Þjóðviljinn - 16.08.1960, Blaðsíða 5

Þriðjudagur '16. ágúst 1960 — ÞJÓÐVILJINN — (5
Fimmti hluti ollra hóka í heimi
Sjélfvirk skrifstofustúika
er gefinn út í Sovétríkjunum
Þrjár mílljónir einfaka koma daglega
Menningar- og fræðslustofnun Sameinuðu þjóðanna
liefur nýlega birt skýrslur og yfirlit um bókaútgáfu í
öllum löndum. Samkvæmt þessum heimildum er 1/5
hluti af öllum bókum, sem koma út í heiminum, gefinn
út í Sovétríkjunum.
1 engu landi heims kemur
eins mikið út af bókum og í
Sovétríkjunum. Þegar árið 1956
var gefið meira út af bó’kum
í Sovétríkjunmn en í Banda-
ríkjunum, Bretlandi og Frakk-
íandi samanlagt. Árið 1959
voru gefnir út 69,072 bóka-
titlar í Sovétrikjunum, og sam-
anlagt upplag þeirra var hærra
en upplag bóka í áðurnefndum
þremur löndum samanlagt.
Þrjár milljónir bóka í dag
Á hverjum degi eru gefnir
út að jafnaði 190 bókatitlar
í Sovétríkjunum, og upplag
þeirra er samtals 3 milljónir.
Á einum mánuði koma meira
en 90 milljón eintök á mark-
aðinn í landinu, en það er
meira en út kom allt árið !i
Rússlandi árið 1913.
Á keisaratómantim kom 0,6
ibók á hvern íbúa landsins, en
nú eru gefnar út 5,5 bækur
á hvem ífoúa. Það þýðir, að
bókaútgáfan hefur nífaldazt
síðan byltingin var gerð, og
upplag bó'ka 13—14 faldazt.
Það er sérstaklega athyglis-
vert, að foókaútgáfan hefur
aukizt. mest í þeim Sovétlýð-
veldum, sem voru mest aftur
úr í menningarlegu og efna-
hagslegu tilliti. Miðað við ár-
ið 1913 hefur bókaútgáfan í.
þeim lýðveldum aukizt sem
hér segir:
Azerbaidjan . . 74 sinnum
Hvítarússland . . 80 sinnum
Armenía .......... 88 sinnum
Söngvararnir Nína og Friðrik,
sem voru hér á ferð um árið,
lentu í sérkennilegu bílslysi fyr-
ir skömmu á þjóðveginum nálægt
Gavle í Svíþjóð.
Elgsdýr stökk út á veginn
skammt fyrir framan bifreið
skötuhjúanna, og. skipti það eng-
um togum að bíllinn ók á elginn.
N.’na og Friðrik sluppu ómeidd,
bíllinn skaddaðist nokkuð, og
elgsdýrið varð að aflífa vegna
áverka.
Uzbekistan .... 180 sinnum
1 Kazakstan voru árið 1913
gefnar út 13 foækur í samtals
4000 eintökum, en árið 1959 j
voru gefnar þar út 1793 bæk- ]
ur í 15,8 milljón eintökum,
• Nú eru gefnar út í Sovét-
ríkjunum bækur á 84 tungu-
málum Sovétþjóðanna. Af
þessum tungumálum voru 40
ekki til sem ritmál fyrir bylt-
inguna.
Mikið af kennslubókum
50 milljónir manna sækja
skóla í Sovétríkjunum, —
skylduskóla foarna og unglinga,
háskóla, iðnskóla, tækniskóla,
kvöldskúla o.s.frv. Þetta er
skýringin á þeim mikla fjölda
kennslubóka, sem gefin'n er
út í landinu. 23,5 prósent
bóka, sem gefnar eru út '1
landinu, er kennslubækur. Þar
næst koma skáldsögur og aðr-
ar fagrar bókmenntir (1C%),
barnabækur (18%), tælihlfoæh-
ur (15,5%), þjóðfélagsfiæJi
10,5%), orðabækur o.s.frv.
Mikill áhugi r'kir fyrir því
að læra erlend tungr.mál, -g
hefur útgáfa ttr-guiv. '’a-
kennslubóka og or2',"'ka r,':':-
aukizt hin síðari ár. ríkr.vl-
igáfufyrirtækið, sem gefur ú’:
Það er sagt að þetta atliyglisverða tseki sé skrifstofusfúlka
framtíðarinnar, en vissaia er að taka þá fullyrðingu með nokkr-
um fyrirvara. Þetta er sjálfvirk fréttasendistöð, framleidd í
Sviss. Fréttastöðina er hægt að tengja við rafmagns-ritvél,
sem ritar nákvæmlega á pappír þær upplýsingar, sem fréfta-
stöðin miðlar henni. Einnig getur hún sjálfkrafa tekið afrit
af öllu, sem hún ritar. Vélasamsteypa þessi getur því næsium
þvj leyst skrifstofusúlku af hólmi.
Morðingi vitjar aftökustaðar
Nazistaráðherra boðflenna á minningar-
athöfn um hina myrtu í Dachaufangabúðum
tungumálaorðafoækur, foefur
gefið út 530 orðabækur á 75
tungumálum í samtals 33
milljón eintökum.
Mark Tivain í 12 bindum
Mikið er gefið út af heildar-
verkum vinsælla höfunda. í
ár gefur ríkisforlagið fyrir
fagrar bókmenntir út 30 slík-
ar útgáfur. Meðal þeirra er 20
binda útgáfa af verkum Leo
Tolstojs, Tsjekoff í 12 bindum,
Mark Twain í 12 bindum og
iShakespeare í 8 bindum.
1 Erlendar bókmenntir
1 iSovétríkjunum ríkir mikill
áhugi fyrir erlendum bók-
menntum. 1959 voru gefnar
út 1224 foækur eftir erlenda
, * nútímahöfunda og sígilda höf-
Fyrir skömmu áttu sovezkir nthofundar oformlegan viðræðu- , unda m 4g löndum Eintaika-
fund með ýmsum háttsettum embættismönnum og stjornmala- fjöldi var samtals gl minjón.
mönnum í Sovetnkjuuum. Á myndinui sjast tveir fuudarmanua f engu cðru landi er gefið
kveðjast af mikilli vinsemd. Það eru þeir Krústjoff íorsætis- jafn mikið út af þýddum foók-
ráðheira og rithöfundurinn Michail Sjólokoff. [menntum.
Scliacht
Undrun og
reiði greip
mannfjöld
ann, sem sótti
minningarat-
höfn í fyrr-
verandi fjölda
fangabúðum
nazista . í
Dachau, 4.
ágúst s.l.
Einn af nánustu samstarfs-
mönnum Hitlers, Schacht fjár-
málaráðherra nazistastjórnar-
innar, gekk inn í katólsku
kirkjuna, þar sem minnst var
fórnarlamba nazismans, og tók
sér sæti á fremsta bekk ásamt
konu sinni.
Scháffer, núverandi dóms-
málaráðherra Vestur-Þýzka-
lands, sagði eftir þennan at-
burð, að ekki væri hægt ann-
að en hrista höfuðið og ypta
öxlum, þegar slík óskammfeilni
væri sýnd. Hundhammer, land-
búnaðarráðherra í Bæjaralandi,
sagði: „Ótrúlegt, ógeðslegt og
skammarlegt".
Þýzk blöð eru mjög hneyksl-
uð yfir þeirri ósvífni Schachts,
að láta sjá sig á þessum stað,
þar sem jörðin litaðist blóði
fórnarlamba hans og annarra
nazista fyrir tæpum 20 árum.
Við athöfnina voru viðstaddir
flestir þeirra fanga sem lifðu
af dvölina í fjöldafangabúðum
nazlsta í Dachau.
mS-töwa&r
Yfirvöld í Sovétríkunum hafa
fooðið bandaríska lögmanninum
Vincent Hallinan frá San
Francisco til Sovétríkjanna, til
þess að vera viðstaddur réttar-
höldin yfir bandríska njósna-
flugmanninum Powers.
Power stjórnaði njósnaflug-
vélinn U-2 frá bandaríska hern-
um, en hún var skotin niður
yfir Sovétfíkjunum 'í mai s.l.
Hallinan hefur þekkzt boðið og
tilkynnt að hann muni fara til
Sovétríkjanna.
11VA» EIÍ VERÐMÆTI HLUTANNA ÚR ALMENNU INNBÚI,
SEM ERU NÚ I SÝNINGARGLUGGA MÁLARANS
í BANKASTRÆTI?
Getraun bessi á að vekja sérstaka athyigli á, að verðmæti allra
hluta hafa stórhækkað í verði síðustu mánuði. Hún á líka að
minna á, að brunatryggingarupphæðin þarf að vera 'i samræmi
við verðmæti innbúsins. Margt fólk hefur ekki gert sér þetta
ljóst, fyrr en það hefur misst eigur sínar í eldsvoða og hafið
innkaup á ný fyrir tryggingarupphæðina.
• Sá þátttakandi, sem getur upp á réttu verðmæti
fær í verðlaun kr. 5.000.
• Ef fleiri en einn senda rétt svar verður dregið
milli þeirra um verðlaunin.
• Komi ekkert svar rétt fær sá verðlaunin, sem verður
næst réttu svari.
9 Urslit getraunarinnar verður auglýst í dagblöðunum.