Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1921, Qupperneq 89

Mannfjelagssiðferði
89
eigendur skiftir daglega. Framkvæmdarstjórinn þekkir ef
til vill engan af hlutabrjefseigendum.
Nú er það augljóst, að það tillit sem ber að sýna
náunga sínum, gerir miklu sterkar vart við sig og er
vakandi, ef menn þekkja náungann persónulega. ÍPann
náunganskærleika, sem sprettur af persónulegri samúð og
þekkingu, er miklu auðveldara að ala í huga sínum en
ópersónulegan náunganskærieika til einhverra alókunnugra
manna.
Í’ví meira, sem krafist er af oss af mannfjelagssið-
ferði, því erfiðari verður siðferðið; en kröfurnar um mann-
fjelagssiðferði hafa jafnan farið vaxandi ár frá ári.
Pað á sjer stað um bjargræðisvegina: Því oftar
sem mörgum smáum atvinnurekstri er steypt saman t eina
heild, mikinn atvinnurekstur, því oftar sem samsteypur og
einokunarfjelög ná öllum þráðunum í hendur sínar, með
öðrum orðum, í hendur fárra manna, því oftar á það sjer
stað, að einstakir menn fá fjöldamarga ónafngreinda við-
skiftamenn og örlög ókunnra manna í hendur sínar.
Hið pólitiska líf, bæði að því er ríkismálefni og
hreppamálefni snertir, hefur þróast á sama hátt sem at-
vinnulíf manna. Pað hefur á síðustu 50 árum verið horf-
ið frá embættismannastjórn að sjálfstjórn. Borgurunum
er falið á hendur að framkvæma fleira og fleira, og þarf
eigi annað en að nefna fulltrúa þjóðarinnar, sveitastjórnir
og alls konar nefndir.
En sá borgari, sem sýndi þeim náunganskærleika,
sem hann þekti, — skyldmönnum, vinum og viðskifta-
mönnum, — er hann rak atvinnuveg sinn, stjórnaði búi
sínu eða annari iðn sinni, hann á nú, þá er hann tekst
opinber störf á hendur, að líta gjörsamlega öðru vísi á
málin; hann má eigi taka tillit til persónulegs sambands
eða til þess, hvort honum þykir vænt um menn. Aftur á