Dagblaðið Vísir - DV - 24.09.1983, Blaðsíða 20

DV. LAUGARDAGUR 24. SEPTEMBER1983..
IMIMLHHB
„Vissulega gerist fátt á stjórnar-
heimilinu í dag án þess aö þaö sé strax
komiö í f jölmiölum en ég tel þaö skyldu
stjómmálamanna aö hitta fólk og gefa
því tækifæri á að spyrja,” sagði
Steingrímur Hermannsson forsætis-
ráöherra í upphafi ræðu sinnar á
Selfossi á f immtudagskvöld.
Fundur Steingríms var haldinn
undir yfirskriftinni: Hvaö er ríkis-
stjórnin aö gera fyrir þig ? Augsýnilega
höfðu margir áhuga á aö fá svar viö
þessari spumingu því Selfyssingar
fylltu bíóhúsiö. En annaðhvort hafa
eingöngu framsóknarmenn mætt á
fundinn eöa þá aö Steingrímur hefur
svaraö spurningunni á tæmandi hátt í
ræöu sinni því að fundargestir höföu
fáar fyrirspurnir fram aö færa í fund-
arlok.
Steingrímur byrjaöi að draga upp
dökka mynd af því ástandi sem var
fyrir valdatöku ríkisstjórnar hans og
hvert stefndi í efnahagsmálum. Þaö
stefndi i atvinnuleysi og stöövun at-
vinnuveganna. Verðbólguhraðinn
komst á endanum yfir 130%. Erlendar
skuldir veröa í ár 58,9% af þjóöar-
framleiöslu. „Þetta stefndi sjálfstæöi
þjóðarinnar í hættu,” sagöi
Steingrímur en sá þó ástæöu til aö bæta
viö að þótt stööva yrði erlendar
lántökur hefðu Islendingar þó enn gott
lánstraust erlendis.
Þaö leysir engan vanda aö deila um
þaö hverjum þetta ástand sé að kenna,
segir forsætisráöherra. En ástæðurnar
fyrir þessu væm meðal annars röng
gengisskráning, launaþróunin, rangar
fjárfestingar sem ekki heföu skilaö
þeim hagnaöi sem aö var stefnt og
eyösla um efni fram sem heföi leitt til
stööugs viöskiptahalla og erlendrar
skuldasöfnunar. „Við uröum aö koma
okkur burt frá bjargbrúninni og þaö
hefur okkur aö nokkru leyti tekist,”
sagöi Steingrímur.
Hann sagöi aö þrátt fyrir að
aögeröir ríkisstjómarinnar heföu
verið frekar harkalegar hefðu þær
valdið því að atvinnuástand væri nú
mjöggott ílandinu. Atvinnuleysi væri
innan viö 1%, en svo heföi ekki verið í
130 til 140% veröbólgu. Hann viður-
kenndi aö kaupmáttur heföi skerst
verulega. Aö mati Þjóöhagsstofnunar
heföi kaupmáttur kauptaxta veriö
skertur um 27% og kaupmáttur ráö-
stöfunartekna um 14%. En forsætis-
ráðherra benti á aö í hjöðnun
verðbólgunnar fælist kjarabót. Hann
vitnaði því til stuönings í ummæli
Asmundar Stefánssonar, forseta ASI,
sem sagöi fyrir nokkrum árum aö í
10% lækkun veröbólgu fælist um 2%
aukning kaupmáttar. „Eg viöurkenni
aö þessar aögerðir til minnkunar verö-
bólgu hafa verið geröar á kostnaö laun-
þega. En spurningin er um þaö hvort
það hafi verið þess virði. Eg segi já.
Það er þess virði til aö halda fullri at-
vinnu og halda atvinnufyrirtækjunum
gangandi," sagði Steingrímur.
Forsætisráðherra vék næst aö því
að sjaldan eöa aldrei heföi verið
erfiðara aö koma saman fjárlagafrum-
varpinu en í ár. Hann taldi aö þegar
þaö yrði lagt fram myndu ýmsir koma
til með að kvarta. En þar sem þjóöar-
tekjur á mann heföu minnkaö um 9%
þá yröi að koma til niðurskuröar þar
sem ekki yröi gengiö lengra í erlendum
lántökum. I ár hafa verið tekin erlend
„Hvað hefur ríkisstjórnin gert fyrir okkur í brúarmálum?" spurði Sigurður
Ingimundarson. Forsætisráðherra sagði að brú yfir öifusárósa væri komin
á langtimaáætlun og hann hólt að henni ætti að vera lokið á næstu sjö
árum. „Manstu það Jón?" kallaði Steingrimur tii Jóns Helgasonar sam- .
gönguráðherra sem sat úti i sal. Jón upplýsti að framkvæmdir við brúna
ættu að hefjast 1985og ættí aðljúka á næstu þremur árum.
„Mig ianger tíl að vtta hver það var sem áttí hugmyndina að þviað afnema samningsróttínn eins og gert
var með bráðabirgðalögunum i vor?" spurði Bergþór Finnbogason. „Ég stend fyrir þessari rikisstjórn og
óg skal taka þetta á mig," svaraði Steingrimur.
lán fyrir um 5 milljarða króna sem er
einum milljarði meira en gert var ráö
fyrir. A næsta ári veröa ekki tekin
erlend lán nema aö jafnvirði 4
milljarða króna. Þótt ríkisstjómin
standi frammi fyrir 3 milljarða gati á
fjárlagadæminu má ekki brúa þaö með
erlendum lánum eins og verið hefur,
sagöi forsætisráðherra.
Hann benti á aö til að Landsvirkjun
gæti haldið áfram sínum fram-
kvæmdum, þyrfti hún lán aö upphæð
1,7 milljarðar og Fiskveiðasjóður
þyrfti erlend lán aö upphæð 700
milljónir til að standa við skuld-
bintúngar sínar um yfirtöku erlendra
lána vegna sjávarútvegsins. A þessu
ári hafa atvinnuvegirnir notaö 1
millj. í erlendar lántökur og þurfa aö
líkindum meira á næsta ári. Þá vantar
enn fjármagn til vegagerðar, í lána-
sjóö námsmanna og til húsnæðismála.
Þá er ekki í anna hús aö venda en
innlendan spamað sagöi forsætis-
ráöherra og benti á aö þaö væri bæöi
ánægjulegt og traustvekjandi aö
sparnaöur í bönkum heföi aukist, þaö
sem af er þessu ári, umfram
veröbólgu. I ár hafi innlendur
sparnaður lagt til 1,5 milljarða á lána-
markaðinn sem meöal annars hafi
verið notaö í opinberar framkvæmdir
og til húsnæðislána. En á næsta ári er
áætlað aö þurfi 2,5 milljarða í innlend-
um sparnaði til aö fullnægja eftirspurn
eftirfjármagni.
Steingrímur vék næst að því aö nú