Þjóðviljinn - 16.08.1960, Blaðsíða 1

Þriðja einvígisskák Friðriks og
Freysteins var teíld i gærkvöld
og i'ór hún í bið og þykir fremur
jafnteflisleg, þótt Friðrik eigi peð
yfir.
Biðskákin verður tefld í kvöld
klukkan 8.30 í Sjálfstæðishús-
inu.
Morgunblaðið boðar að Bretar fái
ívilnanir í íslenzkri landhelgi
Á aS sel ja landhelgina fyrir
löndunarrétt í Bretlandi?
í skrifum sínum um væntanlegar samningaviðræöur
vió Breta um landhelgismáliö hafa stjórnarblööin foröazt
aö ræöa um hvaö eigi að semja. Þó er skýra vísbendingu
að finna í Reykjavíkurbréfi Morgunblaðsins í fyrradag,
en þar segir svo:
„Sannleikurinn er sá, að inikill hluti alþjóðasamninga fjaliar
einmitt um innanríkismái aðildarríkjanna. Þau veita hvort öðru
gagnkvæmar ívilnanir, ekki af undanlátssemi, hefdur sjálfum sér
til hags og framdráttar“.
Heyannir
í ágústmáiiuði er viðeigandi
að birta heyskaparmynd á
forsíðu, enda standa hey-
annir víðast hvar enn sem
hæst, þótt viða sé fyrra
slætti lokið. (Ljósmynd
Þjóðv. A.K.)
Þarna skýrir Morgunblaðið
frá því að ríkisstjórnin ætli
að ganga til samninga við
Breta í því skyni að veita þeim
„ívilnanir" í íslenzkri land-
helgi. Á móti á svo að fá
„ívilnanir" hjá Bretum. Morg-
ur.blaðið getur þess ekki hvaða
ívilnanir um sé að ræða.
En í hópi stjórnarliðsins
eni menn sem reiðubúnir
eru til að íarga landhelginni
til þess að fá forréttindi
við sölu á ísfiski í Bretlandi.
Hafa þeir að undanförnu
beitt sér mjög fyrir því að
samið yrði við Bréta á þeim
forsendum.
Auk þess hversu smánar-
leg og skammsýn siík sjónar-
mið eru, er alkunna að það
eru sízt af öllu „ívilnanir“ að
selja afla sem óunnin ísfisk.
m 111111 ■ 111 ■ 11 ■ 11 ■ 11 ■ 1111111111 m 111111111 ijj
| Seldarvoru |
I appelsínur |
| fráS-Afríku |
= Outspan. nefnist appelsínu- =
= tegund sem flutt hefur ver- =
= ið hingað inn, en appelsínur =
= þessar eru frá Suður- =
= Aíríku. E
= Þjóðviljinn fékk þær upp- =
= lýsingar i gær hjá skrií- =
= stofu Silla og Valda að ban- =
5 anasalan hefði flutt þessar =
E appelsínur inn og gert kaup-ai
“ in í Amsterdam, Hefði ver- —
“ ið um lítið magn að ræða. E
E og væri allt selt. E
E Víða í Evrópu hefur verið E
E sett sölubann á vörur írá E
E Suður-Afriku vegna steínu E
E stjórnarinnar í kynþátta- E
E málum og' sagði talsmaður E
E SilJa og Vakla að sjálfsagt E
E væri að hætta viðskiptum E
= við Suður-Afríku, ef al- E
= menningur væri mótíallin E
= þeim, Kvað hann nógar aðr-E
= ar tegundir aí appelsínum E
= vera faanlegar, þ.á.m. Sun- =
= kist, mexíkanskur og brasil- =
1 = ískar appelsínur. E
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuTi
Það reyndist mikil lyftistöng
fyrir Islendinga, þegar þœr söl-
ur voru takmarkaðar stórlega
eftir að Bretar höfðu sett lönd-
unarbann á íslenzkan fisk. Það
gefur miklu meiri gjaldeyri og
stóraukna vinnu þegar aflinn
er í staðinn unninn í landi. En
þau umskipti komu illa við
ýmsa gróðamenn í Sjálfstæðis-
flokknum, þar á meðal Thors-
arana sem um langt skeið
höfðu haft milliliðaaðstöðu við
landanir í Bretlandi.
• Við höfum algera
sérstöðu
I sambandi við skrif sín um
,,ívilnanirnar“ víkur Morgun-
blaðið að því að Sovétríkin
heimili brezkum togurum veið-
ar á nokkru svæði innan sov-
ézkrar landhelgi, og má það
teljast til tíðinda þegar Morg-
unblaðið ákallar Sovétríkin
sem fyrirmynd! En viðhorf
okkar til landhelginnar eru
önnur en allra annarra þjóða.
Við eigum alla afkomu okkar
undir fiskveiðum og yfirráð-
um okkar yfir fiskimiðunum
umhverfis landið. Ríki, þar sem
fiskveiðar eru lítiLl hluti af
þjóðartekjunum, geta talið sér
henta að hafa þrönga fiskveiði-
landhelgi eða gera samninga
um réttindi innan landhelgi
sinnar við önnur ríki, en slik-
ír samningar geta aldrei verið
í eamræmi við hagsmuni okk-
ar. Sérstaða okkar á því sviði
ar almennt viðurkennd og hver
ríkisstjórn verður að hegða sér
I eftir þvi, ef hún vill gæta
hagsmuna þjóðarinnar.
Framhald á 2. síðu.
Kongóbúar hafa misst traust á
Hammarskjjöld, segir Lumumba
Mótmœlafundir gegn Tshombe í Katanga
Lumumba, forsætisráðherra Kongó, sendi Hammar-
skjöld bréf í gær, og tjáir honum aö stjórn sín og
Kongóþjóöin hafi glataö trausti á framkvæmdastjórann
vegna framkomu hans. Hann hafi ekki látiö svo lítiö
aö tala viö stjórnina í Léopoldville áöur en hann fór
lil Katanga, og hafi undanfariö höndlað viö Tshombe
sem þjóöhöföingja.
Lumumba segir íbréfi sínu,
að það sé krafa lýðveldisstjórn-
arinnar, að Öryggisráðið skipi
nú þegar nefnd með fulltrúum
14 rikja til þess að hafa eftir-
lit með framkvæmd á sam-
þykktum Öryggisráðsins um
Kongómálið og brottflutning
belgíska liersins.
Lumumba segir ennfremur að
Hammarskjöld ihafi sýnt stjórn
sinni lítilsvirðingu með því að
ræða við Tsombe, lepp Belgíu-
manna í Katanga, sem þjóð-
höfðingja. Tsombe hafi einnig i
tilkynningum sínum látið í ljós
þá skoðun, að viðræður Hamm-
arskjölds við hann, hljóti að
skoðast sem viðurkenning á
stjórn Tsombe í Katanga, enda
(haifi Hammarskjöld gengið að
öllum skilyrðum hans.
Það hafi einnig verið mjög
óviturlegt af Hammarskjöld, að
taka einungis sænska hermenn
með sér til Katanga í fyrstu.
Lumumha krefst þess að að-
'eins herlið frá Afriku- og Asíu-
1
I ríkjum verði látið annast gæzlu
í Kongó. Það er opinbert leynd-
Framhald á 2. síðu.
Góður afli
báta í Vest-
mannaeyjum
Vestmönnaeyjum í gær.
Frá fréttaritara Þjóðviljans.
Ágætur afli hefur verið li.iá
Eyjabátum að undanfiirnu, bæði
í dragnót og humartroil.
Veslmannaeyjabátar eru nú
teknir að koma heim af síldveið-
unum fyrir Norðurlandi og hafa
þar flestir mjög rýran hlut. 37
Vestmannaeyjabátar voru á síld-
veiðunum. þar aí eru 6 komnir
heim.
Samningamakkið vekur ugg og undrun
Á fjölsóttum fundi hernáms-
andstæðinga á Fáskrúðsfirði
sl. föstudag var eftirfarandi
ályktun i landhe’gismálinu
gerð einróma:
„Fundur herstöðvaand-
stæðinga, haldinn á Fá-
skrúðsfirði íöstudaginn 12.
ágúst HKiO, lýsir ugg sínum
og undrun yfir því samninga-
makki c.era mi er að hefjast
urn landhclgi Islaiids milli
ríkisstjórna íslands og Stóra-
Bretlands. Fundurinn telur
rétt Þlendinga til 12 mílna
landhelgi skýlaiisan og ve-
fengir heimild í.slenzkra
stjórnarvalda til að setjast
;■ T. ‘'ninVng'bo rði um þann
rétt við Br 11, sem hafa sýnt
i verki að þeir liafa hug á
þvi einu að kúga Island til
iindaiihaíds í landhelgismál-
inu“.
C'.) #
Þá var samþykkt á ágæt-
urn fundi herstöðvaandstæð-
inga á Patreksfirði sl sunnu-
dagskvöld svofelld ályktun x
lar.dhelgismálinu:
„Fundur hernámsandstæð-
inga, haldinn á P;' reksfirði
14. ágúst 1960, sítorar ái
ríkisstjórnina að ljá ekki
máls á samningum um land-
heigi Islands og hvika í engu
frá 12 mílna fiskveiðiíög-