Dagblaðið Vísir - DV - 14.08.1999, Blaðsíða 58

66
iyndbönd
LAUGARDAGUR 14. ÁGÚST 1999 JL? 'W
Loved: ***
Frábærlega leikið drama
Loved
Heimilisofbeldi er nokkuð vinsælt viðfangsefni
sjónvarpsmynda en afraksturinn hefur jafnan orð-
ið léttvægur. Oftast nær er tekið á málum af mik-
illi einfeldni og gerandinn/karlmaðurinn gerður
alillur, auk þess sem hugarástandi fórnarlambsins
eru gerð takmörkuð skil. Ekki þori ég að fullyrða
að Loved taki á þessu vandmeðfarna viðfangsefni
af miklu raunsæi en hún skoðar það frá fleiri og
áhugaverðari sjónarhornum en gert er í fyrrnefndum sjónvarpsmynd-
um. Annað lykilatriði hefur Loved einnig fram yfir þær sem er magnað-
ur leikur Williams Hurts og sérstaklega Robins Wright. Sá fyrrnefndi
leikur saksóknara sem reynir að koma lögum yfír misindismann sem
fer jafnan illa með sambýliskonur sínar. Robin Wright leikur lykilvitni
hans, konu sem á erfitt með að áfellast fyrrum elskhuga sinn þótt hann
hafi leikið hana grátt. Rétt er þó að benda aðdáendum Seans Penns, eig-
inmanns Robin, á að hann leiki aðeins í stuttu upphafsatriði myndar-
innar. Þótt það sé magnað í alla staði virðist það fyrst og fremst þjóna
þeim tilgangi að koma nafni hans að í söluherferð myndarinnar. Það
verður að teljast synd að til slíkra bragða þurfi að grípa í svo vandaðri
mynd.
Útgefandi: Myndform. Leikstjóri: Erin Dignam. Aðalhlutverk: William Hurt
og Robin Wright Penn. Bandarisk, 1997. Lengd: 100 mín. Bönnuð innan
16 ára. -BÆN
Aðeins sýndur á kvik-
myndahátíðum
Hal Hartley er án efa einn af at-
hyglisverðustu óháðu leikstjórum
undanfarins áratugar. Með The Un-
believable Truth (1990), Trust (1990),
Simple Men (1992), Amateur (1994),
Flirt (1995) og nú síðast Henry Fool
(1997) hefur hann skapað sér nafn í
óháða geiranum og þróað stíl sem
gerir hann einstakan meðal kvik-
myndagerðarmanna. Myndir hans
fjalla jafnan um fólk sem er að ein-
hverju leyti óánægt með stöðu sína
en getur ekki mikið að því gert og
fær gjarnan útrás fyrir óánægju
sína eftir einkennilegum leiðum.
Hann er þekktur fyrir mikla ná-
kvæmni í leikstjóm. Hann lætur
leikarana æfa atriðin aftur og aftur
og hannar þau um leið út í ystu
æsar, hvernig leikararnir eiga að
snúa og hreyfast, hvert þeir eiga að
horfa, o.s.frv. Samtöl eru ein
sterkasta hlið hans og taka oft
óvæntar stefnur. Hann notar oft sér-
kennileg stílbrigði, eins og endur-
tekningar og samtalslykkjur, og set-
ur inn i samtölin fullt af athyglis-
verðum athugasemdum um lífið og
Henry Fool:
Siðleysi snillinga
'k'kirk

Leyfist snillingum að haga sér eins og skepnur? Þessu er Hal Hartley
að veita fyrir sér í nýjustu mynd sinni ásamt hlutum eins og snilligáfu,
metnaði, vináttu, fórnfýsi og þeim áhrifum sem ein persóna getur haft á
aðra.
Skáldið Henry Fool vingast við fámála og hlédræga öskukarlinn
Simon Grim. Fool sér skáld í Grim og ýtir honum út í ljóðagerð en hlut-
verk lærifoður og lærisveins flækjast þegar Fool fer að gera sér dælt við
systur Grims (og reyndar móður líka) og þegar Grim slær í gegn og í ljós
kemur að Fool er í raun hæfileikalaus.
Þessi mynd er öllu sóðalegri en fyrri verk leikstjórans (samfarir, upp-
sölur og þess háttar hafa ekki áður sést hjá honum). Hún ber þó flest
höfundareinkenni hans (sjá grein annars staðar á síðunni) og býður upp
á mjög athyglisverða sögu, nokkuð alvarlegri en í fyrri verkum hans.
Mér fannst vanta svolítið upp á þann léttleika sem maður á að venjast
frá honum og tel því myndina til síðri verka hans þótt hún sé samt sem
áður með því besta sem maður fær á leigumar.
Háskólabíó. Leikstjóri: Hal Hartley. Aðalhlutverk: Thomas Jay Ryan,
James Urbaniak og Parker Posey. Bandarísk, 1997. Lengd: 144 mín. Bönn-
uð innan 16 ára. -PJ
tilveruna. Þessar athugasemdir era
visar til að vekja hlátur hjá áhorf-
endum en þrátt fyrir að myndir
hans séu afar skemmtilegar er varla
hægt að tala um þær sem grínmynd-
ir, fremur sem dramatískar og per-
sónulegar myndir, kryddaðar með
léttgeggjuðum heimspekilegum pæl-
ingum.
Tölvulán til að gera
kvikmynd
í æsku dundaði Hal Hartley sér
við málun, trésmíði og gítarleik en
fékk áhuga á kvikmyndagerð eftir
að hann tók kvikmyndunarkúrs í
listaskólanum sem hann gekk í.
Hann fékk síðan inngöngu í kvik-
myndadeild ríkisháskólans í New
York, þaðan sem hann útskrifaðist
1984, og gerði stuttmyndina Kid sem
lokaverkefni. Hann vann um skeið
sem aðstoðarmaður við ýmsar kvik-
myndir en fannst starfið stifla sköp-
unargleðina hjá sér og náði sér í
skrifstofustarf hjá Action Product-
ions sem framleiddi auglýsingar
fyrir opinbera aðila. Yfirmaður
hans, Jerome Brownstein, leyfði
honum að lesa og skrifa þegar lítið
var að gera í vinnunni og Hartley
gerði tvær stuttmyndir á þessum
tíma.
Hann sá síðan einn dag að banki
nokkur var að auglýsa hagstæð lán
til tölvukaupa. Hann hafði engan
áhuga á að kaupa tölvu en sótti
samt um og fékk lánið. Hann fékk
síðan bróður sinn og frænda til að
gera hið sama og þannig náðu þeir
að öngla saman 23.000 dollurum.
Brownstein lagði honum síðan til
rúmlega 50.000 dollara, sem gerði
Hal Hartley kleift að gera sína
fyrstu mynd í fullri lengd, The Un-
believable Truth. Hann fékk vini
sína í háskólanum til að vinna við
myndina og leika í henni og fékk að
nota heimili íjölskyldu sinnar og
ættingja sem tökustaði. Þetta var
árið 1988 og í tæpt ár reyndi hann
árangurslaust að fá dreifmgaraðila
að myndinni en enginn vildi líta við
henni. Honum tókst að lokum að fá
hana sýnda á kvikmyndahátíðinni í
Toronto 1989, þar sem hún sló i
gegn, og allt í einu fóru tilboðin að
streyma inn. Myndin var svo loks-
ins sett í dreifingu árið 1990.
Skrímslamynd á íslandi?
Þarna kynntist almenningur Hal
Hartley í fyrsta skipti - reyndar að-
eins lítill hluti almennings. Myndir
hans era afar sérvitringslegar og
höfða ekki til fjöldans, enda aðeins
verið sýndar á kvikmyndahátíðum
hér á landi. Hins vegar á hann sér
fámennan en þó sístækkandi aðdá-
endahóp og er í hugum margra nán-
ast í guðatölu, slík er aðdáun sumra
á myndum hans. Sjálfur gerir Hal
Hartley sér vel grein fyrir því að
myndir hans eru ekki beinlínis vin-
sælar en honum sjálfum finnst
hann vera að fást við mjög áhuga-
verða hluti og sættir sig við að deila
því með tiltölulega fáum. Ég vil
endilega hvetja fólk til að kynna sér
einhverjar af eldri myndum hans.
Hugsanlegt er að næsta mynd hans
verði skrimslamynd, tekin á ís-
landi, og ef af því verður hljóta ís-
lendingar a.m.k. að fara að vita af
honum.
-PJ
Hal Hartley:
Tímaþjófurinn: ★★
Franskur tímaþjófur
SÆTI Jfyrri j VIKA j ! VIKUR ! Á LISTAj j J
1 i 2 j 2 J j L ) J , ! j 3 J j J
2 j J 1 j
3 j 4 J , J j L J
4 j . ] 3 j J ! 4 !
5 NÝ ! í !
6 .J.V 1 5 1 ! 5 ! j b j i i
7 i 6 ! 7 J j 1 ] 6 j
8 J J ! 7 ! j j
9 ! 9 1 3 1 j 3 J
10 NÝ j J j 1 J j J
11 ! 8 J 1 J j 3 J
12 i j J ! 3 !
13 j J 11 ! 5 !
14 ! 16 | j j ! 2 ! , i
15 ! 14 J J j 9 J
16 ! „ J J J ! 8 ! I J
17 ! 15 j 4 J j ’ J
18 ] j 13 j j J j 2 J j J
19 ! 20 : 4 :
20 J ! 17 j j ! 5 !
Það vakti töluverða athygli er fréttir bárast af því
að franski leikstjórinnYves Angelo ynni að því að
kvikmynda Tímaþjóf Steinunnar Sigurðardóttur en
nú má nálgast afraksturinn á næstu myndbanda-
leigu. Voleur de Vie fjallar um ástir og örlög systr-
anna Öldu (Emmanuelle Béart) og Olgu (Sandrine
Bonnaire), auk dóttur þeirrar síðarnefndu, hana
Siggu (Vahiha Giocante). Þótt þær séu um margt ólík-
ar eiga þær það sameiginlegt að halda tilfinningum sínum í skefjum, eink-
um systurnar, og gerir það alla myndræna túlkun þeirra afskaplega erfiða.
Bonnaire kemst ágætlega frá sinu hlutverki en hin ægifagra Béart er oft sem
líflaus brúða þótt eflaust eigi hún að vera það upp að ákveðnu marki. Þótt
myndin sé fyrst og fremst persónudrama skipar landslagið veglegan sess líkt
og í íslenskum kvikmyndum. Atburðarásinni vindur hægt og rólega fram en
áhrif hennar og persónanna eru ekki jafn þrúgandi og Angelo hefur ljóslega
vonast eftir. Engu að síður fer vel á því að Tímaþjófnum sé gerður franskur
búningur. Mig grunar að verr hefði farið ef Kanar eða íslendingar hefðu tek-
ið að sér þá búningagerð.
Útgefandi: Háskólabió. Leikstjóri: Yves Angelo. Aðalhlutverk: Emmanu-
elle Béart, Sandrine Bonnaire, André Dussollier og Vahina Giocante.
Frönsk, 1998. Lengd: 90 mín. Öllum leyfð. -BÆN
TITILL j UTGEF. j j TEG. j
Waterboy ; SAM Myndbönd J Gaman
American History X J j Myndform j J j Drama J
Stepmom Skrfan Drama
Practical Magic J | Wamer Myndir J J Gaman J
Blast From The Past ! Myndfoim j Gaman
MeetJoeBlack J J CIC Myndbönd J J ■■■ ;v' Drama ■ jHHPHi
Very Bad Things J Myndform | J Spenna 1
Enemy of the State J ....... ..v. . ! SAM Myndbönd J J . , . V .1 ] Spenna J
Elisabeth J Háskólabíó J. Drama
EverAfter j j Skífan J j Gaman J
Vampires Skrfan j Spenna
Bullworth J J Skrfan J J . J Gaman j
Almost Heros j Wamer Myndir j Gaman
Strike j Myndform J J - Gaman J
Siege J Skrfan 1 J Spenna 1
Saving Privat Ryan J J CIC Myndbönd J J j Drama j
Friends 5, Pættir 13-16 j Wamer Myndir j Gaman
Psycho J CIC Myndbönd J J j Spenna )
Black Dog Skrfan j Spenna
Legionnaire J J Skrfan J .] J Spenna J
Vikan 3. - 9. ágúst