Skírnir - 01.01.1892, Page 58

58
Bökmenntir.
Pnran breppti dálítið tærnar, til að finna hvort þær væru heilar; lypti
svo upp öðrum fætinum, sem var heill, svo hinum, sem líka var heill, og
svo báðum. Hún gætti fyrst að, hvar hún hafði gengið um, síðan hvar
hún hefði hvílzt og loks hvar hún ætti að ganga. Svo æddi hún áfram
og lét eins og hún hefði aldrei dottið. Björkin hafði fengið vonda biltu,
en reis nú á fætur og snyrti sig. Og nú gekk áfram, meir en fljótt,
upp á við og á báðar hliðar, í sóiskini og rigningu. „Hver þremillinn
er þetta“ sagði fjallið, er sumarsólin skein, döggin glitraði og fuglarnir
sungu, músin tísti, hérinn hoppaði og hreysikötturinn faldi sig og mjálmaði.
Svo kom dagurinn, er lyngið náði að líta með öðru auganu upp yfir
fjallseggina. „Nei, nei, er ekki þarna heilmikill skógur af furu og lyngi
og eini og birki uppi í mónum og biður vor“, sagði börkin, og blöðin titr-
uðu í sólskininu, svo að döggin valt niður. „Já, svona er að komast 4-
fram“, sagði einirinn. —
Helztu rit Björnsons síðan hann tók stakkaskiptum 1872—74 eru:
af leikritum „Bedaktören", 1874, „En Fallit", 1875, „Kongen“, 1877,
„Leonarde“ og „Det ny System“, 1879, „En Handske“, 1883, „Over
Ævne“, 1883, „Geografi og Kjærlighed“, 1884, af sögum: „Hagnhild“
1877, „Kapitajn Mansana“ 1879, „Det flager i Byen og pá Havnen“, 1884,
„Pá Guds Veje“ 1889. Sonur hans Björn er kennari leikenda við Kristj-
aníu-leikhús. Dóttir hans Bergljót er gipt Dr. Sigurd Ibsen, syni Hin-
riks Ibsen.
Johan August Strindherg er, eins og Brandes í Danmörk og Björn-
son og Ibsen í Noregi, oddviti hins nýja tíma i Svíþjóð, enda þekkist
nafn hans betur en nokkurs annars sænsks höfunds, hjá stórþjóðunum, á
Englandi, Frakklandi og Þýzkalandi.
Hann er fæddur 1849 í Stokkhólmi og gekk þar í sarna skóla sem
Snoilsky og fleiri menn, sem seinna urðu frægir. Hann fór að stunda
nám við Uppsalaháskóla 1867. Foreldrar hans voru bláfátækir, svo hann
hafði ofan af fyrir sér með kennslu. Átti hann illt uppdráttar og hvarf
aptur til Stokkhólms, hafði þar tímakennslu í skólum og var aðstoð-
armaður læknis nokkurs. Lærði hann margt í læknisfræði hjá þeim
manni. Síðan fór hann aptur til Uppsala 1869, ætlaði að taka próf,
en misheppnaðist. Fór hann þá aptur til Stokkhólms og ekki í sem
beztu skapi. Gaf hann sig við sjónleikum og sýndi leikhússtjóra einum
list sína, en hann kyað honum ritstörf mundu hæfa betur en að leikg