Skírnir - 01.04.1907, Blaðsíða 49

Þjóðleikhús.
145
■en í stað þess að leika sorgarleiki Sofoklesar, eða Æskyl-
■osar, þá byrja kristnir menn víða um Norðurálfuna að
leika einasta sorgarleikinn, sem kirkjan viðurkennir,
píningarsögu Krists, og til þeirra leika má álíta að leik-
húsin, sem nú eru, eigi uppruna sinn að rekja. Svo kem-
ur »renaissance«-tímabilið, og allar listir endurfæðast, siða-
bótin leysir böndin af norðurhluta álfunnar. Á Spáni
yrkir Lope de Vega 300 leikrit, þegar Spánarveldi stend-
ur í allra hæstum blóma, og á Bretlandi semur Shak-
spere leikritin, sem aldrei gleymast, árin 1588—1606, eða
tuttugu árin næstu, eftir að Raleigh, Drake og stormurinn
höfðu gjöreytt flotanum ósigrandi, sem Filippus II.
sendi til þess að yflrvinna England, og höfðu lyft þjóðar-
meðvitund Engla á hæsta stig.
III
Til þess að gjöra sér í hugarlund hvort hér sé kom-
ínn timi til að stofna leikhús, er sjálfsagt að líta á það,
hvernig það sem nú heflr verið sagt kemur heim við
ástandið hér á landi. í fornritunum eru til eins konar
leikrit; sum Eddukvæðin eru miklu fremur leikrit en
hetjuljóð; jeg á við þau kvæði, sem nefnd eru »kviður«.
Þær losa auðvitað það sem sagt er út úr þeirri umgjörð
sem leiksviðið verður að vera um hvert leikrit nú á dög-
um. Gylfaginning Snorra Sturlusonar er hálfgjört leikrit,
og þar sér maður leiksviðið fyrir sér, þegar það byrjar.
Margar af íslenzku sögunum hafa svo sterkan leikblæ yflr
frásögninni, að mörgum hlýtur að finnast nokkuð vafa-
samt, hvort það er saga eða leikrit, sem þeir hafa fyrir
sér, þegar þeir lesa suma kaflana. Gísla sögu Súrssonar
mætti einkum nei'na í þessu tilliti. Leiklöngunin er oft
sterk og ofarlega í Islendingum til forna, eins og þegar
Gunnar á Hlíðarenda 1 e i k u r Kaupahéðin, eða smá-
sveinar eru að leika heima hjá sér menn og atburði,
10