Dagur - 27.01.1960, Blaðsíða 4

4
D AGUK
Miðvikudaginn 27. janúar 1960
Skrifstoín i Haítiarstræti 'XI — Síint H66
Krrsrjóui:
ERLÍ N G U U I) A V í 1) S S () X
Atlglýsingastjóri:
J Ó N S \ M í! ELSSON
Árgangniiiin koslar kr. 75,00
KlatSitS kt-miir <it ú nilAvikiitlögnm og
laugartltíguni, þcgar cfui standa til
Cjaltldagi t-r I. jiilí
PRENTVr.UK <)DI»S BJÖRNSSONAR HJF.
Hvers eiga bændur að gjalda?
I OFT GLEYMAST þau sanninili, að sam-
kvæmt reynslu þjóðanna í gegnum aldimar,
hefur aldrei tekizt til lengdar að halda uppi
þjóðmenningu án þess að yrkja landið og ala
upp verulegan liluta kynslóðanna á gróandi
jörð. Nú er svo komið á landi hér, sem ein-
göngu var byggt bændum fram til síðustu ára-
tuga, að farið er að brydda á lítilsvirðingu á
bændastéttinni hjá ýmsum, jafnvel leiðandi
mönnum þéttbýlisins. Þetta er liáskalegur
liugsunarháttur og ómaklegur, af því að
hann örfar þann óheillastraum, sem legið
hefur undan brekkunni eins og fleiri <»heilla-
vegir til þéttbýlisins á undanförnum árum.
Þótt sleppt sé þeim íhaldstillögum, að
„fækka bændum um helming“ og öðrum lík-
um, fela þær þó í sér svo takmarkalausa fyrir-
litningu á því fólki, sem ræktar og byggir
I landið og framleiðir hinar mikilsverðustu
fæðutegundir fyrir alla þjóðina, að furðu
sætir. Slíkur munnsöfnuður sýnir einnig tak-
markalausa vanþekkingu á þeim menningar-
legum þjóðarverðmætum, sem dreifbýlið eitt
! varðveitir trúlega og ekki verður í einingum
I talin.
| Gjaldeyrisverðmæti er eins konar lausnar-
orð í efnahagslífinu. Útvegurinn skapar þau
I verðmæti, iðnaðurinn sparar gjaldeyri en
landbúnaðurinn framleiðir lífsviðurværi
, þj<»ðarinnar. Ekki þarf það að skyggja á mik-
ilvægi annarra atvinnuvega, [»ótt á það sé
bent, að landbúnaðurinn framleiðir fyrir 800
I —900 millj. króna á ári hverju, þótt hans sé
I oftast að litlu getið.
I Síðan á dögum nýsköpunarstjórnarinnar
j og fram til ársloka 1958 hefur ríkisstjórn og
j Alþingi jafnan séð svo um, að hægt væri að
; veita lán úr Byggingarsjóði Búnaðarbankans
1 og Ræktunarsjóði, samkvæmt settum reglum
um framkvæmdir. Greiðsluafgangi ríkissjóðs
' hefur verið varið til þessa fyrst og fremst.
| Lánveitingar hafa einkum farið fram í lok
nóvembermánaðar eða byrjun desember. En
| nú er breyting á orðin og verður mörgum á
að spyrja: hvers eiga bændur að gjalda? Enn
er óveitt mikið af Ræktunarsjóðslánum,
sem tilheyra árinu 1959. Og úr Byggingar-
! sjóði Búnaðarbankans voru engin ný lán
veitt á því ári, nema e. t. v. aðeins smávægi-
! legar upphæðir. Á árinu var aðeins haldið
áfram útborgun íbúðarlána, sem veitt voru
j 1958 eða fyrr.
í vetur taldi þó Ingólfur ráðlierra, að
nefnd lánastarfsemi yrði eins og áður, og eru
þetta efndirnar hingað til. I lánamálum hef-
ur því ríkisstjórnin bætt enn einni stjörnu á
fána sinn og horfa bændur á hana mjög ugg-
andi, og eru þeir þó ýmsu vanir frá liendi
stjórnarvaldanna hin allra síðustu missirin.
Alþingi kemur saman lil funda á morgun.
Yerður væntanlega skammt að bíða liinna
nýju efnaliagsráðstafana stjórnarinnar. Um
þær hefur verið fjallað manna á meðal uncl-
anfarnar vikur.
Að sjálfsögðu verða þær gerðar að um-
ræðuefni hér, en ekki fyrr en þær eru fram
! komnar og liggja opinberlega fyrir.
Meistaramót Norður-
lands í körfuknattleik
stendur yfir um þessar mundir.
Fimm lið taka þátt í mótinu: 2
frá KA, 2 frá Þór og 1 frá ÍMA.
Keppt er um styttu af körfu-
knattleiksmanni, sem Körfu-
knattleiksfélag Reykjavíkur gaf
sl. ár er það var hér í keppnis-
ferð. KA, A-lið, vann styttuna
1959. — Urslit í þeim leikjum,
sem lokið er, urðu:
KA, A-lið, vann KA B-lið 102
—46. — Þór, A-lið, vann Þór
B-lið 89—44 stig. — í gærkvöldi
léku KA A-lið við A-lið Þórs og
Þór B-lið við B-lið KA, Og í
kvöld leika KA A-lið við fMA í
íþróttahúsi MA.
Dagsbrúnarkosningar
Stjórnarkosning í Dagsbrún í
Reykjavík og kosning í trúnaðar-
mannaráð fór fram um helgina.
Úrslita var beðið með nokkurri
eftirvæntingu.
Kosningarnar sýna andúð á
núverandi ríkisstjórn.
Atkvæði féllu þannig, að listi
stjórnar félagsins hlaut 1369 at-
kvæði og alla menn kjörna, en
B-listi 627 atkvæði.
Göngustafur tapaðist
fyrir jólin, svartur, með
fílabeinshaldi og gullhólk,
merktur Árni Kristjánsson.
Góð fundarlaun.
Afgr. vfsar á.
Nokkrar karlm.peysur
til sölu í Rauðmýri 3.
MOLASYKUR
GRÓFUR
STRÁSYKUR
FÍNN
FLÓRSYKUR
Nýja-Kjötbúðin
Þor ramatur
HÁKARL
(frá Vopnafirði)
H ARÐFISKUR
RIKLINGUR
SÚR HVALUR
REYKTUR LAX
Nýja-Kjötbúðin
APPELSÍNUR JAFFA
EPLI AMERÍSK
CÍTRÓNUR
Nýja-Kjötbúðin
Myndarlegt þorrablót
Á laugardaginn var myndarlegt
aorrablót haldið að Freyvangi í
Ongulsstaðahreppi. Þar sátu
hreppsbúar og gestir þeirra, sam-
tals nokkuð á þriðja hundrað
manns, að gnægðum matar og
drykkjar, nutu margra skemmti-
atriða, en stigu að lokum dans
lengi nætur.
Óttar Björnsson stjórnaði sam-
komunni, séra Benjamín Krist-
jánsson flutti fræðilegt erindi,
gamanleikur var sýndur undir
stjórn frú Kristínar Konráðsdótt-
ur, Sigurður Svanbergsson og
Jóhann Guðmundsson sungu við
undirleik Árna Ingimundarsonar,
Haraldur Þórarinsson skólastjóri
minntist 100 ára afmælis Lestrar-
félags Munkaþverársóknar, Bald-
ur Eiríksson, Jón Bjarnason og
Óttar Björnsson fluttu stuðluð
gamanmál og Haukur og Kalli
léku fyrir dansinum.
ÚTSALA
Mánudagimi 1. febrúar.
Mikill afsláttur af
peysum og pilsum,
nærfatnaði karlmanna
og fleiri vörum.
Pappírsvörur!
Bréfabindi (ordnarar)
Vélritunarpappír
Afritunarpappír
Prófarkapappír
Kalkipappír
Frumbækur
Kvittanahefti
Reikningsform
Kúlupennar
Fyllingar
Pelíkan skólapenni,
bezti sem völ er á.
Alls konar skólavörur
JÁRN- OG GLERVÖRUDEILD
Búsáhöld
■
■
Rafpottar
Katlar
Pönnur
Hnífapör í gjafakössum
Hitakönnur
Búrvogir
M j ólkurbr úsar
Hnífaparakassar
Desilítramál
Blikkfötur
Þvottabalar
VÉLA- OG
BÚSAHALDADEILD
Telja hlu! verkamanna í
hjóðartekjum of lítinn
Aðalfundur Verkamannafélags Akureyrarkaup-
staðar var haldinn sunnudaginn 24. janúar. For-
maður félagsins flutti skýrslu stjórnarinnar. Félags-
menn voru um síðustu áramót 463 talsins. Félagið
sagði upp kaup- og kjarasamningum sínum á árinu,
en nýir hafa ekki verið gerðir. Hrein eign félagsins
var um síðustu ái'amót kr. 219.386.00 og hafði vaxið
um rösklega 30 þús. kr. á árínu.
Snemma í janúar auglýsti félagið eftir listum til
stjórnarkjörs, en aðeins einn listi barst, og varð
hann því sjálfkjörinn. Stjórn félagsins skipa nú:
Formaður Björn Jónsson, varaformaður Þórir
Daníelsson, ritari Aðalsteinn Halldórsson, gjaldkeri
Ólafur Aðalsteinsson, varagjaldkeri Sigurður Bene-
diktsson, meðstjórnendur Björn Gunnarsson og
Ingólfur Árnason.
Aðalfundurinn samþykkti með samhljóða atkvæð-
um eftirfarandi ályktun um kjaramál:
„Aðalfundur Verkamannafélags Akureyrarkaup-
staðar, haldinn 24. janúar 1960, telur, að hlutur
verkamanna í vaxandi þjóðartekjum sé orðinn
óviðunandi og því brýn þörf endurskoðunar á
kjarasamningum.
Fundurinn lítur svo á, að gegndarlausum áróðrl
fyrir frekari kjaraskerðingu láglaunamannanna og
fyrirætlunum í þá átt beri að svara með eindreginni
samstöðu allrar verkalýðshreyfingarinnar um
verndun lífskjaranna.“
Þá var ennfremur samþykkt svohljóðandi tillaga
varðandi Tunnuverksmiðju ríkisins á Akureyri:
„Aðalfundur Verkamannafélags Akureyrarkaup-
staðar, haldinn 24. jan. 1960, lýsir eindreginni and-
stöðu við hugsanlegan flutning Tunnuverkstniðju
ríkisins brott frá Akureyri til Dagverðareyrar.
Felur fundurinn stjórn félagsins að kynna Síldar-
útvegsnefnd þessa skoðun félagsins og þau rök, sem
til hennar liggja. Einnig heitir fundurinn á bæjar-
stjórn Akureyrar að vera vel á verði um hagsmuni
bæjarins þetta varðandi."
Fundurinn var fjölsóttur.
(Frá Verkamannafélagi Akureyrarkaupstaðar.)
ÞANKAR OG ÞYÐINGAR
Það er venjulega hægt að þekkja þá úr, sem ný-
komnir eru úr sumarleyfi. Þeir virðast þurfa hvíld.
Sjálfsefjun.
Franski læknirinn og sálfræðingurinn Émile
Coué (1857—1926) hélt mjög fram lækningamætti
sjálfsefjunar. Hann vildi að sjúklingarnir segðu við
sjálfa sig:
„Mér líður betur í dag, mér líður betur í dag,
betur í dag... . “
í fyrirlestri, sem Coué hélt fyrir hjúkrunarkon-
urnar á heilsuhæli því, er hann stjórnaði, beindi
hann til þeirra þeim endregnu tilmælum að koma
aldrei til sín og segja, að einhverjum sjúklingi hefði
versnað, heldur skyldu þær segja, að sjúklingurinn
héldi, að sér hefði versnað.
Nokkrum dögum seinna kom ein hjúkrunarkon-
an til hans og sagði: ,
„Sjúklingur nr. 107 á stofu 11 heldur að hann sé
dáinn. ,
Botnlanginn.
Thorkild Rovsing (1862—1927) var í mörg ár
prófessor í skurðlækningum við Hafnarháskóla og
yfirskurðlæknir við Ríkisspítalann.
Eitt sinn, skömmu á undan skurðaðgerð, spurði
sjúklingurinn Rovsing að því, hvort menn gætu nú
eiginlega ekki lifað góðu og heilbrigðu líf án nokk-
urs botnlanga.
— Jú, jú, flestir geta það nú, svaraði Rovsing, en.
þó eru til þeir menn, sem myndu hafa af því ákaf-
lega mikinn og óbætanlegan skaða, ef enginn væri
botnlanginn.
— Er eg einn af þeim? spurði sjúklingurinn ótta-
sleginn.
Nei, vissulega eruð þér ekki einn þeirra, sagði
Rovsing. Þetta eru aðeins skurðlæknarnir.