Skírnir - 01.12.1915, Blaðsíða 106

442
Ritfregnir.
gifti Játvarði II. Engla konungi dóttur sína, Isabellu. Sonur Filip-
pusar, Karl IY, dó barnlaus. í Frakklandi voru það lög, að kon-
ur máttu ekki erfa konungdóm, en í Englandi voru þær arfgengar
til ríkis. Þegar Frakkar nú tóku til konungs Filippus VI. (1328),
næsta frænda bins látna konungs, þá gerði Játvarður III. Engla
konungur (1327—77), dóttursonur Filippusar fríða, kröfu til kon-
ungdóms á Frakklandi. En er raenn vildu eigi verða við kröfu
hans, þá fór hann með her á hendur Frökkum og lagði undir sig
norðurhluta ríkisins. Varð af þessu langur ófriður milli landanna.
Sonur Filippusar VI., Jóhann (1350—1364), þft Karl V. (1356—
1380), þá Karl VI (1380—1422) réðu yfir suðurhluta Frakklands,
en áttu jafnan í vök að verjast. Hinrik V. Engla konungnr þröngv-
aði Karli VI. til að gifta sér Katrínu, dóttur sína, og átti við henni
son, en dó frá honum 8 mánaða gömlum. Setti hann Bedford til
eftirlits með honum og skyldi hann vinna Frakkland alt til 'nanda
hinum unga konungi. En eftir Karl VI. dauðan kom sonur hans
Karl VII. og tók konungdóm í Frakklandi. Átti hann í sífeldum
ófriði við Engla, og gekk illa og lá við að hann veltist úr konung-
dómi. Var Frakkland þá hörmulega statt.
Þá varð smalastúlka Frakklandi til bjargar. Hún var úr þorpi
því, er Domremy hét. Heyrði hún guðlegar raddir, er buðu henni
að fara á konungs fund og láta kryna hann á löglegan hátt í
Rheims. lóhanna d’ Arc hét hún. Þessi unga kona blés Frökkum
hug í brjóst, og var sjálf í bardögum með þeim. Var hún jafnan
fremst og bar merki sitt, er skaut Englum skelk í bringu. Leysti
hún fyrst Orleans úr umsát og fór síðan sigurför um landið, þar
til er hún hafði lokið ætlunarverki sínu og látið krýna Karl VII. í
Rheims. En skömmu síðar náðu Englendingar henni á sitt vald og
gerðust þau lítilmenni að brenna hana á báli í hefnd fyrir ósigur
þann, er þeir höfðu beðið af hennar völdum.
Eitt af höfuðskáldum Þjóðverja, Friedrich Schiller (1759—1805)
gerði sór yrkisefni úr þessari sögu og orti þar um leikrit það, sem
Alexander hefir ritað bók sína um. — Menn hefir mjög greint á
um þetta rit Schillers, einkum það, hvort hins yfirnáttúrlega gæti
eigi ofmikið. Þetta hefir nú Alexander tekið sór fyrir hendur að
skýra. Eu þótt þetta só höfuðatriði, þá gerir hann og skýrt yfir-
lit yfir meðferð skáldsins á efninu og afstöðu meyjarinnar til guðs
og umheimsins. Er þar margur fróðleikur í, einkum raktar ýmsar
fyrirmyndir og endurminningar, sem vakað hafa fyrir skáldinu.
Kaflinn um svarta riddarann er mjög fróðlegur. Er þar tíndur til