Þjóðviljinn - 24.06.1970, Blaðsíða 4

4 SlÐA — MÖÐVILJINN — MiðVikUdagUr 24. jútil 1970.
— Málgagn sósíalisma, verkalýSshreyfingar og þjóðfrelsis —
Utgefandi: Lltgáfufélag Þjóðviljans.
Framkv.stjóri: Eiður Bergmann.
Ritstjórar: Ivar H. Jónsson (áb.), Magnús Kjartansson
Sigurður Guðmundsson
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson
Ritstj.fulltrúi: Svavar Gestsson.
Auglýsingastj.: Úlafur Jónsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðust. 19. Simi 17500
(5 linur). — Askriftarverð kr. 165.00 á mánuði. — Lausasöluverð kr. 10.00.
in afíeiðing
0ft hefur verið vakin athygli á því hér 1 blaðinu
að fátt sé ósæmilegra í íslenzku þjóðfélagi en
þau kjör sem öldruðu fólki, öryrkjum og öðrum
viðskiptavinum almannatrygginga hafa verið bú*-
in. Á því sviði höfum við dregizt stórlega aftur úr
grannþjóðum okkar hlutfallslega; m.a, eru ellilaun
og örorkubætur naumast nema helmingur þess
seim óhjákvæmilegt er talið annarstaðar á Norður-
löndum. Gerð var hörð hríð að ríkisstjórninni á
síðasta þingi af þessu tilefni, en það var eins og að
tala við steina — allir þingmenn Alþýðuflokksins
og Sjálfstæðisflokksins felldu þá tillögu um 15%
hækkun á bótunum og töldu 5,2% hækkun rétt
hæfilega handa þeim sem búa við skarðastan hlut
í þjóðfélaginu. Opinberar umræður um þetta stór-
mál síðan hafa ekki borið neinn árangur. Til þess
að fá tryggingamálin tekin á dagskrá þurfti verk-
fall láglaunafólks á fjórðu viku; sú 20% hækkun
á bótum almannatr.ygginganna sem nú kemur loks
til framkvæmda’er bein afleiðing af sigri verklýðs-
félaganna — og ein ánægjulegasta^ afleiðmgin.
Þessi óhjákvæmilega íéíðrétting Kreytir hins veg-
ar engu uim þá staðreynd að endurskoða verður
tryggingakerfið allt frá rótum og búa þeim sem af-
skiptir eru í þjóðfélaginu mannsæmandi kjör. og
öryggi. .. v '
Óþolandi seinagangur
1’
Iceland ögrum
skorið — Við heimtum
þær þýzku aftur
Fyrra bréfið, sem við birt-
um í dag, er frá fyrirbæri,
sem kallar sig Hvít, og tilefni
bréfsins er hvítvínsflaska, sem
hann hefur væntanlega gert
góð skil, þ.e.a.s. innihaldinu,
en það er hins vegar flaskan
tóm, sem hann gerir að um-
talsefni. — Síðiara bréfið er
frá Lumma og segir hann sán
ar farir ekki sléttar í við-
skiptum sínum við Fóstur-
landsins Freyju og vill skella
skuldinni á útlendinga.
Kæri Bæjarpóstur!
Ég keypti mér á dögunum
flösku af hvítvíni en nokkru
síðar gæddi ég mér á henni.
og ©r hvorugt í frásögur fær-
andi. En þegar ég ætlaði að
kasta glerinu varð mér litið
á miða sem íímdur var á
flöskuna, og þá varð ég svo
undrandi að ég get ekki orða
bundizt. Áletrunin á miðan-
um var svohljóðandi:
AFENGIS- OG TOBAKS-
VERZLUM RIKISINS
REYKJAVIK — ICELAND.
í þessum stutta texta eru
hvorki meira né minna en
fimm prentvillur, og er slík-
ur sóðaskapuir þeim mun
furðulegri sem í hlut ó arð-
bærasta ríkisfyrirtæki hér á
landi. fyriirtæki sem sannar-
leiga ætti að hafa efni á því
að ráða próf-arkalesara í þjón-
ustu sín,a þegar á þarf að
halda. Þó kom mér það mest
á óvart að róðamenn fyrir-
tækisins vi-rðast ekkr þekkja
nafnið á landi siínu. Það heit-
ir , ,sem kunnugt er ísland.
ö’rffoiyndin Iceland er hin's
vegair notuð í enskúmæliandi
þjóðfélögum, og þá orðmynd
notum við að sjálfsögðu ef
við eigum samsikipti við Eng-
ilsaxa. En hvítvínsflaskan var
ekki nein útflutningsvara.
heldur var hún flutt inn alla
leið frá Júgóslavíu og boðin
. föl íslendingum. Ég veit að
áfengisverzlunin er ekki ein
urn þessa smiekkleysu, held-
ur veður hún uppi hjá fjöl-
mörgum fyrirtækjum, og ein-
mitt þess vegna er sérstök
óstæða til að viara menn við
þeirri ósvinnu að gleyma
na-fninu á landinu sínu. Að
öðrum kosti kann svo að fara
að innan skamms kyrji menn
á þjóðlegum tyllidögum: Ice-
land ögrum skorið. — Hvítur.
Kæri Bæjarpóstur!
Eftir stríðið, þegar Bret-
inn og Kaninn höfðu fleytt
rjómann ofan af íslenzkum
kvennablómia, var gripið til
þess ráðs að flytja inn þýzkar
valkyrjur handa bændum og
öðrum. sem höfðu lent utan-
garðs í slagnum. Þær kærðu
sig kollóttar um úníform og
heiðursmerki og skutu rótum
í fögrúm íslenzkum fjaUadöl-
um, siem íslenzkar meyjar
höfðu vanrækt, og sennilega
hefur þetta verið obkar heppi-
legasta innflutningsgrein. Hún
h-efur þó lagzt alve-g niður að
undanförnu, og væri þó ekki
vanþÖirf á að hefja hana til
vegs og virðingar á nýjan
leik. því að út um land allt
er hö-rgull á konum fyrir
kjarnakairla, sem gjarnan
vilja s-tofna heimili og stuðla
að fjölgun mannkýnsins. Ekki
svo að skilja, að kvenþjóðin
sé mikl-u fá-mennairi en við
karlmennirnir hér á landi.
Ga-llinn er b-ara sá, að þær
vilj-a oft og tíðum alls ekki
líta við okkur. Við erum
„sveitó. lásý og lummó“ svo
að ekki; Séu tilfærð verri ó-
nefni, —- um mannkostina er
ekki spurt, h-eldúr aðeins út-
litið. búninginn, hárgreiðsl-
una. o-g ef við fyllum ekki
hinar ströngu kröfur stúlkn-
ann-a. eigum við okku-r elvki
viðreisnar von. Þæsf erú telj-
andii á fingrum manns, sem
vilja búa úti á lanöi. Allar
kjósa þær að halda suður í
glauminn og gleðina, þar sem
úr nó-gu er að velja.
Og nú er é-g loks kominn
að því atriði, sem var raunar
tilefni þessara hugleiðinga. Ég
átti e-rindi til hö'fuðiborgairinn-
ar fyrir skömm-u og lagði leið
mína á sjúkraihús í borginni
til þess að heilsa upp á gaml-
an sveitunga. Á göngunum sá
é-g þennan líka rokna stélpna-
fans og fór að ve-lta því fyrir
mér, hvort kennurinn þeirra
læ-gi veikur. Óe-kkí, það kom
upp úr kafinu, að sjúklingur-
inn var útlenzkur dáti. auk-
inheldur franskuir, sem hafði
k-omið hingað til lands m-eð
sikipi nokkrum dö'gum áður og
svo meitt si,g e-itthvað, þann-
ig að h-ann þurfti að le-ggjast
inn. Á þessum fáu dö'gum ís-
landsdval-ar sinnar, hafði
hann greinilega kynnzt fleiri
íslenzkum stúlkum, en ég síð- ,
an é-g hæ-tti í skóla og eru
þó allmöirg ár síðan. Mér féll-
ust algerlega hendur.
Þú sérð það, Bæjarpóstur
minn. að þessar línur eru
skrif-aðar í léttu-m dúr, ekki
þýðir ann-að en bafa kímnina
í lagi, en þetta er orðið alv-
a-rlegt mál með stúlkurnar.
Eftir hverju eru þæir eigin-
lega að slægjast? Hvað er
svartur lassaróni e-i-ginlega
m-eiri m-aðuir, en venjulegur
íslenzkur m-aður, þó að bann
eigi hvorki úníform né heið-
ursmerki? Ef þessu heldur á-
fram heimtum við bar-a, að
haldið verði áfram að flytj-a
þær þýzku inn. — Lummi.
Þe-ssu er hér með komið á
framfseri og sárt ertu léikinn
Sámur frændi, en ég veit
e-kki, hvort þ-ær þýzk-u geta
bórið smyrsli á sá-r þín. ’%>að
sem olli hingaðkomu þ-eirra á
árunum. var stórfelld kiarl-
mannaekla í þeirra heimáhög-
um af völdum stríðsiils, en
nú spretta upp kairlkynsþjóð-
verjar eins og gorkúl-ur og vilj-a
vænt-anlega sitja að sínu e-ins
og þú að þinu. og segja mæt-ti
mér, að sumir þeirr-a eigi við
svipuð vandamál að etj-a og
þú. — Bæjarpósturinn.
Opið bréf til ritstjóra Alþýðublaðsins
gá seinagangur sem einkenndi samningana við al-
mennu verklýðsfélögin heldur enn áfram. Enn
eru í verkfalli um þrjár þúsundir manna, málmiðn-
aðarmenn, byggingariðnaðarmenn og rafvirkjar.
Mjólkurfræðingar eru enn í takmörkuðu verkfalli,
og nú hafa yfirmenn á farskipum bætzt við.
Ekki verður um það deilt að það er Vinnuveitenda-
samband íslands sem dregið hefur samningana
við iðnaðarmenn á langinn. Á meðan samið var við
almennu verklýðsfélgin var ekkí einu sinni látið
svo lítið að ræða við iðnaðarmenn, og hefði þó;ver-
ið einsætt að nota tímann til þess að fjalla m.a. um
sérkröfur og önnur atriði sem ekki eru almenns
eðlis. Eftir að viðræður hófust loks hefur komið í
ljós að lítil klíka sem stjórnar Vinnuveitendasam-
bandinu vill hafa öll ráð í sínum höndum, og ein-
stakir atvinnurekendur í málmiðnáði og bygging-
ariðnaði hafa í rauninni engin völd. Er þetta ein-
ræðisfyrirkomulag í Vinnuveitendasambandi ís-
lands gerólíkt því aukna lýðræði sem verklýðsfé-
lögin hafa tamið sér við samningagerðina í vor.
Kunnugir fullyrða að búið væri að semja við iðn-
aðarmenn, ef ekki hefðu komið til þessi annarlegu
afskipti Vinnuveitendasambandsins, en ráðamenn
þess virðast ekki enn hafa neinar áhyggjur af því
þótt þúsundum manna sé haldið verklausum og
afköst þjóðarbúsins lömuð að sama skani. — m.
Missagnir um ísEenzkupróf
Herra ritstjóri!
í Alþýðublaðinu birtist á for-
síðu hinn 13. þ.m. frét-t með
fyrirsö-gninni „Ólg-a út af ís-
lenzkuprófi", og er þ'air vikið
að fjaðrafoki því, sem orðið
hefiur út af kandídatsprófi í ís-
lenzkri málf-ræði á þessu vori.
í frétt þessari gæ-tir svo m-argr a
missagna, að undrum sæti-r, og
kemur slík fáfræðj um skipulag
og starfsemi Háskóla íslands
ekki sízt á óvart, þe-ga-r hún
birti-st í málga-gni sjálfs mennta-
málaráðherra.
Við einstök efnisatriði frétt-
arinnar viljum v-ið undirritaðir
prófessorar í íslenzkri mál-
fræði, sem mál þetta vairðar,
ge-ra eftirfa-randi athugasemdir:
1) — í blaði yðar segir: „Fyr-
ir nokkrum dögum gengu nem-
endur í heimspe-kid-eild Háskóla
íslands u-ndir próf ; málfræði.
se-m er hlu-ti af lokaprófí þeirra
í íslenzkum fræðum og féllu
tveir þeir-ra á pró-finu, sem
bæð'i var munnlegt og skriflegt.
en þriðji prófmað-urinn náði
pró-finu með nau-mindum.“
Hið rétta er, að fjórir stúd-
entar gengu undir prófið, tveir
þeirra stóðust það (annar með
I, einkunn, hinn með II. eink-
unn) en tveir luku ekki pró-f-
inu (kom-u ekki ti-1 munnlegs
pró-fs). Því er held-ur eigi um
það að ræða, að þessir tveir
stúdentar hafi eigj staðizt próf-
ið i skilningi 61. gr. há-skól-a-
reglu-gerðár. Þeir gengu f-rá
prófinu.
2) — Þé segir: „Málfræði er
aukágrein allr-a þeirra, sem
gengu undir þetta próf, en að-
algreinar þei-rra eru bókmennt-
ir og sa-ga.“
Hið rétta er, að engin hinn-a
þriggja prófgreina er „auk-a-
grein“ eða „aðalgrein“, sbr. 53.
gr. háskól-aireglu-gerðar nr. 76/
1958. Hins vegar er ein grein-
in „kjörsviðsgrein“ með (heim-a-
ritgerðarefni). og h-a-fa þessir
nemend-ur kjörsvið í bókmennt-
um eða sö-gu (ekki bó-kmennt-
um og söigu). Einkunnir i skrif-
legu og munnlegu prófi í hverri
hinna þriggja prófgreina vega
ja-fnmikið, hvort sem greinin er
kjörsviðsgrein eða e-i-gi. Sérstö-k
einkunn er síðan fyrir heim-a-
ritgerð.
3) — Enn segir: „Allir stúd-
entamir, sem hér eiga hlut að
máli hafa stundað nám við
háskólann í sjö ár eða lengur
og hafa gengið undir fjölda-
möirg „síupróf" á námisle-ið
sinni gegnurn háskólann . ..“
Hið rétta er, að þessir nem-
endur h-afa aðeins gengið und-
ir eitt próf í ísIenZkum fræð-
um, áður en til lokaprófs kem-
ur, sem sé hið svokallaða fyrra
hluta próf skv. 53. gr. reglu-
geirðar nr, 76/1958, en í því
ar (auk heimiairitgerða í mál-
firæði og bókmenntum eða
sö'gu) aðeins próíað i þéim
h-lut-um m-álfræðinnar (se-tn-
ingafræði, merkingarfræði,
hljóðfræði islenzk-s nútíma-
máls), sem ekki eru námsefni
til lokaprófs.
Hjá þeim nemendum, siem
hér um ræðir, hafði liðið ó-
venjusk-ammuT tími (miðað t,d.
við nemendur, sem gengu un-d-
ir þetta pró-f á siðasta á-ri), frá
því er þeir luku fyrra hlu-ta
pró-fi, þa-r til þeir gen-gu undir
lokapróf í málfræði. Athugun
sýnir og, að tímiasókn þeirra
allt frá 1964 hefu-r verið mjo-g
óregluleg í kennslu í því náms-
efni. sem er til þessa prófs,
einkum þeirra tveggja stúd-entá,
er gengu frá prófinu á þessu
vori, auk þ-ess sem tveir af
þeim þremur stúdentum, sem
um er ræt-t ; nefndri frétt,
höfðu fal'lið á fyrra hlu-ta prófi.
4) — Þá segir: „Báðir sitúd-
entarnir, sem hér um ræðír
m-unu vera með 1. einkunn í
báðum aðalgre-inum sínum, bók-
menntum og sö'gu.“
Hið rétta er, að hvorugur
þessa-ra stúdenta h-efur lokið
prófi í báðum þessum greiti-
um, heldur h-efur aðeins anná-r
þeirra lokið pró-fi í annarri
Fraflnh-a-ld á 9. síðu.