Morgunblaðið - 15.11.1996, Qupperneq 30

Morgunblaðið - 15.11.1996, Qupperneq 30
30 FÖSTUDAGUR 15. NÓVEMBER 1996 LISTIR MORGUNBLAÐIÐ Nýjar bækur • BARNABÓKIN Furðulegt ferðalag er eftir Aðalstein Ás- berg Sigurðsson. í Furðulegu ferðalagi segir frá skógarpúk- anum Pansjó sem fær Börk og vini hans til að hjálpa sér við að bjarga tiján- um. „En hvem- ig eiga venju- iegir krakkar og skógarpúki að bjarga risastór- um trjám? Ekki geta tré gengið eða hlaupið — eða geta þau það? Ekki er allt sem sýnist og þau lenda í ótrúlegum ævintýrum á sannarlega Furðulegu ferðalagi.“ Bókin er prýdd fjölda mynda eftir Brynju Dís Björnsdóttur. Sagan kemur jafnhliða út á hljóð- bók hjá Hljóðbókaklúbbnum. Útgefandi er Dimma. Furðulegt ferðaiag er 102 bls., unnin íPrent- smiðjunni Grafík. Kápumynd er eftir Brynju Dís Björnsdóttur. Bókaútgáfan Bjartursér um dreif- ingu. Verð 1.490 kr. • HALLÓ! Er nokkur þarna? er ný barnabók eftir norska höf- undinn Jostein Gaarder, mynd- skreytt af Reid- ar Kjelsen. 1 Söguhetjan er Jóakim, átta ára, sem fær geimveruna Mika í heimsókn og kennir henni ýmislegt um jörðina, um- hverfið og stað- reyndir lífsins. Hilmar Hilmarsson þýddi söguna sem gefín er út af Máli og menn- ingu. Hún kemur út samtímis í mörgum löndum enda er höfundur- inn heimsþekktur eftir að heim- spekisaga hans, Veröld Soffíu, sló í gegn. Bókin er 140 bls., skreytt litmyndum og kostar 1.880 kr. • JÓLAASKJAN eftir banda- ríska rithöfundinn Richard Paul Evans í íslenskri þýðingu Guð- brands Gíslason er komin út. í kynningur segir: „Bókin á sér sérstæðan bakgrunn að því leyti að það var aldrei ætlun höfundar- ins að hún yrði gefin út. Söguna samdi hann og sagði þremur ung- um dætrum sínum sem voru svo heillaðar af henni að Evans komst ekki hjá því að segja hana fleir- um.“ Sagan fjallar um ung hjón sem annast húshald fyrir roskna ekkju og flytja inn til hennar ásamt ungri dóttur sinni. Uppi á háalofti rekst húsbóndinn á fallega öskju sem hefur að geyma nokkrar gulnaðar arkir, leyndardómsfull og afar ein- læg sendibréf. Útgefandi erFróði. Bókin er 112 bls. Kápuhönnun annaðist Helgi Sigurðsson. Bókin er prent- unnin hjá Steinholti hf. og bundin hjá Flatey hf. Verð 1.980 kr. m/vsk. • MILLI vina er skáldsaga eftir breska rithöfundinn Joanna Trollope í íslenskri þýðingu Björns Jónssonar. Þetta er fyrsta bók Trollope sem kemur út hérlendis en allt frá því að hún sendi frá sér fyrstu bókina árið 1988 hefur hún notið mjög mikilla vinsælda í Bretlandi og bækur hennar hafa verið þýddar á Ijölmörg tungumál. Þá hafa ver- ið gerðir sjónvarpsþættir byggðir á sögu hennar. Milli vina er örlagasaga tveggja fjölskyldna sem eiga heima í borg- inni Whittingboume. Útgefandi er Fróði. Bókin er 232 bls. og prentunnin íPrent- smiðjunni Ódda. Verð 2.490 kr. m/vks. Jostein Gaarder Aðalsteinn Ásberg Sigurðsson BðKMENNTIR Ljóðabök Á LEIÐ TIL TIMBÚKTÚ Ferðaljóð eftir Jóhönnu Kristjóns- dóttur. Prentvinnsla Oddi. Fróði 1996 - 64 síður. Á LEIÐ til Timbúktú er fyrsta ljóðabók Jóhönnu Kristjónsdóttur og eru öll ljóðin ferðaljóð eins og fram kemur í undirtitli. Ekki þarf að segja lesendum blaðsins að Jó- hanna er víðförul og hermir oft frá fjarlægum löndum, en þetta skýrist allt í inngangsljóðinu sem er sam- nefnt bókinni. í því segir að skáldið sé á leiðinni til Timbúktú, en hygg- ist koma fyrst við í Kambódíu, reka nefið inn í Líbanon og taka svo svifnökkvann til Zanzibar. Þar með er ekki allt talið því að Laos, írak, Búrma, Japan og Mósambik eru líka áfangastaðir á þessari leið. Ferðaljóð eru vitanlega ekki öll eins, að þeim er ekki til algild upp- skrift. Hvert skáld setur sinn svip á gerð ljóða af þessu tagi sé allt eins og það á að vera. Ferðaljóð Jóhönnu Kristjónsdóttur eru í opn- um stíl, frásagnir, athuganir, brot úr dagbókum, minningar. Efni sumra ljóðanna hefur áður orðið tilefni blaðagreina. Það sem úrslit- um ræður er að ljóðin séu annað og meira en venjuleg ferðasaga. Andlit lítillar stúlku Stríð og minningar um stríð setja svip á ljóðin. Óhugnað- ur, afskræming eru orð sem geta lýst efni nokkurra þeirra. í ljóði frá Kambódíu sem nefnist Á Blóðvöllum eru pússaðar hauskúp- ur í aðalhlutverki „lakkaðar sumar í lit- um“: „Brúnelda frá ít- alíu biður mig að taka mynd af sér/ grátandi að skoða hauskúpur/ „Ég er svo mikil tilfinn- ingavera,“ segir hún/ þegar ég hef smellt af.“ Um kvöldið gægjast krakkar inn um glugga á veitingasal hótelsins: þá sá ég þau eymalaus búið að stinga úr þeim augun svart gljáandi hár hefur verið rifið af höfðun- um andlit lítillar stúlku verður að hauskúpu ég reyni af alefli að strekkja hold yfír beinin finna brún augu og setja þau á sinn stað og festa þykkt svart hár á litla kollinn Þótt kaldhæðni eða tvísæi bregði fyrir í þessum ljóðum er þó kímnin meira áberandi og ádeilubroddur víða, einkum í garð þeirra sem hagnast á stríði og eymd. Friðargæslumenn- • irnir „friðargæslugæj- ar“ í Phnom Penh hafa meiri áhuga á að gamna sér en vernda mannfólkið. Ferða- mennirnir em „for- framaðir“ eftir að hafa litið pyndingabúðir og blóðvelli og að loknum skoðunarferðum að sjá afskræmt fólk. Allt þetta fær rúm í ljóðinu, en þó er eins og tvær línur segi meira. Þær verða til að næturlagi við Mekong og túlka lærdóma dagsins: „það flaug sprengja í gegnum hjartað á mér/ ég fann ekki sársaukann fyrr en hún var farin hjá“. Litla frúin, ljóð frá Víetnam, er dæmi um kaldhæðni, en fyrst og fremst er það raunsæislegt ljóð. Sama er að segja um Kalysnikov kynslóðina, frá Líbanon. í þessum ljóðum lýsir sjónarvottur reynslu sinni og setur sig í spor innfæddra sem lifðu hörmungar af. Hlæjandi krókódíll Enginn skyldi þó halda að bókin spegli einungis svartnætti. Gáski og gleði þekkist líka á framandi stöðum. í Búrkina Fasó er sest á bak „hlæjandi" krókódíl og í Tógó er dansað í skógarijóðri. I Grikklandi er gengið á vit minninga í Díafani og haldin veisla. En „krakkarnir em horfnir Jökull sást ekki“. Angurværð þessa ljóðs og eins ljóðanna Stefnumót í Hong Kong og Regnhlífarlaus í Singapúr dýpka bókina með afar varfærnum hætti. Einnig má bæta við írakljóðinu Til vinar míns þar sem gamall vinur í Bagdad finnst eftir ærna fyrirhöfn: „augu hans vom jafn stór og brún og áður/ en ekki lengur djúp eins og hafið“. Ferðaljóð þurfa að vera annað og meira en bara tækifærisljóð. Þetta sýnist mér Jóhönnu Kristjónsdóttur hafa tekist að hafa að leiðarljósi um leið og hún bregður upp myndum úr framandi heimi þar sem hjörtum svipar þó saman. Frjálslegur rabbkenndur ljóðstíllinn er hvergi viðvaningslegur, en að því mætti leiða líkur að ydda hefði þurft betur á stöku stað án þess að ljóðin glötuðu eðlilegu, blátt áfram tungutaki sínu. Jóhann Hjálmarsson Hvar er Búrkina Fasó? Jóhanna Kristjónsdóttir Bréf Pasternaks og Kiplings á uppboð ÁSTARÆVINTÝRIÐ í sögu Boris Pastemaks um Dr. Zhivago, heill- aði ekki aðeins lesendur um allan heim, það átti sér raunverulega fyrirmynd, samband Pasternaks við Olgu Ivinskaju. Bréf hans til hennar verða seld á uppboði í London í lok nóvember og er búist við að um 50 milljónir ísl. kr. fáist MYNPOST Gallerí Listakot GRAFÍK Margrét Guðmundsdóttir. Gallerí Listakot: Opið kl. 12-18 virka daga, kl. 10-14 laugard. til 18. nóvember; aðgangur ókeypis SÝNINGIN sem nú stendur yfír í Listakoti við Laugaveg byggist að mestu á þeirri tækni grafíklistarinnar sem nefnist karborundum og hér er afraksturinn öðru fremur afar dökk- ar ímyndir. Með vissum hætti má segja að það eigi vel við, þar sem yfírskriftin er „Haustsýning" og má m.a. skilja _sem sýningu tileinkaða haustinu. Á þeim árstíma fínnst mörgum landið og náttúran vera í sinni drungalegustu mynd og sá drungi endurspeglast I mörgum myndanna hér. Margrét útskrifaðist frá grafíkdeild MHÍ 1993 og hefur verið dugleg við fyrir þau. Þá eru boðin upp í mán- uðinum bréf og handrit breska rit- höfundarins Rudyards Kiplings. I bréfunum staðfestir Pastemak að hann og ástkona hans séu fyrir- myndirnar að Zhivago og Löm og fullvissar Olgu um ævarandi ást sína. Þau vom löngum aðskilin, hann í Tblisi, hún í Leníngrad og Drunga- legt haust sýningarhald frá þeim tíma, bæði með einkasýningum og þátttöku í samsýn- ingum. Auk svartlistarinnar hefur hún unnið í ýmsa aðra miðla, t.d. myndbandalist og tölvu-grafík og á síðasta ári hélt hún m.a.. sýningu á trúarlegum verkum í Listhúsi 39, þar sem hún er einn rekstraraðilanna. Hér sýnir Margrét tæplega tuttugu grafíkmyndir, sem flestar mótast af dökkum lit prentunarinnar, þar sem fijálst spil lína og forma fylla nær út í yfirborð flatanna. i stöku verkum kemur fram annað litaspil; einkum má benda á „Sóldreka“ (nr. 2) og „Sólborg" (nr. 9) í því samhengi, þar sem rauður litur vetrarsólarinnar kemur inn í myndimar. Heildarsvipurinn er hins vegar hvað eftir annað lýsir Pasternak þeirri ósk sinni að þau geti verið saman. En það var hægara sagt en gert á Stalínstímabilinu. Arið 1957 hlaut Pasternak Nóbelsverðlaunin í bókmenntum. Sovésk yfirvöld neyddu hann til að hafna þeim og beittu hann og Olgu ýmsu harðræði. Hann var ofsóttur og hún var tvívegis dæmd til vistar í Gúlaginu vegna sam- bandsins við hann. I síðasta bréfi sínu, í maí 1960, lýsir Pasternak kvalafullu dauðastríði sínu, hann kveðst ekki geta haidið á rakvél sinni vegna nístandi sársauka í öxlinni. Nokkrum vikum síðar lést hann, úr hjartaáfalli. Bréfin fundust á síðasta ári, er Olga Ivinskaja lést í hárri elli. Þrátt fyrir að sérfræðingar Christie’s uppboðsins viðurkenni að illmögulegt sé að þýða hluta bréfanna og Ijóð Pasternaks, bú- ast þeir við að tugir milljóna fáist fyrir þau enda séu ástarbréfin til Olgu „gullfalleg". Bréf Kiplings seld Áður óbirt bréf og handrit sem ritari Rudyards Kiplings stal frá honum, verða einnig seld á upp- veikur að þessu sinni. í dökkum flöt- unum er unnið með óhlutbundnum hætti að því að fylla yfírborðið, sem fyrir vikið virkar ofhlaðið og án dýpt- ar. Tilvísanir í haustið og myrkur þess verða til þess að auka á þann formlausa drunga, sem hvílir yfir þessum litlu myndum, og örlítil litun á stöku stað breytir þar litlu um. í þessu samhengi virka þijár myndir án titils (nr. 15-17) nánast sem að- skotahlutir, en þar leikur listakonan sér lítillega með reglulegt línumynst- ur í flötunum. Það er helst að tvær eldri myndir (frá 1993) dragi að sér athyglina, enda er þeim raðað niður sem upp- hafí og endi sýningarinnar. „Fijálst er í fjallasal" (nr. 1) og „Fýkur yfir hæðir" (nr. 18) eru stærri en önnur verk á sýningunni og í þeim er að fínna gott flæði og kröftugar línur, sem fá vel notið sín í rúmum fletin- um. Þetta rými skortir í öðrum mynd- um og þær líða fyrir það, Eiríkur Þorláksson boði í nóvember. Gefa bréfin ein- stæða sýn á verk Kiplings en litlu mátti muna að þeim yrði hent, er þau fundust í sveitasetri sem sett hafði verið á sölu. I þeim kemur m.a. fram að Kipl- ing hafði megnustu skömm á Booth, stofnanda Hjálpræðishers- ins, honum var meinilla við að verk hans væru sviðsett og hann leyfði ekki refaveiðar á landareign sinni vegna þess að hann óttaðist land- spjöll. I skjalabunkanum er einnig að finna leiðréttar útgáfur af ýms- um sögum Kiplings, sem verða fræði- og námsmönnum án efa mikils virði, og óbirtar smásögur. Nýjar bækur • BÓNUSLJÓÐ er heiti á ljóða- bók sem komin er út. „Ljóðin lýsa guðdómlega gleði- legu ferðalagi gegnum undra- veröld nútíma stórverslunar. Bónusljóð eru ís- lensk framleiðsla fyrir Bónus og voru sett saman í ljóðasmiðju Andra Snæs Magnasonar, “ segir í kynningu. Bókin skiptist í þijár deildir. Ald- ingarðinn, Niflheim niður og Hreinsunareldinn. Útgefandi er Bónus ogprentun annaðist Grafík. Bókin fæst í versl- unum Bónus og í tilefni dags ís- lenskrar tungu verðurhún á sér- stöku kynningarverði 399 kr. PASTERNAK og Olga. Búist er við að tugir milljóna fáist fyrir bréf hans til hennar.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.