Morgunblaðið - 03.11.1994, Blaðsíða 22

22 FIMMTUDAGUR 3. NÓVEMBER 1994
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
Útdráttur úr endurminningum ekkju fjármálamannsins Roberts Maxwells
FJÖLMIÐLAJÖFURINN Robert Maxwell var í
upphafi heillandi ungur maður en breyttist með
árunum í harðstjóra sem kúgaði fjölskyidu sína,
gagnrýndi og gerði lítið úr þeim sem elskuðu
hann. Svo farast ekkju hans, Betty, orð í endur-
minningum sínum um Maxwell, en útdráttur úr
þeirn var birtur í Sunday Times um helgina.
í kafla, sem birtur var í síðustu viku, er full-
yrt að Robert Maxwell hafi barið syni sína tvo,
Kevin og Ian, þegar þeir voru í skóla og síðar
skipt sér um of af einkalífi þeirra. Tengdadæt-
ur- og synir hans voru stöðugt gagnrýnd, þar
sem hann þoldi ekki að neinn skyggði á hann.
Skyldur barnanna við föðurinn ættu
að vera ofar öllu öðru.
Lífeyrissjóðir sviknir
Maxwell drukknaði árið 1991 og
eftir lát hans kom í ljós að lífeyris-
sjóðir fyrirtækja hans höfðu verið
notaðir til að reyna að bjarga illa
stöddu Ijölmiðlaveldinu. Um 20.000
eftirlaunaþegar bíða þess enn að fá
greislur úr sjóðum sínum, greiðslurn-
ar nema sem svarar 40 milljörðum
ísl. króna. Eiga synimir nú yfir höfði
sér dóm fyrir íjármálamisferli.
Breskir fjölmiðlar hafa getið sér
til um að Betty Maxwell hyggist
afla fjár með útgáfu bókarinnar, þar
sem hún hafi Ijármagnað vörn son-
anna, en mál þeirra er ennþá fyrir
dómstólum.
Heillandi
en gerðist
harðstjóri
í öðrum kaflanum sem birtur er úr bókinni
lýsir Betty eiginmanni sínum sem heillandi, lima-
fögrum og þolgóðum.
Maxwell var fæddur í Tékkóslóvakíu og hét
upprunalega Jan Hoch. Heillaði hann hina
frönsku Betty, réttu nafni Elizabeth Meynard,
upp úr skónum er þau kynntust í París 1945,
en Maxwell var þá liðsforingi í breska hernum
og kallaði sig Ivan du Maurier.
Vildi verða forsætisráðherra
Kvaðst hinn ungi Maxwell myndu hljóta heið-
ursmerki fyrír hugprýði, stofna fjölskyldu og
efnast mjög og gekk það allt eftir.
Hiris vegar varð hann aldrei forsætis-
ráóherra eins og hugur hans stóð til.
Eftir að unga parið gifti sig, fór
hins vegar að bera mjög á því hversu
eigingjarn, gagnrýninn og jafnvel ill-
gjarn Maxwell varð. Þrátt fyrir þetta
hé hann áfram að skrifa eiginkon-
ur i ástríðufull bréf. Hún segir hins
ve -. ar að hann hafi átt ómögulegt
m> 1 að sýna sér ást sína augliti til
at litis.
Ofyrirsjáanlegar geðsveiflur hans
hafi orðið æ meira áberandi, hann
hafi ýmist heillað alla upp úr skónum
eða verið einstaklega ruddalegur og
afbrýðissamur. Þessir skapgerðar-
brestir hafi gert það að verkum að
illbærilegt hafi verið að vera návist-
um við hann.
EOBERT Maxweií kú . . . --j að
Betty, til hægri við mann sinn, til vinstri er döttirin Ghislane.
Reuter
Bannað að
snerta
RÚSSNESKUR liðsforingi í
gagnnjósnaþjónustunni kemur í
veg fyrir sð gestur snerti mál-
verk á sýningu sem haldin var í
Moskvu í gær. Þar voru sýnd
nokkur verk sem tékkneska lög-
reglan gerði upptæk hjá rúss-
neskum ríkisborgara sem reyndi
að smygla Iistaverkunum til
Austurríkis árið 1992. Málverk-
unum var skilað til Rússlands
fyrir skömmu.
Spillingarumræðan heldur áfram í Bretlandi
Dagblað notfærði
sér falsað símbréf
London. Reuter.
BRESKIR fjölmiðlar halda áfram
að saka íhaldsflokkinn um spillingu
og í gær voru þessi mál forsíðuefni
allra helstu dagblaða en umræður
hófust_ um ásakanirnar á þingi í
gær. Á hinn bóginn hefur komið í
ljós að fjölmiðlar eru heldur ekki
með hreinan skjöld. Komið hefur í
ljós að dagblaðið Guardian falsaði
símbréf með því að nota bréfsefni
þingsins og var markmiðið að ná í
upplýsingar um meint misferli að-
stoðarráðherra í ríkisstjórn Johns
Majors.
Ritstjóri Guardian, Peter Pres-
ton, sagði sig á þriðjudag úr siða-
nefnd fjölmiðla, hann bar því við
að hann óttaðist að símbréfs-málið
gæti skaðað álit nefndarinnar.
Stephen Dorrell, ráðherra sem
fer með málefni fjölmiðla, sagði
úrsögn Prestons úr siðanefndinni
ekki koma sér á óvart. „Mér finnst
það gjörsamlega óvetjandi blaða-
mennska hjá Guardian að nota
bréfsefni sem virðist hafa átt að fá
fólk til að halda að einhver annar
[en blaðið] væri sendandi“, sagði
hann. Búist var við þvi í gær að
Tannlækn-
ingar í
hjáverkum
London. Reuter.
í LJÓS hefur komið að Sir
Paul Beresford, aðstoða-
rumhverfismálaráðherra
Bretlands, hefur haft með
höndum annað starf jafn-
hliða. Hann hefur stundað
tannlækningar.
Hent hefur verið gaman
að málinu í þingsölum og
fjölmiðlum. Beresford hefur
verið líkt við „fyllingu“, auk
þess sem John Major forsæt-
isráðherra er hvattur til að
komast fyrir „rót“ vandans.
Sjálfur segist Beresford
ekki spilltur, hann hafi sinnt
tannlækningum á laugar-
dögum til að halda kunnátt-
unni við.
Preston yrði kallaður fyrir þing-
nefnd til að útskýra mál sitt.
íhaldsmönnum hyglað?
Major forsætisráðherra hefur
varið Aitken sem m.a. hefur verið
sakaður um að hafa í fyrra þegið
óeðlilega fyrirgreiðslu saudi-arab-
ísks fjármálamanns er greitt hafi
fyrir hann hótelreikninga. Dagblað-
ið The Daily Mirror réðst harkalega
á Aitken í gær á forsíðu, sagði
hann óhæfan til að gegna embætti
sínu. Hann hefði farið á svig við lög
um erlendar fjárfestingar er hann
stjórnaði sjónvarpsstöðinni TV-Am
á níunda áratugnum. „Enginn getur
borið traust til ráðherra - sérstak-
lega í fjármálaráðuneytinu - sem
er svo léttúðugur", sagði blaðið.
Breska sjónvarpið, BBC, hefur
kannað stöðuveitingar í ýmsum
hálf-sjálfstæðum stofnunum sem
fara með almannafé og fullyrðir að
íhaldsflokkurinn raði þar eigin fólki
á jötuna. Bent er á að makar 24
íhaldsþingmanna gegni slíkum
störfum en aðeins einn maki þing-
manns Verkamannaflokksins.
Stjórn Mandela í Suður-Afríku boðar róttækar sparnaðaraðgerðir
Laun forseta og ráðherra
lækkuð um allt að 20 prósent
Jóhannesarborg. The Daily Telegraph.
STJÓRN Suður-Afríku hefur
kynnt áform um sparnað, fækkun
opinberra starfsmanna og róttæka
uppstokkun á stjórnkerfinu.
Stjómin bregst þannig við ásökun-
um um að ráðamennirnir hugsi
meira um að skara eld að eigin
köku en að breyta þjóðfélaginu.
Margir stuðningsmenn Afríska
þjóðarráðsins (ANC), þeirra á með-
al nóbelsverðlaunahafinn Desmond
Tutu erkibiskup, höfðu sakað ráða-
mennina um peningagræðgi og
sögðu þá ekki aðhafast neitt til
að stemma stigu við taumlausri
fjársóun sem viðgengist hefði lengi
í stjórnkerfinu.
Ríkisstarfsmönnum fækkað
Stjórnin hyggst nú stokka upp
í embættismannakerfinu og stefnir
að því að fækka ríkisstarfsmönn-
um um allt að 200.000.
Ríkiseignir, m.a. byggingar og
stór fyrirtæki, kunna að verða seld-
ar til að grynnka á gífurlegum
skuldum sem stjórn hvítra skildi
eftir sig.
Thabo Mbeki varaforseti sagði
að ráðherrarnir myndu sýna gott
fordæmi með því að lækka laun
sín um allt að 20%. Grunnlaun
Nelsons Mandela forseta verða
lækkuð úr jafnvirði 12,4 milljóna
króna á ári í tæpar 10 milljónir.
Laun varaforsetanna, Mbeki og
F.W. de Klerks, lækka úr 10,8
milljónum í 8,6. Ekki hefur verið
ákveðið um laun þingmanna, en
lagt er að þeim að fara að dæmi
ráðherranna og fallast á launa-
lækkanir.
Áform stjórnarinnar mælast vel
fyrir og þykja til marks um að
ótti hægrimanna við að Afríska
þjóðarráðið aðhyllist enn marxisma
sé ástæðulaus. Stjórnin boðar ekki
þjóðnýtingu, heldur einkavæðingu,
sem gæti hafist á næsta ári.
Margir telja þó draumóra að
ætla sér að fækka ríkisstarfsmönn-
um, sem eru um milljón og flestir
Búar, um 200.000 þar sem bráða-
birgðastjórnarskráin verndar rétt
þeirra til að halda störfum sínum
þar til þeir fara á eftirlaun.
410 farast
í flóðum
og eldi
UM 410 manns biðu bana í
flóðum í suðurhluta Egypta-
lands í gær, flestir þegar elds-
neytistankur sprakk og bfenn-
andi bensín blandaðist flóð-
vatni sem hafði kaffært hús i
bænum Dronka. 63 drukknuðu
í flóðinu.
Fjöldamorð á
börnum
TUTTUGU og sex börn voru
á meðal þijátíu og sex
þorpsbúa sem létu lífið í árás
vopnaðra manna á heimabæ
þeirra í Rúanda um helgina.
Sameinuðu þjóðirnar staðfestu
í gær að árásin hefði verið
gerð, en ekki er vitað hveijir
voru þar að verki. Böndin bein-
ast þó að hútúum.
Lögregla
gegn mótor-
hjólasmygli
DANSKA lögreglan veitti
bandarískum starfsbræðrum
sínum aðstoð á þriðjudag í leit
að stolnum mótorhjólum er
hún tók í sína vörslu um 190
vélfáka af gerðinni Harley
Davidson. Þá voru tveir mótor-
hjólasalar handteknir. Er talið
að flest hjólin hafi verið flutt
ólöglega inn í landið með fals-
aðar númeraplötur.
Zhírínovskíj
fær áritun
VLADIMIR Zhírínovskíj, þjóð-
ernisinninn rússneski, hefur
fengið ferðamannaáritun til
Bandaríkjanna. Veittu yfirvöld
honum áritun til að hann geti
flutt ræðu sína um „Nýtt
Rússland" í San Fransisco í
næstu viku. Tóku þau sérstak-
lega fram að með þessu væri
ekki verið að lýsa yfir stuðn-
ingi við skoðanir hans en gyð-
ingar hafa gagmýnt þessa
ákvörðun mjög harðlega.
Sakaður um
banatilræði
BANDA-
RÍSKIR lög-
gæslumenn
telja nú að
að maður-
inn, sem
handtekinn
var fyrir að
skjóta á
Hvíta húsið,
embættisbú-
stað Bandaríkjaforseta, hafi í
raun ætlað sér að myrða Bill
Clinton forseta, að sögn dag-
blaðsins The Washington Post.
Er talið að maðurinn, Franc-
isco Duran, verði sóttur til
saka. fyrir banatilræði.
Akærður fyr-
ir mútuþægni
JAROSLAV Lizner, sem
stjórnaði einkavæðingu í
Tékklandi, hefur verið hand-
tekinn og ákærður fyrir mútu-
þægni, að sögn innanríkis-
ráðuneytisins í Prag í gær.
Einkavæðingin fólst í því að
Tékkar gátu fengið hlutabréf
í einkavæddum fyrirtækjum
gegn ávísunum sem þeir fengu
fyrir lágt verð.