Skírnir - 01.12.1915, Blaðsíða 82

418
Bísmarck.
undir forystu Prússlands. í bréfi einu segir Bismarck::
» . . . en eftir því, sem málum hagar, er Frakkland í min-
um augum að eins steinn, — óhjákvæmilegur steinn í
stjórnmálataflinu, en í því tafli tel eg mér einungis skylt
að þjóna konungi mínum og landi. Samúð eða andúð við
önnur ríki eða þeirra menn get eg eigi samþýtt skyldu-
kend minni í utanríkisþjónustu minni fyrir land mitt. Þar'
i liggur frækorn til ótrúmensku við þann konung og land,.
er þjónustuna þiggur«. Hér lýsit’ hann sér sjálfur. Á
þessum árum komst Bismarck í kynni við Napoleon III,
en þá var uppgangur hans sem mestur eftir Krímstríðið,.
og féll vel á með þeim.
Arið 1858 varð mikil breyting í Prússlandi og mikil
breyting á verkahring Bismarks. Þá varð Friðrik Vil-
hjálmur IV. sjúkur, en við stjórninni tók Vilhjálmur bróð-
ir hans. Hirðtlokkurinn (die Kamarilla) undi því illa, er
hann misti valdið, þegar hinn sjúki konungur fór frá, og;
gerði sem hann gat að aftra þvi, að Vilhjálmur tæki við.
Fn þetta fórst fyrir, mest fyrir mótstöðu Bismarcks. Þó
var Vilbjálmur þá eigi vel til Bismarcks. Gerði hann hann
að sendiherra í Pétursborg 1859, og kom honum þannig;
af sér með heiðarlegum liætti.
I Pétursborg var Bismarck vel tekið og kyntist hann
þar mörgum merkum mönnum og hafði síðar mikið gagn
af þeim kunnleikum. En nú varð hann sjúkur og átti
eigi völ á góðum lækni. Fór hann því heim til lækninga.
En er hann náði aftur heilsu lét hann enn sem fyr til sín
taka um ýmsar ráðagerðir. Var það þá þegar trú manna
að hann mundi vera allra manna færastur að halda um
stjórnvölinn, en Vilhjálmi var nauðugt að leita til hans,
því að þeim hafði áður borið á milli um Krímstríðið og
honum þótti enn í ofmikið ráðist að taka upp stefnu
Bismarks.
Um þetta skeið (í júlí 1861) hitti Bismarck konunginn
í Baden-Baden og sendi honum þá stefnuskrá sina. Inn-
tak hennar er í sem fæstum orðum sagt þetta: Nú er
óvinátta milli Kússa og Austurríkismanna og sambandið*