Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1886, Blaðsíða 180
180
og beinlínis drepið skepnurnar. Stockfleth segir, að
hann hafi séð nautgripi drepast, sem var gefið %—2
pd. af salti í einu; en aðrir telja, að þeir geti opt þol-
að meira, jafnvel 5 pd. Eins og áður er sagt, eykur
salt og mikil vatnsdrykkja einnig meltingarvökvana og
umsetning eggjahvítuefnanna, sem er heppilegt, ef
skepnurnar eiga að veita afurði, en þó má það ekki
fara yfir viss takmörk. í meltingarvökvunum er mest-
megnis vatn, en samt er dálítið i þeim af eggjahvítu
og ýmsum fleirum efnum. Ef nú myndast óþarflega
mikið af meltingarvökvum, þá eyðast að óþörfu efni
úr líkamanum, og verður því að veita þau aptur með
fóðri. Lika vill blóðið losast við það salt, sem það
hefir um þörf fram. þ>að flytur það því til nýrnanna,
en þau heimta vatn til þess að geta losað sig við salt-
ið. Mikil vatnsnautn orsakar, að skepnurnar gefa mik-
ið frá sér af þvagi, en sem fyrr er sagt gengur þvag-
efnið (Urinstof) í sambandi við saltið. þ>vagefnið mynd-
ast af blóðtrefjunum (blóðfibrin) og eggjahvituefnum
blóðvatnsins (serum — albúmin). Formúla þvagefnisins
er: C H4 N2 O. í þvagefninu eru því 46,6% hold-
gjafa. En töluvert mismunandi er þó, hvað mikið
þvagefni er í þvaginu. I kúaþvagi er talið að meðal-
tali um 1,848% þvagefnis. Mikið þvag flytur þvf
mikinn holdgjafa frá líkamanum, sem ella hefði getað
stuðlað að mjólkurmyndan mjólkurdýrsins, vöðvakrapti
vinnudýrsins, eða hann hefði sezt að í líkamanum, og
myndað vöðva, fitu o. s. frv. En þessi efni, sem tap-
ast þannig fyrir vanspilan vora, verðum vér að bæta
skepnunum upp með fóðri. Of mikil saltnautn hefir
því fóðureyðslu í för með sér.
Ekki er unnt að koma í veg fyrir þann skaða, er
ofmikil saltgjöf hefir í för með sér, með því að láta
skepnurnar fá minna vatn en þær vilja. Nýrun og
kirtlar meltingarvökvanna heimta vatn eptir sem áður,