Þjóðviljinn - 20.07.1990, Blaðsíða 23

Veggurinn reistur við fallinn múr
Annað kvöld verður bein út-
sending í Sjónvarpinu frá Berlín
þar sem Roger Waters ætlar að
reisa „Vegginn" sinn við Berlín-
armúrinn og leika tónlist af sam-
nefndri plötu, The Wall“. Roger
Waters verður að vísu ekki í kom-
paníi við gamla félaga sína úr
Pink Floyd, þar sem ósætti hefur
sundrað þessari gömlu stórsveit.
En „The Wall“ er fyrst og fremst
hugverk Roger Waters og sömu
aðilar eru honum innan handar í
Berlín annað kvöld við uppsetn-
ingu sýningarinnar og settu hana
upp fyrir tíu árum þegar platan
kom út, þannig að enginn ætti að
verða svikinn. Það verður líka
ánægjuleg tilbreyting að fréttum
Sjónvarpsins verði rutt til hliðar
fyrir eitthvað annað en tuttugu og
tvö fullorðna menn í boltaleik, því
útsendingin hefst klukkan átta.
Tónleikum Pink Floyd fylgdi
yfirleitt mikil sýning, þar sem
risavaxin bleik svín og önnur
furðufyrirbæri svifu yfir
áheyrendum. Þegar hljómsveitin
tók upp Vegginn var hún á nipp-
inu með að leysast upp vegna
ósættis Waters og féiaga og því
urðu tónleikar með tilheyrandi
sýningum mjög fáir eftir að
platan kom út. Fyrir aðdáendur
Pink Floyd er það þess vegna
söguleg stund þegar Waters
flytur efni „Veggsins" í Berlín
með tilheyrandi brambolti.
„Veggurinn" verður reistur og
sprengdur í loft upp og fígúrum
úr mynd Alan Parkers um „Vegg-
inn“, verður varpað á sviðið til
myndskreytingar.
Til þess að gera sýninguna sem
mest táknræna fyrir þann stað
sem hún fer fram á, við
Brandenburgar-hliðið milli aust-
ur og vestur Berlínar, munu
vopnaðir hermenn úr austri og
vestri reisa „Vegginn“. Upphaf-
lega voru textar „The Wall“ ák-
úra á breska menntakerfið en
Waters ætlar í þetta skipti að til-
einka efnið Berlín. Að vissu leyti
eru síðustu forvöð að halda sýn-
ingu sem þessa án þess að hún
verði væmin, þar sem kalda stríð-
inu er lokið, en hvað um það.
Roger Waters og hljómsveit
hans verða ekki einir um að flytja
tónlist á sýningunni. Lúðrasveit
sovéska setuliðsins í Austur-
Þýskalandi mun leggja sitt að
mörkum ásamt sinfóníuhljóm-
sveit Austur-Berlínar og kór
austur-þýska útvarpsins. Þá
munu Sinead 0‘Connor, Van
Morrison, Joni Mitchell, Cyndi
Lauper, Marianne Faithful,
Thomas Dolby og Brian Adams i
koma fram, ásamt The Scorpions
og fleirum. Tilgangurinn með
þessu öllu saman er síðan að
safna 500 milljónum punda í sjóð
til að vinna gegn náttúruham-
förum og reiknast þeim sem að
uppákomunni standa svo til, a'ð
það séu um fimm pund fyrir
hvern þann sem látið hefur lífið í
stórstyrjöldum á þessari öld.
í tilefni útsendingarinnar er
ekki úr vegi að varpa aðeins ljósi
á Roger Waters. Hann varð fljót-
lega leiðandi innan Pink Floyd
eftir að Syd Barrett varð veikur á
geðsmunum og yfirgaf sveitina.
Tvær vinsælustu plötur Pink
Floyd, þar sem Waters hélt um
stýrið, eru án efa „Dark Side Of
The Moon“ og „The Wall“.
Samanlagt hafa þessar tvær
plötur selst í 34 milljónum ein-
taka og í maí 1984 hafði „Dark
Side Of The Moon“ verið tíu ár á
Billboard listanum eða í 520 vik-
ur og sló þar með öll met á þeim
lista.
Roger Waters fæddist árið
1943 í Cambridgeshire í Eng-
landi. Hann kynntist Syd Barrett
sem krakki þegar þeir sóttu báðir
tíma í listsköpun á laugar-
dagsmorgnum, utan venjulegs
skóla. Þegar hefðbundinni skóla-
göngu lauk hóf Waters nám í ark-
itektúr í London þar sem hann
stofnaði ýmsar hljómsveitir með
skólafélögum sínum Nick Mason
og Rick Wright. Þessar hljóm-
sveitir báru nöfn eins og Sigma 6,
The Megadeaths og The Scream-
ing Abdabs. Fljótlega kallaði
Waters síðan æskufélaga sinn
Barrett til liðs og Pink Floyd varð
til. Nafn hljómsveitarinnar var
sótt til tveggja blúsgítarista sem
voru í miklu uppáhaldi hjá Bar-
rett, Pink Anderson og Floyd
„Dipper Boy“ Council. Fyrstu
tónleikar Pink Floyd voru árið
1966.
Geðsmunir Barretts fóru end-
anlega út um þúfur árið 1968 og
þá tók David Gilmour við gítarn-
um. Það sama ár samdi hljóm-
sveitin í fyrsta skipti tónlist fyrir
kvikmyndir og það kveikti áhuga
Roger Waters á því að gera plötu
sem væri heilsteypt verk en ekki
safn rokklaga. „Dark Side Of
The Moorí' kom svo út árið 1972.
Þessum nýju vinnubrögðum
við tónsmíðarnar fylgdu síðan
hinar frægu sýningar Pink Floyd.
Flugvél var látin svífa yfir
áheyrendum og hrapa á sviðinu
og risavaxnar klukkur slógu með
tilheyrandi hávaða.
Þeir félagar í Pink Floyd voru
farnir að fjarlægjast hvern annan
strax við gerð „Wish You Were
Here“. Sólóferill Waters hófst
með útkomu fyrstu sólóplötu
hans „The Pros And The Cons Of
Hitchiking“ árið 1984 og árið
1987 kom síðan út ágæt plata frá
honum, „Radio K.A.O.S.".
Talið er að um 180 þúsund
manns verði við Brandenburgar-
hliðið á morgun, þar á meðal
verða nokkrir íslendingar í för
með Rás 2. Til þess að fólk geti
notið tónlistarinnar betur verður
þeim einnig útvarpað á þessari
rás Ríkisútvarpsins.
-hmp
Arabapopp í íslenskum fjörum
Það er ekki oft sem plötur með tónlist Araba rekur á fjörur okkar
íslendinga en nú hefur það gerst. Rekaviðurinn að þessu sinni heitir
„Yalla“ og er safnplata með nokkrum egypskum nýbylgju sveitum.
Hér er þó ekki um að ræða nýbylgju eins og við eigum að venjast henni
heldur er þessi tónlist nýbylgja í Egyptalandi og er hún reyndar litin
hornauga af menningarpostulum þessa forna stórveldis.
Tónlistin á „Yalla“ er sprottin
úr fátækrahverfum Kairo, þang-
að sem hundruð þúsunda fátækra
bænda hafa steymt í von um betri
tíð. En borgin gat ekki tekið á
móti öllum þessum fjölda og í
stað velmegunar beið þessa fólk
fátt annað en betlið á götunni.
Kairo er borg mikilla andstæðna.
Borgin byggir á gömlum grunni
stórveldis sem einu sinni var. Þar
fyrirfinnst geysileg fátækt við
hliðina á miklu ríkidæmi. Þar
blandast saman forn menning eg-
ypta og vestræn nútíma menning
og þar má finna strangtrúaða mú-
hameðstrúarmenn og þá sem
brúka trúna aðeins á tyllidögum.
Það getur því verið heitt í kolun-
um þar á bæ þegar menn brjóta
gegn einhverju sem flestir hafa
tekið sem fasta stærð.
Tónlistin á sér langa hefð í Eg-
yptalandi. Á „Yalla“ er brotið
gegn þessari hefð með tvenns
konar hætti. Fyrst er það „verka-
mannatónlistin“, sem áður er
nefnd, og síðan tónlist sem á sér
rætur í háskólunum. Vegna
mikilla andstæðna á milli ríkra og
fátækra varð til mikil andstaða í
Kairo við allt sem er vestrænt,
þar sem þeir ríku virtust hafa
tekið upp vestræna siði og lifnað-
arhætti. Eins og alls staðar þar
sem öfgarnir ráða ríkjum, náði
þessi andstaða til tónlistarinnar.
Öfgafullir menningarpostular
beittu sér þess vegna af alefli
gegn þeirri tónlist sem er á
„Yalla" og tónlistamennirnir á
plötunni eiga erfitt með að fá tón-
list sína spilaða í útvarpi.
En egypska nýbylgjan nær
samt til fólksins. Hún flæðir úr
þúsundum segulbandstækja í
öngstrætum Kairo, en í Egypta-
landi seljast kasettur í miklu
meira mæli en plötur. „Yalla“
skiptist í tvennt. Á seinni hliðinni
er tónlist sem á rætur í and-
spyrnumanninum Ahmed Adaw-
eer, sem var upp á sitt besta eftir
dauða Nassers árið 1970. Eftir
dauða Nassers braust út mikil
bjartsýni í Egyptalandi, trú á
frelsið og „nýr smekkur". Adaw-
eer varð einhvers konar tákn
þessara tíma. Hann gagnrýndi
stöðnun egypsks samfélags á
tungumáli sem almúginn skildi og
varð feikna vinsæll.
í Evrópu er nú mikið í tísku að
blanda tónlistina áhrifum austan
og sunnan úr álfum. Við heyrum
þetta í tónlist hljómsveita eins og
Les Negresses Vertes. Þrátt fyrir
þessa tilhneigingu fer þó aldrei á
milli mála að þessi tónlist er vest-
ræn. Það er því mjög skrýtið að
heyra tónlist þar sem dæminu
hefur verið snúið við, þ.e. þar
sem tónlistarmenn úr araba-
heiminum hafa blandað vestræn-
, um áhrifum við sína tónlist. Það
ma, leikur enginn vafi á því þegar
Heimir Mar hlustað er á „Yalla" að þar er á
Pcttl irccnn ferð tónlist með arabískan upp-
■ 1eTUi550l1 runa, En inn á milli finnur maður
Ungur Egypti selur kasettur brosandi á götum Kairo.
kunnuglegt krydd og vestrænan
ilm.
Eins og gengur og gerist með
safnplötur er tónlistin misjöfn á
„Yalla“. Inn á milli má þó finna
virkilega góð lög og mjög frum-
legar útsetningar sem íslenskir
tónlistarmenn gætu lært mikið af.
„Yalla“ er sjálfsagt ekki flutt
hingað til lands í stóru upplagi og
því skal þeim sem hafa áhuga á að
leggja við eyrun bent á hljóm-
plötuverslanir Skífunnar, sem
flytur plötuna inn. -hmp
Föstudagur 20. júlí 1990 NÝTT HELGARBLAÐ - SÍÐA 23