Dagblaðið Vísir - DV - 27.12.1985, Blaðsíða 13

DV. FÖSTUD AGUR 27. DESEMBER1985.
13
Opið bréf til borgarstjórnar
Það er með ólíkindum hvað gamli
miðbærinn í Reykjavík er hafður
ljótur. Hann er að vísu hreinn en
þar endar hugarflugið. Þetta er
óttalega leiðinlegt. Bærinn skartar
engu nema tiskunni sem gefur
honum nýjan anda öðru hvoru. Að
mínu mati vantar þrjár tilfinning-
ar: hefð, dulúð og ferskleika. Eg
hef örfáar tillögur til dáða og þær
birtast hér i númeruðum mála-
flokkum.
1. Austurvöllur. Það er mjög
óhagkvæmt að umhirða bæjarins
við þetta svæði skuli vera tak-
mörkuð við blómaskreytingar á
sumrin. Til verndar blómunum
hefur (vonandi óvart) verið sett upp
víragirðing hér og þar um völlinn.
Burt með hana. Þrátt fyrir allar
tilraunir tekst aldrei að gera Aust-
urvöll að garði nema sett verði upp
steypt girðing. Hún getur orðið
falleg og voldug ef hún er gerð úr
steypusúlum eða strendingum eins
og algengt er í grindverkum utan
um gamla garða í borginni. Hún
þarf að vera á bilinu eins til tveggja
metra há. Á henni mættu einhvers
staðar vera myndarleg grindahlið
sem væru aðallega til skrauts en
þó ekki lokuð. Inn í garðinn vantar
eitthvert augnayndi, t.d. tvö gróð-
urhús með nokkrum stólum. Þau
væru upplýst og hefðu a.m.k.
nokkra steinda glugga. Helst með
fleiri köntum en fjórum eins og
regluleg garðhús en að sjálfsögðu
ekki mjög stór.
2. Smáhlutir í fyrsta lagi vantar
miðbæinn vatnslind með þessu
ágæta vatni okkar - bæði handa
íslendingum og útlendingum. Hún
yrði að vera krómuð, eins konar
skúlptúr sem tæki u.þ.b. einn fer-
metra undir sig. Hún gæti staðið i
göngugötu Austurstrætis, Lauga-
vegar eða á Austurvelli. Sjálfsagt
koma fleiri staðir til greina. En ég
vil koma því hér að að það er ekki
nóg- að hugsa um að byggja og
vernda hús, við verðum líka að búa
til fallega hluti sem standa eins og
lítil undur í steypunni. Venjulegir
skúlptúrar eru hæpnir sem bæjar-
skraut, þeir eru ekki nógu áhuga-
verðir. Sama má segja um brjóst-
myndir.
Annað fyrirbæri er nauðsynlegt
fyrir miðbæinn en það er heitur
gosbrunnur. Það mundi rjúka úr
hpnum gufa, sérstaklega á kvöldin
og í kulda og framkalla dularblæ,
litla slæðu sem jafnvel mundi end-
urspegla liti. Sérstökum vand-
kvæðum bundið yrði að velja
brunni þessum stað því hann væri
verðugt tákn Reykjavíkur.
Klukkan á Lækjartorgi þarfnast
endurskoðunar. Auglýsingarnar á
henni eru ósmekklegar og allur
kubburinn er einstaklega dauður.
Yfirleitt hafa auglýsingamyndir
ekki varanlegt blik en þessu hafa
borgarstjórnir Reykjavíkur ekki
áttað sig á enda örugglega í mörg
horn að líta. Það eru heldur ekki
allir sem vita að sumir dauðir
hlutir lifa. Standurinn þarf ekki að
vera ferstrendur heldur gæti hann
verið vafmn eða renndur eða
óreglulegur eins og bjarg, búinn til
úr djúpum lýsandi litum. Eins
konar ljóslistaverk. Glerlistamenn
geta séð um þetta. Þeir hljóta að
hafa fleiri hugmyndir um ýmislegt
sem jafnvel draumum okkar hinna
Kjallarinn
MATTHÍAS
MAGNÚSSON
RITHÖFUNDUR
er hulið. Annars vantar okkur allt-
af ábendingar úr draumum. I mið-
bænum er allt svo venjulegt. Sumt
er meira að segja venjulegt klúður.
Gott dæmi um það eru tvö hand-
rið þar sem Bankastræti mætir
Lækjargötu. Annað er meðfram
gangstéttinni neðst vinstra megin
í Bankastrætinu og er í boga. Hitt
er andspænis Bankastrætisendan-
um, meðfram gangstéttinni í Lækj-
argötu. Það þarf tvímælalaust að
skipta á þessum handriðum og
einhverjum virðulegum sem væru
líka hærri. Við mundum græða
dálitla tign á þessum skiptum.
Þá á ég aðeins eina hugmynd eftir
í þessum flokki en það er vafnings-
viður á húsum. Hann gerir um-
hverfið hlýlegra. Það eru mörg hús
sem koma til greina, svo sem
Reykjavíkurapótek, Útvegsbank-
inn, Alþingishúsið.
3. Strætisvagnar. Hvorki gaml-
ir né nýir strætisvagnar munu
nokkurn tíma ná því andartaki að
vera sjarmerandi eins og nú er
hugsað um þá. Þeir munu vera
ljótustu bílar á landinu. Það er
hægt að bæta úr því með því að
veggfóðra þá með litríku en rólynd-
islegu veggfóðri að innan. Því ekki
það. Það má líka spila með lýsing-
una. Ekki síst í kringum jólin. En
svona almennt séð væru gardínur
afskaplega vel þegnar. Ekki samt
gráar eða brúnar. Svartar í sorg
og djarfar í glæstum tilfellum eða
öfugt. Hið óvænta á að falla að
öllum þeim tillögum sem hér hafa
verið settar fram. Það er ekki
bannað að dreifa huganum þó að
svo mætti ætla. Ég geri það að
lokatillögu minni að strætisvagnar
verði auðkenndir með ávöxtum í
stað númera.
Matthías Magnússon.
a „Bærinn skartar engu nema tískunni
™ sem gefur honum nýjan anda öðru
hvoru. Að mínu mati vantar þrjár tilfinn-
ingar: hefð, dulúð og ferskleika.“
Yfirgengileg
sölumennska
Þeir eru ófáir sölumennirnir,
karl- og kvenkyns, sem hafa bæði
smátt og stórt á boðstólum, einnig
nytsamt og ekki nothæft, og gegna
auglýsingar veigamiklu hlutverki
í baráttu þeirra til að fanga kaup-
andann, jafnt smáan sem stóran.
Það er mjög svo auðvelt að verða
var við þessa auglýsingabaráttu
vegna þess að hún blasir stöðugt
við okkur í íjölmiðlunum.
Og núna, þegar aðalvertíð selj-
anda og kaupanda er afstaðin, er
varla hægt að tala lengur um aug-
lýsingabaráttu, heldur fer orðið
auglýsingastríð betur í munni,
þvílík eru þau ósköp sem yfir okkur
dynja.
Dagblöðin tútna út, dagskrá
hljóðvarpsins fer úr öllum böndum
svo að ómögulegt verður að fylgjast
með föstum liðum, hvað þá erind-
um eða sögum. Og girnilegar sjón-
varpsmyndir birtast loks á skjánum
eftir langa, pirrandi bið, sem veldur
því að þegar hin langþráða mynd
hefst loksins er áhorfandinn orðinn
svo fúll að hann hefur engan áhuga
lengur hið innra með sér.
Jafnvel hin fegursta rómantík
verður vatnsósa eftir óendalega
auglýsingaromsu og bið sem eyði-
leggur smátt og smátt alla eftir-
væntingu.
Við nánari athugun uppgötvum
við að þetta er alvarlegt mál og
getur leitt til ósamkomulags og
geðvonsku meðal áhorfenda eða
hlustenda og þá má telja það vafa-
mál hvort auglýsingin ber tilætlað-
an árangur eða nær til hjartans.
Og þegar svo er komið hafa
klukknahringingar, svífandi jóla-
snjór eða blíð bros ekkert að segja
nema kannski til að ýfa upp enn
flóknara önuglyndi yfir því að
vörurnar eru flestar verðlausar.
Það er nefmlega mjög sjaldgæft að
getið sé um verðið á hinum aug-
lýstu vörum og er það mjög svo
hvimleitt.
Ef einhver fengi nú t.d., þrátt
fyrir allt fúllyndið, áhuga á ein-
hverju auglýstu, smáu eða stóru,
er sá sami nauðbeygður til þess að
eyða símtali, strætisvagnamiða eða
bensíni svo að hægt sé að komast
til botns i málinu og það er ekki
til þess að hrópa húrra fyrir. í öllu
peningaleysinu eru nefnilega
óþarfa-útgjöld ekki við hæfi heldur
afþví vonda.
Hins vegar er auðvelt að leysa
málið. Það þarf aðeins að kynna
verðið um leið og vöruna til þess
að sá, sem verður gagntekinn
áhuga á einhverju, geti strax leitt
hugann að peningapyngjunni og
íhugað á augabragði hvort hún
þolir átakið. Sem sagt, engin au-
kaútgjöld eða óþarfa snúningar
heldur einn ánægjudropi út í fúl-
lyndið og er það vel.
En í raun átti auglýsingaflóðið
ekki að vera til umræðu hér heldur
aðeins ein auglýsíng sepi á sér
sérstæða og tilfinninganæma sögu.
Þannig er mál með vexti að það
er ekki ýkja langt síðan ný gerð
af hnífapörum leit dagsins ljós á
meginlandinu og er það varla í
frásögu færandi ef tillit er tekið til
fjölda þeirra skeiða, gaffla og hnífa
sem framleidd hafa verið í tímans
rás.
Þessari sérstöku tegund af hníf-
apörum fylgdi haglega hönnuð
auglýsing úr hlaði og birtist í blöð-
um, tímaritum og uppi um alla
veggi.
Hún sýndi í einföldum línum eril
hins daglega lífs, næstum því
stress, og átti að benda á og sýna
að einmitt með þessari gerð af
hnífapörum værum við eldfljót að
matast. Þau legðu svo sannarlega
sitt af mörkum til þess að hinn
stutti tími, sem ætlaður er til borð-
halds hverju sinni, gæti auðveld-
lega orðið helmingi styttri.
Og hvað er ánægjulegra eða
ákjósanlegra nú á tímum þegar
flestir mæta eins og gestir á heimil-
um sínum, svona rétt til þess að
Kjallarinn
SIGRÚN
SCHNEIDER
RITHÚFUNDUR
gleypa í sig matinn og fá sér smá-
blund?
En viti menn! Hnífapörin seldust
ekki og eftir nokkurra mánaða bið
og enga hreyfmgu var hafist handa
við að hanna nýja auglýsingu.
Sú var algjör þversögn við þá
fyrri. Nú lágu hnífapörin í fallegri
röð á dúk með kögri á kringlóttu
borði og lítill borðlampi varpaði
mildum ljósgeisla yfir þau. Engin
orð fylgdu.
Þessi auglýsing sýndi rósemi og
þægindi og virtist höfða til tilfinn-
inga mannfólksins.
Hnífapörin runnu út eins og heit-
ar lummur og glöddu hjörtu ótelj-
andi kvenna, karla og barna í
gegnum tíðina.
Á þessu er greinilega hægt að sjá
að þrátt fyrir allt þráir nútímamáð-
urinn notalegt heimili þar sem
hann getur hvílst í ró og næði og
við vitum öll að undirstaða þess
er húsmóðir í góðu jafnvægi og
nærgætin.
Sigrún Schneider.
a „Jafnvel hin fegursta rómantík verð-
™ ur vatnssósa eftir óendanlega auglýs-
ingaromsu og bið sem eyðileguur smátf
og smátt alla eftirvæntingu.“