Alþýðublaðið - 06.05.1967, Blaðsíða 5

Gylfi Þ. Gíslason:
Endurskoðun skóla-
löggjafarinnar
EFTIR heimsstyrjöldina síðari var sett ný
löggjöf um hin ýmsu svið skólamálanna. Skóla
kerfið var samræmt, fræðsluskylda var lengd
um eitt ár, tekið var upp landspróf í bók-
námsdeild miðskóla, sem inntökupróf í fyrsta
hekk menntaskóla, og voru þeir gerðir fjög
urra ára skólar. Gert var ráð fyrir auknu verk
legu námi í gagnfræðaskólum með skiptingu
þeirra í bóknámsdeildir og verknámsdeildir.
Þegar ég tók við störfum menntamálaráð
herra, var löggjöf þessi orðin 10 ára gömul.
Þótti tímabært að athuga, hvort grundvallar
breytinga væri þörf á þessari löggjöf. Ég skip
aði því stóra nefnd, undir forhstu Halldórs
Halldórssonar, prófessors, til þess að gera þá
athugun. Nefndin skilaði áliti 1959 og taldi
ekki þörf grundvallarbreytinga á sjálfri skóia_
löggjöfinni, en gerði hins vegar ýmsar tillög
ur um breytingar á framkvæmd hennar Mest
nauðsyn virtist vera á því að semja allsherj
ar námsskrá fyrir allt skólaskyldustigið. Var
því verki lokið 1961 og þá gefin út ný náms-
skrá fyrir öll börn og alla unglinga á skóla
skyldualdri. Hefur hún smám saman verið
að koma til framkvæmda á undanförnum ár-
um.
Hins vegar gerast nú svo örar breytingar
í þjóðfélaginu á svo að segja öllum sviðum,
með breyttri tækni í atvinnuvegum, með
flutningi fóiks úr dreyfbýli í þéttbýli, með
breyttri þekkingu og breyttu lífsviðhorfi að
mörgu leyti, að aldrei hefur verið brýnni þörf
á því en nú, að skólarnir lagi sig að breyttum
viðhorfum, miðli þeirri þekkingu, sem nauð
synlegust er hverju sinni og hagi uppeldisáhrif
um sínum í samræmi við félagshætti og menn
ingarviðhorf samtímans. Þess vegna er það
í raun og veru orðið úrelt viðhorf, að nægi
legt sé að endurskoða skólalöggjöf þjóðar með
vissu millibili, t.d. á tíu — fimmtán ára
fresti, og framkvæma allsherjar endurskoð
un námsefnis í námsskrá öðru hvoru. Breyting
arnar á þekkingunni og þjóðfélaginu gerast
smám saman og eru alltaf
að eiga sér stað. Þess
vegna þarf skólakerfi,
námsefni og námstilhögun
í raun og veru að vera í sí-
felldri endurskoðun. Þess
vegna var á sl. ári komið
á fót sérstakri deild innan
menntamálaráðuneytisins,
sem annast á stöðugar vís
_____________ indalegar rannsóknir á
skólakerfinu og gera tillögur til úrbóta
jafnóðum. Veitir Andri ísaksson, sál-
fræðingur, þessari deild forstöðu, en honum
til sérstakrar aðstoðar eru þeir dr. Wolfgang
Edelstein, sem gegnir aðalstarfi við rannsókn
arstofnun í Berlín, og Jóhann Hannessoh,
skólameistari. En skólarannsóknardeildin starf
ar auðvitað í nánu samráði við fræðsluyfir
völd ríkis- og sveitarfélaga skólastjóra og
kennara. Er hér um merkilegt nýmæli að
ræða í aðferð við endurskoðun skólamála og
á sér ekki algjöra hliðstæðu erlendis.
fslensk
mennta-
mál f
áratug

ÖLL vælum við út af kaupi okk-
ar og kjörum, að ekki sé talað
um þá sem stuhda sjóinn. Alltaf
er það lélegasta vertíð, sem þeir
muna o.s.frv. Óvenju slæm tíð
'hefur háð vertíðinni í vetur, en
það getur vel verið að það sé
okkur til góðs, því að aldrei hafa
jafn margir bátar stundað þess-
ar veiðar, ef veiðar skyldi kalla.
Efstur-á netavertíðinni í Rvík
er Valdi á Ásþór með 751.100
tonn sem verður að teljast mjög
viðunandi vertíð í vetur. Næstu
bátar eru: Ásbjörn með 681,7
tonn, Ásgeir með 656,5 tonn,
Helga með 591,8 tonn, Húni II.
með 556,6 tonn og Helga II. sem
seint hóf veiðar með 512,0 tonn.
Af minni bátunum er Blakkur
langhæstur með 381,5 tonn. Einn
af smærri bátunum sem netaveið
ar stunduðu, Hafnarbergið, skip
stjóri Tómas Sæmundsson, er
farinn iá troU. Magnús IV. er bú
inn að vera á trolli nokkurn tíma
og landar yfirleitt í Þorlákshöfn.
Hann heíur aflað mjög vel þann
stutta tíma sem hann hefur ver-
ið að og tjl dæmis kom hann með
um 27 tonn í fyrradag. Hann land
ar hjá Fiskhöllinni, sem á bát-
inn.
Stóru síldveiðibátarnir, sem
gjarnan eru svo kallaðir, liggja
allir í Reykjavíkurhöfn og vita
ekki hvað þeir eiga að gera af
sér. Þeir eru flestir smíðaðir með
ekki nema eitt í huga, síldveiðar,
og sínir það hvað við erum farn-
ir að stóla mikið á þær. Hið
mikla aflaskip Örn RE, eign al-
menningshlutafélagsins, fór sem
kunnugt er til Noregs á síldveið-
ar. Hann hefur fengið 120 tonn
eðta 1200 tunnur, sem flestir
kannast betur við, og landaði
þeim í Bremerhaven á laugardag
í gúanó. Verðið á gúanó þar var
um 1.30 kr. en þar frá dregst að
við erum ekki í Efnahagsbanda-
laginu, sennilega um 20 prósent.
Örfirisey og Vonin KE fóru og
ætluðu að freista þess að veiða
loðnu norðaustur af landinu en
þeir hafa ekki einu sinni þurft
að hafa fyrir því að kasta, því
þeir hafa ekkert fundið, Vonin
er komin suður en Örfirisey ætl-
aði að reyna eittiivað betur fyrir
sér.
Togararnir
Sölur togaranna hafa verið
með mestu ágætum undanfarið.
Sér í !agi hafa togarar Akureyr-
inga gert afbragðs túra til Eng-
lands. Kaldbakur seldi 145 tonn
fyrir 13.551 pund á þriðjudag og
sama dag seldi Surpxúse 122,8
tonn fyrir 11.339 pund og lá mið-
vikud. seldi Sléttbakur 108 tonn
fyrir 11.320 pund eða um 12,58
per kíló. Karlsefni iá að selja í
næstu viku og er með um 160
tonn af þorski af A-Grænlands-
miðum. Þorkell Máni er að landa
í Reykjavík um 270-300 lestum
og skiptist aflinn í helming af
þorski og hitt karfi og ufsi, en
hann fékk 60 tonn af ufsa á
heimamiðum síðasta sólarhring-
inn áður en hann kom inn út aí
Breiðafix’ði. Maí landaði um 330
lestum í Hafnarfirði í vikunni og
fór það í ýmsar verkunai’stöðv-
ar. Heyrt hef ég að Þoi’móður
goði sé kominn með um 200 lest-
ir á þessum fengsælu rniðurn á
A-Grænlandi, en fiskirí ku vera
breytilegt þar frá degi til dags,
aðallega vegna íss, P.A.J.
Hunangsilmur
FIMMTUDAGINN 11. maí n.k.
frumsýnir Þjóðleikhúsið leikrit-
ið Hunangsilmur, eftir enska
leikritahöfundinn, Shelagh Del-
aney, og verður leikurinxx sýndur
á Litla sviðinu. Þýðandi leiks-
ins er Ásgeir Hjartarson.
Höfundur leiksins, Shelagh
Delaney, var aðeins 19 ára þegar
hún skrifaði þetta leikrit og
vann þá í verksmiðju í Man-
chester. Hún sendi leikinn til
Joan Littlewood og setti Little-
wood leikinn á svið í leikhúsi
sínu, Theatre Workshop í The-
ater Royal, Stratford. Leikrit
þetta hlaut mjög góða dóma og
var síðan flutt til London og
sýnt þar í 18 mánuði. Leikurinn
var frumsýndur í maí 1958 og
hlaut verðlaun sem bezta nýja
leikritið, sem sýnt var í London
þetta leikár. Síðan var leikritið
kvikmyndað og gerði höfund-
urinn sjálfur kvikmyndahandrit-
ið. Myndin var sýnd hér fyrir
nokkru.
Shelagh Delaney, hefur skrif-
að fleiri leikrit og má í því sam-
bandi nefna leikritið „The Lion
in Love“, sem var frumsýnt árið
1960 og hlaut ágæta dóma. Auk
þess hefur hún skrifað margar
smásögur, sem hafa verið gefn-
ar út.
Talið er að leikritahöfundarnir
John Osborne og Shelagh Dela-
ney, hafi valdið stefnubreyt-
ingu í nútíma enskri leikritun.
En eins og kunnugt er, varð
John Osboi-ne, heimsfrægur
fyrir fyrsta leikrit sitt, um hinn
reiða unga mann, í leikritinu,
Horfðu reiður um öxl, sem sýnt
var í Þjóðleikhúsinu árið 1958.
Shelagh Delaney.
Það sama má segja um Shelagh
Delaney, hún hlaut álíka lof fyr
ir leikrit sitt, Hunangsilm, á
sinum tíma.
Leikendur í Hunangsilm, eru
aðeins fimm, og eru það leik-
ararnir, Brynja Benediktsdótt-
ir, Helga Valtýsdóttir, Bessi
Bjarnason, Gísli Alfi-eðsson og
Sigurður Skúlason, sem leika í
þessum leik. Lejkstjóri er Kg-
vin Palmer, en leikmyndir og
búningsteikningar eru gerðar af
Una Collins.
Kvikmyndir af bóka-
gerð og timbri
Á MORGUN, laugardag, verða
sýndar frétta- og fræðslumynd-
ir á vegum félagsins Germanía,
og eru fréttamyndirnar varla
mánaðargamlar.
Bókin hefur löngum verið upp
áhald íslendinga, og var lengst
af mikið lagt í sölurnar til að
geta Ixaft bók undir höndum,
enda var prentun bóka fyi’r meir^
kostnaðarsamt verk. Nú er allt
auðveldara og ódýrara í því efni.
Ein hinna þriggja fræðslumynda
á sýningu Germaníu gefur góða
hugmynd um það, hvei-nig bók
vei-ður til frá því setning textans
thefst, unz hún er komin í búðar-
gluggann fyrir almennings sjón
ir.
Frá örófi alda hefur timbur
verið eitt nytsamasta efni mann
inum til margvíslegra hluta, og
enn heldur það velli, þótt margt
annað hafi komið til, og vildu
menn árciðanlega ógjax;nan án
þess vera. í einni fræðslumynd-
inni er sýnt, hvar tré vaxa, hvern
ig þau eru felld og síðan
vinnsla timbursins á ýmsan
hátt.
Þriðja fræðslumyndin er um
tónleikaferð frá Tubingen til
Nigeriu og eru þar ágætar mynd
ir frá lífi og landslagi þar unx
slóðir.
Sýningin vei’ður í Nýja Bíói
og hefst kl. 2 e.h. Öllum er
heimili aðgangur, börnum þó'
eiixungis í fylgd með fullorðn-
um.
FiÖLIOJAN • SS^FIRO!
EINANQRUNARGL^ft
FIMM ÁRA ABYRGÐ
Söluumboð:
SANDSALAN S.F.
Elliðavogi 115.
Síini 30120. Pósthólf 373.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ 5
I
6. maí 1967