Dagblaðið Vísir - DV - 24.09.1983, Blaðsíða 16

AÐ
LOSA
GEYMSLUNA
EÐA
BÍLSKÚRINN
SMÁAUGLÝSING í
LEYSIR VANDANN
Það má vel vera að þér finnist ekki taka því að
auglýsa allt það, sem safnast hefur i kringum þig.
En það getur líka vel verið að einhver annar sé að
leita að því sem þú hefur falið i geymslunni eða bíl-
skúrnum.
OPIÐ:
Mánudaga — föstudaga kl. 9—22.
Laugardaga kl. 9—14.
Sunnudaga kl. 18—22.
SMÁAUGLÝSINGADEILD
ÞVERHOLT111
SÍMI 27022
DV. LAUGARDAGUR 24. SEPTEMBER1983.
Hf;;v
Libanskir drúsar berjast nú fyrír tilverurétti sinum í Schouffjöllum i Líbanon. Myndin sýnir einn harmann
þeirra. Greinin hér é siðunum fjaiiar um þennan þjóðfiokk sem nú er mjög iheimsfréttunum.
WTfi. A wt
JlPa% U SAll.
I Líbanon geisar borgarastyrjöld.
Drúsar óttast ágengni kristinna
manna sem eru þeim mjög óvinveittir.
Israelsmenn hafa dregiö hersveitir
sínar til baka og nú hafa drúsar hafið
vamarstríð gegn kristnum mönnum,
eins og þekkt er af heimsfréttum. Þeir
eru að berjast fyrir rétti sínum til að
búa á heimaslóðum.
En hverjir eru þessir drúsar? Hver
er saga þessa þjóðflokks og ástæða
þess að þeir berast nú á banaspjótum
við kristna menn í Líbanon?
Klufu sig út úr
múhameðstrú
Drúsar eru komnir af aröbum og frá
örófi alda hafa þeir búið fyrir botni
Miðjarðarhafs. Þar höfðu þeir komið
sér upp ríki löngu áður en kristnir
menn fóru að huga að þessum heims-
hluta. En þegar til þess kom fór veldi
þeirra líka að hnigna og þeir urðu að
setjast að á þremur stöðum, innan
landamæra þriggja ólikra þjóða; Sýr-
lands, Israels og sjálfs Líbanons sem í
raun má kallast þeirra f ósturjörð. Má í
sjálfu sér segja að saga þeirra hafi
hafist í f jöllunum í kringum núverandi
höfuðborg Líbanon, Beirút, en það er
sá staður sem líbanskir drúsar ber jast
nú fyrir tilverurétti sínum.
Þar um slóðir klauf trúardeild drúsa
sig út úr múhameöstrú með því að
stofnandi hennar, Múhameð Ibn Is-
mail Ad Darasi (af síðasta nafninu er
dregið nafnið drúsi) lýsti yfir eigin
guðdómi sínum og sagði mönnum fyrir
um endurkomu sína í líki hins almátt-
uga. Kenningar þessa Darasi urðu aö
sameiningartákni drúsa, þjóöflokkur
þeirra svo og trú og átrúnaður var þar
með orðinn til.
Trúarkenning drúsa er varðveitt í
bókum sem vígðir menn þeirra fá
einir aðgang að. Þannig er drúsatrúin
mönnum mjög óljós, að minnsta kosti
Vesturiandabúum. Samt er vitaö að
trú þeirra og heimspeki varð fyrir tölu-
verðum áhifum frá Grikkjum, frá
mönnum eins og Plató og Aristótelesi.
Þá gætir einnig áhrifa frá fornpers-
nedca spámanninum Zaraþústra í kenn-
ingum drúsa og meira að segja krist-
inna atríöa gætir í trú þeirra sem
byggir þó að mestu leyti á Kóraninum
þegar allt kemur til alls.
Mikil samheldni
hinna dreifðu byggða
Drúsar reka ekki trúboð. Enginn
utanaðkomandi fær að kynnast trú
þeirra. Blönduð hjónabönd eru algjör-
lega bönnuð. Það eitt er ekki einungis
trúarlegt ulriði, heldur líka lagalegt.
Hvort sem maðurínn er trúaður eða
ekki og gengur að eiga maka sem ekki
er af drúsablóði er hann tafarlaust
rekinn úr söfnuöinum og með því úr
þjóðflokkidrúsa.
Það er vitað að böm drúsa fæðast
ekki inn í trúna. Hana verða þau að
ávinna sér frá blautu bamsbeini og
það er ekki fyrr en áþreifanleg sönnun
fæst á það að þau trúi trúarkenningun-
um og þau fá inngöngu í söfhuðinn.
Hve’r sá sem síðar viil hverfa frá
trúnni má það en er þá talinn óhreinn
manna á meöal. Ef sá hinn sami sér
hinsvegar að sér fær hann aftur inn-
göngu í söfnuðinn. En þá er það líka
hlutskipti hans að gera yfirbót alla
ævi.
Þessi innilokun drúsa frá öörum trú-
arsjónarmiðum, svo og sterk ættfööur-
leg uppbygging samfélags þeirra,
hefur haldið drúsaþorpunum í
Líbanon, Sýrlandi og Israel mjög vel
saman allt fram á þennan dag sem
afar náskyldum sanifélögum. Drúsar
hafa af þessum sökum haldið sérstöðu
sinni á meðan aðrir þjóðflokkar fyrir
botni Miðjarðarhafs hafa blandast
töluvert. Engin landamæri hafa enn
fengið aðskilið þetta dreifða samfélag
drúsa í andlegum skilningi.
Með bestu hermönnum
arabaheimsins
I þorpum drúsa ber margt sérstætt
og töfrandi fyrir augu: Karlmennimir
klæðast víðum buxum, einskonar pils-
buxum. Konurnar eru í efnismiklum
kjólum, jafnan svartlitum, og með
hvítar og éfnismiklar slæður um höfuð-
ið. Prestar drúsa hafa allir mikilfeng-
legt skegg. Silkidúkar, vefjarhettir og
stífir flókahattar gefa til kynna trúar-
lega sérstöðu þeirra. Hið miöaldalega
útlit í drúsaþorpunum villir fyrir að-
komumönnum. I reyndinni eru skólar
drúsa góðar lærdómsstofnanir og þeir
eru opnir fyrir nýjungum. Þeir hafa
reynslu af verslun og stjórnmálum og
með því komist í góð efni margir
hverjir. Þeir hafa líka aldagamla
reynslu í hernaði — eru taldir meö
bestu hermönnum í arabaheiminum —
og eru enda vel metnir á því sviði
meðal annarra arabaþjóða.
Mönnum ber illa saman um hvað
drúsar séu fjölmennir. Sjálfir telja
þeir sig vera hálfa aðra milljón. En al-
þjóðlegar skýrslur segja þá miklum
mun færri. Þær segja þá vera alls rétt
um hálfa milljón: hundrað og áttatíu
þúsund í Sýrlandi, hundrað og tuttugu
þúsund í Líbanon og fimmtíu þúsund
innan landamæra Israels og eða í
Golanhæðum.
Af sögu drúsa er svo að sjá að fjöldi
þeirra hafi furðulítið breyst á liðnum
öldum þrátt fyrir styrjaldir og önnur
hörð örlagaveður.
Það var einkum við hrun ríkis hinna
svonefndu Osmanna, aö ríki þessarar
fámennu fjallaþjóðar jókst. Það náði
þá frá Libanon í norðri allt til Aleppó í
Sýrlandi í vestri. Og til Sínaískaga í
suðri. A þessum tíma þegar veldi
drúsa var sem hæst voru Beirút og
Sídon blómlegar verslunarborgir
þeirra. Drúsar kvöddu þá til sín ítalska
húsameistara til að vinna að skraut-
byggingum. Þeir stefndu til sín tækni-
menntuðum mönnum og búfræðingum
einnig til að bæta landgæðin.
Ágangur kristinna
manna og Evrópubúa
En þegar best lét hjá drúsum fór að
halla undan fæti hjá þeim. Kristnir
arabar, svokallaðir maronítar, settust
aðí löndum þeirra.
Að vísu höfðu drúsar fulla stjórn á
innflutningi þeirra í landið framan af
og réðu reyndar yfir þeim lengi vel
sem lénsherrar. En þeim yfirráðum
lauk á nítjándu öld þegar stórveldin
Frakkland og England fóru aö skipta
sér af sívaxandi valdabaráttu og tog-
streitu milli drúsa og kristnu arab-
anna. Frakkar sem allt frá krossferða-
tímabilinu voru tengdir kristnum
mönnum fyrir botni Miðjarðarhafs
færöu sér í nyt samfélagsóróa
ánauöugra kristinna bænda til þess að
ná fram nýlendumarkmiðum sinum.
Englendingar studdu hins vegar
drúsa. En þegar drúsar voru orðnir
fullsaddir á yfirgangi kristinna manna
í sínu eigin landi gerðu þeir uppreist
gegn þeim og héldu í langa herför
þvert og endilangt um land sitt. Ellefu
þúsund maronítar lágu í valnum þegar
ganga drúsa var hálfnuð, en þá komu
Frakkar hinum kristnu trúbræðrum
sinum til hjálpar. Og börðu niður upp-
reistdrúsa.
Við lok þessara hörðu árekstra var
„Petit Liaban” (Litla Líbanon) stofn-
að að undirlagi Frakka og Englend-
inga. Við það óx maronítum mjög
fiskur um hrygg, enda voru þeir þá
þegar orðnir fjölmennari en drúsar á
þessum slóöum. Drúsar hröpuðu hins-
vegar niður við þetta á þaö stig að
verða áhrifalítill minnihluti í smá-
ríkinu. Fjöldi þeirra sætti sig ekki við
þetta og flutti sig um set yfir til Sýr-
lands. Þá fluttust lika nokkur hluti
drúsa suður á bóginn.
Eftir urðu í Líbanon íbúar Schouf-
fjalla, sunnan við þjóðveginn milli
Damaskus og Beirút. Þar komst á
ótryggur friður milli drúsa og krist-
inna manna. Hjá þessum drúsum
Schouffjalla ríkir allt til þessa dags
fornt lénsskipulag og ættaveldi. Helstu
ættimar, eins og Dschumblatar og
Arslanar, geta litið aftur til tveggja
alda hefðar sem þeir halda fast við og
leiöa áfram.