Skólablaðið - 01.07.1919, Side 6
102
SKÓLABLAÐIÐ
í>egar frumvarp þetta kom fram í fyrra í neöri deild, var
óöara lireyft þeim mótmælum, a'ö alt útlit væri til þess, aö
kensla fjelli niöur næsta vetur, aö fleiri breytingar þyrfti að
gera á fræöslulögunum, og var helst til nefnd hjeraðaskift-
ingin, sem fræðslumálastjóri sjálfur teldi óheppilega, — og
loks var gamli draugurinn: kostnaðurinn. Málið var annars
lítið rætt, en sett í mentamálanefnd — „ok kom hvártki upp
síðan“.
Hvað er um þessar mótbárur nú?
Ekki eru líkindi til þess, að hægt verði að loka skólunum
vegna stríðsins; sú ástæða er úr sögunni.
En kostnaðargrýlan verður geigvænlegri með ári hverju,
og nú munu barnakennararnir vera eina stjettin, sem Alþingi
kynni að geta fært sem fórn á altari þeirrar ófreskju. En mundi
flagðið ekki verða litlu nær? Verður það stórvægilegur fjár-
sparnaður, að setja kennarana eina hjá, eða rjettara sagt að
ganga af stjettinni dauðri? Það væri nú að vísu fráleitt, að
ala einhverja stjett í gustuka skyni, ef hún annars mætti missa
sig. En þingið mun vera eindregið á því, og það er meginat-
riðið, að betra sje að hafa kennara en án að vera, og sem allra
besta kennara.
Hver einasti skóli er eins og kennarar hans eru til; hátimbr*
aðar byggingar, bjartir salir, viturlegar kenslubækur og úrval
áhalda, alt eru þetta góðir hlutir og í rauninni ómissandi. En
alt verður þetta sem hjegómi, ef góða kennara vantar til að
fylla skólann lífi og anda. Og þar sem skólahaldið er af van
efnum gert, þar má þó síst af öllu spara til kennarans; með þvi
getur öllu verið á glæ kastað. Fræðslumál hverrar þjóðar fara
mest af öllu eftir kennurum hennar, en kennararnir fara óhjá-
kvæmilega, til frambúðar, eftir lífskjörunum,sem þeimeruætluð.
Þetta verður mönnum æ ljósara um allan mentaðan heim. Hjer
er og í rauninni um tvent að ræða fyrir íslensku þjóðina: ann-
aðhvort að vinda bráðan bug að því, að eignast góða kennara,