Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1886, Blaðsíða 183
183
er því meiri þörf fyrir salt en á sumrin. Og meir ríð-
ur á að gefa það, þar sem kvikfénaði er snjóvgað,
eða gefið snjóvatn, heldur en þar sem honum er vatn-
að í uppsprettum; því að þess konar vatn hefir jafn-
an Htið eitt af uppleystu salti. Mest ríður þó á salti,
þegar skepnur eru snögglega teknar af haga og kyrr-
settar við þurrt fóður. f>vi á meðan þær höfðu safa-
ríkar jurtir, myndaðist mikið minna af meltingarvökv-
um, heldur en það, sem þarf til þess að bleyta upp hið
þurra fóður. En kirtlar meltingarvökvanna geta ekki
strax lagað sig eptir þessu, og fer því nokkuð af
hinu meltanlega fóðri ómelt frá líkamanum. En eins
og áður er sagt, eykur salt meltingarvökvana, og get-
ur því nokkuð komið í veg fyrir þenna missi. Hið sama
er einnig, ef snögglega er skipt um kraptgott hey,
svo sem töðu, og lélegt og síðslegið engjahey. Krapt-
mikla heyið er ríkt af holdgjafaefnum, en hið létta hey
hefir lítið af þeim, en þar á móti meira af holdgjafa-
lausum efnum. En það eru nokkuð mismunandi melt-
ingarvökvar, sem stuðla til þess, að þessi efni meltist.
En eptir því, sem fóðrið er ríkt eða fátækt af þeim
og þeim efnum, lagar sig starfsemi meltingarvökva-
kirtlanna. Ef því kirtill, sem hefir verið í nokkurs
konar hvíld, verður allt í einu að taka til starfa, verð-
ur að örfa hann fyrst í stað; annars meltist ekki eins
mikið af fóðrinu og ella. þ>enna mismun ættum vér
samt ætíð að forðast, því hann er óhollur fyrir skepn-
urnar, og veldur ætíð nokkrmu fóðuródrýgindum.
þ>að er orðið nokkuð almennt að gefa skepnum
korntegundir, maís og baunir. þ>essar tegundir hafa
ekki eins mikið af natron og kalki, sem blóðið þarf.
Líka hafa þær nær því ekkert af klóri. Enskum hest-
um af óblönduða kyni er mjög mikið gefið af korn-
tegundum, en þeir sækjast eptir að eta hálminn, sem
breiddur er undir þá, af því hann hefir meira af natr-