Þjóðviljinn - 17.10.1987, Blaðsíða 6

Öryggisráðið
Skipt út
Alsír, Brasilía, Nepal,
Senegal ogJúgóslavía
inn
Aisír bar sigurorð af
grannríkinu Marokkó í atkvæða-
greiðslu á Allsherjarþingi Sam-
einuðu þjóðanna í fyrradag, en
bæði kepptu að setu í Öryggis-
ráðinu. Ekki varð ágreiningur
um kosningu þeirra fjögurra
ríkja sem nú taka sæti I ráðinu
ásamt Alsír, en þau eru Brasilía,
Nepal, Senegal og Júgóslavía.
Allsherjarþingið kaus ríkin
fimm til setu í Oryggisráðinu til
tveggja ára og koma þau í stað
Búlgaríu, Kongó, Ghana, Sam-
einuðu arabísku furstadæmanna
og Venesúela. Alls eiga fimmtán
ríki sæti í ráðinu.
Kosningarnar til Öryggisráðs-
ins eru yfirleitt formsatriði, þar
sem tiltekin svæði heims samein-
ast um að styðja ákveðið ríki úr
sínum röðum. Að þessu sinni
náðist ekki samstaða um eitt sæti
Afríkuríkja.
Ríkin tvö greinir á um sjálf-
stæði Vestur-Sahara. Alsír styður
Polisario-hreyfinguna, en hún
berst gegn yfirráðum Marokkó-
manna yfir þessari fyrrum ný-
lendu Spánverja. HS
HEIMURINN
Burkina Faso
Framfarasinnaðrí
stjóm steypt
Burkina Faso, áður Efra Volta
er í Vestur-Afríku, umkringd
eyðimörk. Landið er um helmingi
stærra að flatarmáli en Island, en
þar búa 6V2 milljón manns á slétt-
um kringum Volta-árnar. A afr-
iskan mælikvarða er landið ekki
þéttbýlt, en það er talið eitt það
vanþróaðasta í Afríku. í borgum
búa undir 10% en flestir búa í
þorpssamfélögum. Tungumálin
eru fjölmörg. Innan við 10% geta
lesið, lífslíkur eru um 45 ár og
aðeins 30% íbúanna hafa beinan
aðgang að vatni — til að nefna
nokkrar staðreyndir. (Tölur frá
1984). Konur í Burkina Faso
ganga marga kflómetra á hverj-
um degi til að bera heim vatn, sem
þær hafa í stórum leirkrukkum á
höfðinu. Hungur hefur oft steðj-
að að.
Frakkar bjuggu ríkið til
skömmu fyrir seinni heimsstyrj-
öldina, og gáfu því sjálfstæði
hausttilboð
RAFHA eldavél og vifta.
Pakkaverð Kr. 36.875.—
miðað við stgr.
NYJA ELDAVELIN
FRÁ
vörumerki hvers heiniilis í 50 ár.
■Htr JslK mt f « 7' MfW
•
Wm"
LÆKJARGÖTU 22 HAFNARFIRÐI SÍMI 50022
1960. Landið er svo fátækt að
heimsauðvaldið gaf því engan
gaum. Talið er að á þremur ára-
tugum frá heimsstyrjöldinni hafi
25% íbúanna yfirgefið það og
flutt til nágrannalandanna. A
evrópskan mælikvarða varð þar
ekki til þjóðríki, enda má segja
að kyrrstaða hafi ríkt og
stjórnkerfi vart verið til.
í her landsins urðu átök, en þar
voru saman komnir menntuðustu
menn landsins, sem samtímis
voru ungir og höfðu séð meira en
Efri Volta. A margan hátt deildu
þeir kjörum með öðrum íbúúm
landsins.
í hópi herforingja sem frá því
snemma á þessum áratugi fóru
með ríkisvaldið, var Thomas
Sankara. Sankara var gerður að
forseta, en hann var vinsæll með-
al starfsmanna sinna, alþjóðlega
sinnaður og beitti sér gegn spill-
ingu yfirmanna í hernum.
Sem forseti ferðaðist Sankara
víða, þar á meðal til Dehli á Ind-
landi í mars 1983, sem þátttak-
andi í forsetafundi Samtaka
óháðu ríkjanna. Hann talaði þar
fyrir hönd lands síns, lýsti að-
stæðum og var ómyrkur í máli.
Fidel Castro, þáverandi for-
maður samtakanna veitti ræð-
unni eftirtekt og var það upphaf-
ið að sambandi Burkina Faso og
Kúbu. Frakkar tóku einnig eftir
þessu og í maí sama ár beittu þeir
sérí tilraun til valdaráns. Sankara
var tekinn höndum en uppreisn
innan hersins varð til þess að
hann var leystur úr haldi og stjórn
hans hélt áfram uppbyggingar-
starfi sínu.
Meginverk Sankara og sam-
starfsmanna hans var að vinna að
samstöðu íbúa Burkina Faso um
að ráða bót á hungri og vanþró-
un. Stefnu stjórnar hans er best
lýst með orðum hans, fyrst á
blaðamannafundi í New York
1984, þar sem hann sat Allsherj-
arþing Sameinuðu þjóðanna:
„Burkina var alltaf álitið styðja
Frakka. Það var litið á okkur sem
einkaeign Frakka. í alþjóðlegum
málum tók landið aldrei afstöðu.
Við urðum alltaf að fara og spyrja
Frakka hvað við ættum að gera.“
í ræðu sinni á þinginu ræddi
hann vanda þriðjaheimsland-
anna, fordæmdi kynþáttastefnu
stjórnarinnar í Suður-Afríku, tók
undir rétt Palestínumanna til
lands síns og lýsti áhyggjum
vegna árásarstefnu Bandaríkj-
anna í Mið-Ameríku. Síðar beitti
hann sér fyrir einangrun stjórnar-
innar í Suður-Afríku.
Árið 1985 heimsóttu George
Bush varaforseti Bandaríkjanna
og Charles Mernu varnarmála-
ráðherra Frakka nágrannaríkið
Mali, og um áramót 1985-86
gerði Mali innrás í Burkina Faso.
Stríðið stóð þó ekki lengi.
Enginn vafi leikur á því að með
falli og dauða Sankara og sam-
starfsmanna hans hafa hinir
snauðu íbúar Afríku misst mikil-
væga leiðtoga. í þessum heims-
hluta hefur baráttan milli hinna
snauðu og heimsvaldastefnunnar
skerpst.
Sigurlaug S. Gunnlaugsdóttir
Duarte
Fánalegur fbrseti
Skæruliðar í El Salvador hafa
sakað forsetann Duarte um
„pínlegan skriðdýrshátt”
gagnvart Bandaríkjunum en
hann kyssti bandaríska fánann er
hann var í heimsókn í Hvíta hús-
inu í vikunni. „Það þarf ekki
meira en flugferð, svolítið viský
og fáeina dollara til að Duarte
verði fáránlegur í mikilmennsku-
brjálæði sínu. Hann gerir hvað
þóknast Reagan,
' sagði talsmaður
sem er til að
herra sínum,’
skæruliða.
Við erum ekki hissa á hinu fár-
ánlega tiltæki forsetans - við
þekkjum hann of vel til þess - en
hitt veldur okkur reiði að hann
skyldi gera þetta í nafni þjóðar
okkar, sagði í útsendingu út-
varpsstöðvarinnar. Við munum
sigra. HS
MINNING
Óli Sigurjónsson
fœddur 07.08.1940
Við vorum synir bræðra. Hjá
okkur hét hann Óli frændi, en alls
staðar annars staðar var hann
kallaður Óli Tótu, kenndur við
móður sína að gömlum og góðum
vestmannaeyskum sið. Það var
að sínu leyti við hæfi því frá henni
og móðurfrændum sínum aust-
firskum fékk hann sitt dökka og
framandi yfirbragð.
Óli var tæpum áratug eldri en
ég og þess vegna vorum við ekki
félagar í venjulegri merkingu
þess orðs. Samt er það svo að
þegar ég hugsa til
Vestmannaeyja bernsku minnar
er hann einhvers staðar í grenn-
dinni. Ég á bágt með að hugsa til
Sólnessheimilisins, sem hvarf í
hraunið, án þess að sjá hann þar á
vakki, annað hvort að dedúa
eitthvað eða þá að koma eða
fara, mér var eiginlega aldrei
ljóst hvort heldur var. Og her-
bergið hans niðri í kjallara var
hálf dularfullt. Ekki var síður
ævintýralegt þegar hann fór í sigl-
ingar upp úr tvítugu. Ég held að
hann sé einn úr þessari fjölskyldu
um að gera alvöru úr því að sigla
þangað sem aðra dreymdi um að
fara og sungu um, svo sem eins og
frá Singapúr til Mexíkó, og sjálf-
sagt hafa verið þar einhverjar
stelpur á rölti með rós í hárinu,
þó ekki sé víst að mikið hafi orðið
úr gítarspili undir gluggum. Á
þess konar flandri var hann í ein
fjögur ár, en það endaði skyndi-
lega þegar hann slasaðist mikið
langt úti í útlöndum, reyndar á
Kanaríeyjum löngu áður en lífs-
þreyttir Islendingar fóru að halda
jólin þar.
Og þegar ég hugsa um lunda
, dettur mér líka Óli í hug því hann
var lunkinn við slíkan veiðiskap
eins og frændur hans fleiri. Ætli
það hafi verið mörg síðsumrin
sem liðu án þess að hann kæmi
kjagandi inn í Bæ með eina kippu
á bakinu sem hengd var út undir
vegg, án þess að segja margt.
Ekki þar fyrir, hann gat líka verið
hinn mesti spjallstjóri þegar hann
vildi það við hafa.
Og svo átti hann afmæli á þjóð-
hátíðinni eða þar um kring og
auðvitað fékk hann sér þá svolítið
í aðra öxlina og reyndar stundum
oftar. Þá sté hann ölduna óvenju
stíft og vaggaði án þess að það
yrði nokkrum öðrum til tjóns.
Annars stundaði hann Óli
alltaf sjó. Hann var að vísu fædd-
ur í landi en varla hefur hann ver-
ið nema stráklingur þegar hann
fór á sjóinn. Ég þykist a.m.k.
muna eftir honum róandi með
honum pabba um miðjan sjötta
áratuginn þegar hans útgerðar-
ævintýri stóð sem hæst, í því
harðsvíraða strákagengi sem
stundum var á honum Hersteini
og jafnvel fyrr. Gott ef hann átti
ekki einhvern hlut í vísunni sem
byrjaði svona: „Kaldirgæjar sigla
sæ ...” nema að það hafi verið
hann sem sneri út úr henni, því
hann var laginn við vísur og hafði
gaman af skáldskap. Hann reri
með mörgum og þó lengst af á
litlum bátum, stundum með
föður sínum og seinustu árin á
sínum eigin bát. Þrautseigur og
duglegur sjómaður sem kunni vel
til sinna verka. Ævistarf hans var
að veiða fisk þótt ekki safnaði
hann miklum veraldlegum auði á
þeirri iðju frekar en margir
starfsbræður hans, enda var hann
svo sem enginn safnari.
Annars var hann Óli einhvern
veginn þannig að hann passar alls
ekki inn í neina skrifaða grein og
allra síst eitthvað sem á að vera
minningargrein.
En svona er það þegar sviplegir
atburðir gerast. Eftir að Hvítings
var saknað hafa rótast upp minn-
ingar lengst aftan úr hugskoti sem
tengjast þessum frænda mínum.
Og ég sé hann svo sem fyrir mér
glottandi að þessu öllu saman
með pírð augun þar sem hann rær
í hinni víkinni og ætli vinur hans,
sá gamli á staurlöppinni, sé ekki
að dorga þar í grenndinni. Og ætli
þeir .. jæja sleppum því. En ég
veit að hann Oli fyrirgefur mér
þetta pár.
Við öll sendum Sigga og Tótu,
Mary og Sigrúnu og þeirra börn-
um okkar heitustu kveðjur á
þessum minningardegi.
Gunnlaugur Ástgeirsson
6 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 17. október 1987