Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1921, Page 150

Skuidir Islands
i5°
og formaður þess í undanfarin 6 ár. Auk þess hefur hann
haft ýms önnur trúnaðarstörf á hendi, og gert sjer far
um að leysa þau samviskusamlega af hendi. Hann hefur
áhuga á landsmálum og framförum þjóðarinnar, eins og hann
hefur sýnt í verkinu. Fyrir því hefur hann boðið sig fram
til þings í Dalasýslu, en meiri hluti Dalamanna bar eigi gæfu
til að kjósa hann, heldur tóku þeir fram yfir hann málskrafs-
mann mikinn, sem manna mest hefur unnið að því að koma
fjárhag landsins í þá skuldasúpu, sem nú er raun á orðin.
Það er að minsta kosti víst, að Magnús hefði aldrei unnið
íslandi jafnmikið ógagn á alþingi eins og sá maður, sem
Dalamenn senda þangað. Hafa menn af Vesturlandi mælt
svo, að sumir bændur í Dölunum gætu eigi unt Magnúsi
þingsetu sökum þess, að hann væri bóndi, og að einhverjir
þeirra teldu sjálfa sig eins vel fallna til þess starfa sem hann.
Ein fyrirmyndin. Engar skýrslur um heilsufar og
heilbrigðismálefni á íslandi hafa nú í 10 ár komið út eftir
landlækni. Hinar síðustu eru um árið 1910. Utlend læknarit
hafa stundum getið um þetta og vita eigi hvað veldur. í öðr-
um mentalöndum koma slíkar skýrslur út árlega.
Skuldir Islands. Skynsamleg landstjórnaraðferð, heiibrigð og skynsöm
»pólitík« getur af sjer góðon fjárhag og farsæld.
A tjárlögum þeim, sem alþingi samþykti í ár fyrir næsta ár (1922),
er ákveðið að greiða eigi 700,521 kr. 92 au. í ársvexti af lánum ríkis-
sjóðs og 828,949 kr. 3. a. í afborganir, samtals 1.529,470 kr. 95 a.
Flest eru lán þessi tekin í Danmörku og eru greiddir 4—5 °/0 ársvextir
at þeim, fjögur eru tekin innanlands og eru hærri vextir af þeim.
Nú hefur landsstjórnin tekið fimtánda lánið á Englandi handa ríkis-
sjóði Pað er miklu stærra en nokkurt hinna, 500,000 pd. sterling, um
eða yfir 10,700,000 kr. eftir því, hve dýrt pd. sterling er þá daga, sem
lánið var greitt. Arsvextir eru í orði kveðnu 7 af hundraði, en með því
að Island fær eigi nema 84 af hundraði af láni þessu, verða ársvextirnir
í raun rjettri yfir 8 °/0 og auk þess ió °/0 fyrsta árið, eða yfir S1/* °/o
á ári, ef þessum 16 °/0 er jafncið niður á 30 ár. f.ið er eigi hægt að
segja þetta nákvæmlega fyr, en kunnugt er hvaða daga lánið var greitt
Og hve mikið fekst þá fyrir pd. sterling. Lánið var tekið 27. ágúst og
þann dag var eitt pund á 21 kr. 56 a., en lánið var eigi greitt þann
dag, og má því eigi fara eftir því. Svo mikið er þó víst, að ársvextir
af þessu láni verða um eða yfir 750,000 kr. og afborganir um eða yfir
356,000 kr. á ári í 30 ár; verða þá ársvextir af lánum nkissjóðs íslands
rúmar 1,450,000 kr. og afborganir rúmar i,184,000 kr., eða ársvextir og
afborganir samtals rúmar 2,634,000 kr. \