Dagblaðið - 27.06.1977, Blaðsíða 12

.12
DAGBLAÐIÐ. MÁNUDAGUR 27. JÚNÍ 1977
Bretar borgi stöðvun flotans
t dag eru fiskimiðin kringum
land okkar óumdeilanlega
islenzkar auðlindir. Mikill
meirihluti þjóða heimsins
hefur lýst yfir 200 mílna
auðlindalögsögu. Að baki
liggur tæpt 30 ára stríð. Segja'
má að landhelgisbarátta
tslendinga byrji 1948, þegar
tsland beitir sér fyrir því að
Sameinuðu þjóðirnar gangist
fyrir hafréttarráðstefnu er
ákveði framtíðarskipan hafrétt-
armála. Að vísu létu íslending-
ar sér úr greipum ganga stór
tækifæri árið 1918, er tsland
varð fullvalda ríki og síðar
1944, er tsland varð lýðveldi.
En að sjálfsögðu voru
Islendingar þá ekki lengur
bundnir af samningi er Danir
gerðu við Breta árið 1901 og þá
til 50 ára. En því miður réðum
við ekki yfir þeirri alþjóða-
reynslu þá, að við gætum nýtt
okkur þessi tækifæri. Til þess
að ná settu marki, allsherjar-
yfirráðum yfir 200 mílna efna-
hagslögsögu við ísland höfum
við þurft að heyja eitt fjögurra
ára efnahagsstríð 1952, er Bret-
ar settu löndunarbann á
íslenzkar fiskafurðir, þegar við
færðum úr 3 mílum í 4. Síðan
fylgdu á eftir 3 átaka land-
helgisstríð. Þrátt fyrir þá stað-
reynd að Islendingar voru1
ekkert að gera með útfærslu
fiskveiðilandhelgi sinnar annað
en að tryggja verndun og
vísindalega nýtingu fiskistofn-
anna við landið, þessarar einu
auðlindar, er íslenzka þjóðin
byggir tilveru sína á, þá hefur
aldrei verið um skilning
ákveðinna annarra þjóða að
ræða á aðgerðum okkar. Því
hefur í kjölfar útfærslna okkar
ávallt fylgt átakastríð. Dæmið
er ekki margbrotnara og tor-
skildara en svo, að um er að
ræða einfalt og auðskilið skóla-
bókardæmi í þjóðhagfræði. Þvi
er það fyrir okkur nú, er litið er
yfir farinn veg, blátt áfram
aumkunarvert hve skilnings-
leysi og fyrirlitning Breta á lífs-
afkomu og efnahagsöryggi
íslenzku þjóðarinnar hefur
verið aigjört.
Sú staða hefur ávallt verið
fyrir hendi við hverja útfærslu
að aðdragandi hennar var stór-
minnkaður afli. Því er eðlilegt
að menn spyrji, hvernig á því
standi, að allur fiskur við
landið sé ekki útdauður fyrir.
löngu. Því er til að svara, að
tæknin hefur sífellt verið að
færa mönnum í hendur betri og
betri leitartæki, veiðarfærin
hafa ávallt verið að verða full-
komnari, um göngur fisk-
stofnanna við landið er vitað
eins og kindagötur á þurru
landi. Og nú er svo komið að
fiskurinn á sér hvergi orðið
griðland og stærð sóknarþung-
ans .orðið slík, að við getum
útrýmt einir öllum fiskistofn-
unum við landið eins og síld-
inni var útrýmt um árið.
Segja má að ekki hafi verið
fyrir hendi nægjanlega grund-
uð visindaleg þekking um
stærð og ástand fiskistofnanna
við landið til þess að Bretar og
aðrir gætu tekió fullkomið til-
lit til aðgerða okkar. En
umsagnir okkar beztu fiski-
manna sögðu sína sögu og
engin þjóð hefur leyfi til að
taka alvarlega áhættu með
aðgerðum sínum á afkomu
annarrar þjóðar. En þessu var
ekki svo varið í tveimur seinni
landhelgisstríðunum. Þá var
vísindaleg þekking orðin
nægjanlega mikil, svo það lá
fyrir, að brýnna friðunar-
aðgerða var þörf og íslendingar
þurftu aflahlut útlendinganna
á íslandsmiðum til þess að geta
haldið áfram að lifa eðlilegu lífi
og byggja land sitt. Meira að
segja á samningstilraunatíma-
bilinu fyrir útfærsluna í 200
mílur sendu Bretar einn sinn
bezta fiskifræðing hingað til
lands til þess að kynna sér
gagnasöfnun og úrvinnsluað-
ferðir fiskifræðinga okkar.
Varð hann að viðurkenna
íslenzku niðurstöðurnar.
Sama umsögn kom frá
alþjóða hafrannsóknaráðinu.
Þrátt fyrir öll rök og alla vís-
indaþekkingu, og þá staðreynd,
að við erum báðir meðlimir
NATO. Og ennþá þá staðreynd,
að Bretar tapa málinu fyrir
Kjallarinn
Pétur Guðjönsson
Alþjóða dómstólnum í Haag þar
sem 12 mílna reglan þeirra er
með dómi drepin og jörðuð árið
1974.
1. Er Haagdómurinn athugaði
hvernig háttað væri fram-
kvæmd 12 mílna reglunnar
komst hann að þeirri
niðurstöðu, að milli 50 og 60
ríki viðurkenndu eða væru
komin með vídd fiskveiðilög-
sögu út fyrir 12 mílurnar en
aðeins 24 strandríki fram-
kæmdu 12 mílna regluna, því
samrýndist hún ekki 38. grein
starfsreglna Alþjóðadómsins
þar sem ákvseði eru um hve
almenn framkvæmd á reglu
þarf að vera svo njóti réttar
sem lög væru. Það var því
orðinn lítill minnihluti, sem
framkvæmdi þá reglu, er Bret-
ar fullyrtu við okkur og aðra að
væru alþjóðalög. Og annað og
meira, Haagdómurinn dæmdi
okkur forgangskröfur í gjald-
þrota fiskistofnum við tsland;
þar með sló Haagdómurinn þvi
föstu að Bretar áttu engan laga-
legan rétt lengur til fiskveiða
við ísland. Við þessar lagalegu
aðstæður ráðast Bretar til hern-
aðarofbeldis gagnvart okkur.
Þeir vissubsköp vel sjálfir að
aðgerðir þéirra fengu ekki
staðizt lagalega eftir 1972, þá
neyðir brezka Hkisstjórnin
íslendinga tvisvar sinnum eftir
útfærsluna 1 50 milur 1. sept.
1972 til samninga með
hernaðarofbeldi. Þar sem öll
visindaleg þekking benti til
bráðrar hættu fyrir fiski-
stofnana og forsendur fyrir
lagalegum rétti voru brostnar
eru aðgerðir brezku ríkisstjórn-
arinnar ekkert annað en nakið
hernaðarofbeldi til efnahags-
legs ávinnings. Hvort íslenzk
þjóð skal lifa eða deyja, kemur
þeim ekki við. Þvi ei pað, sem
hér hefur gerzt, að eriend þjóð
hefur með hernaðarofbeldi
nýtt og eyðilagt auðlind
annarrar þjóðar. Þjóðverjar,
hin sigraða þjóð í 2. heims-
styrjöldinni galt sigurvegurun-
um stríðsskaðabætur með
megninu af þjóðarauði sinum
og Bretar fengu sinn skerf.
Anwar Sadat setti fram kröfur
fyrir tveim vikum á hendur
tsraelsmönnum fyrir nýtingu
þeirra með hernaðarofbeldi á
oliulindum á egypzku landi á
Sínaískaga upp á hvorki meira
né minna en tvö þúsund og eitt
hundrað milljónir Bandaríkja
dala, eða hvorki meira en n<
minna en 400.000 milljónir ísl
kr. Þetta eru nákvæmai
hliðstæður við það, sem Bretai
eru búnir að leika hér. Síðan
1972 eru Bretar búnir að taks
hér milli 500 og 600.000 tonn ai
fiski, hér um bil allt þorsk
Það er einmitt þetta magn, sem
í dag vantar í þorskstofninn við
tsland til þess að við, kæru
samlandar, getum haldið áfram
okkar veiðum dragandi á iand
þau verðmæti sem nauðsynleg
eru til lífsviðurværis okkar og
uppbyggingar. Ekkert blasir
við íslenzka fiskiskipaflotanum
annað en stöðvun, ef við ætlum
ekki sjálfir að eyðileggja
undirstöðu framtíðarinnar. Við
erum í dag um það bil komnir I
hámarkið meó þorskinn fyrir
árið 1977, Þjóðverjum var
afhentur ufsinn og karfinn með
samningi, sem var afleiðing af
hernaðarofbeldi Breta.
2. Það sýndi sig er Baldur var
tekinn í Gæzluna að tækin voru
fvrir hendi til þess að hreinsa
þýzku togarana út úr land-
helginni eftir að þessi pólsk-
byggðu skip komu til landsins.
Ef svo hefði verið að málum
staðið hefði brezka flotamála-
ráðuneytið gert sér ljóst fyrir-
fram, að Bretar áttu ekki
lengur skipakost til þess að her-
vernda brezka rányrkju á
íslandsmiðum. Því hefði aldrei
til 4. landhelgisstyrjaldarinnar
komið. Af því stóra er ekkert
eftir nema loðna. Ekki er
ósnnilegt að hún komist í
hámarksnýtingu á þessu ári.
Að þessum staðreyndum
athuguðum ber í dag að gera þá
sjálfsögðu og réttmætu kröfu á
hendur Bretum, að þeir bæti
nú þegar það tjón er þeir
rányrktu með hernaðarofbeldi
hina íslenzku auðlind í þorsk-
stofninum við ísland. Þá kröfu
að Bretar bæti að fullu þann
kostnað er þær friðunar-
aðgerðir hafa í för með sér, sem
nauðsynlegar eru til upp-.
byggingar á þorskstofninum í
þá stærð, er hann væri í, ef ekki
hefði komið til rányrkju-
hernaðarofbeldis Breta. Rétt er
einnig að minna á það hér að
það er ekki eingöngu í
sambandi við rányrkju og
hernaðarofbeldi á fiskimiðum,
sem Bretar hafa stofnað til
stórrar skaðabótaskyldu gagn-
vart íslendingum, heldur
rændu þeir öllu íslandi og
þjóðinni með árið 1940. Bætur
fyrir það ofbeldi eru ennþá
ógoldnar. Væri því Bretum
sæmast að fara að grynnka á
þessum ofbeldisskuldum sínum
gagnvart tslendingum. Þar til
Bretar hafa goldið okkur stríðs-
skaðabætur landhelgisstyrjald-
anna er landhelgismálið ekki
komið í höfn.
Pétur Guðjónsson
form. Féiags áhugamanna
um sjávarútvegsmál.
Dagblað
án ríkisstyrks
^ SIS \
?'íilil‘z ________________^ ^
óskast í eftirtaldar bifreiðir, er verða
til sýnis þriðjudaginn 28. júní 1977 kl.
13—16 í porti bak við skrifstofu vora
Borgartúni 7:
Buick Electra fólksbifr.................árg. 1973
Volvo 144 fólksbifr.....................árg. 1972
Volvo 144 fólksbifr.....................árg. 1971
Chevrolet Nova fólksbifr................árg. 1974
Ford Escort fólksbifreið................árg. 1974
Ford Escort fólksbifreið................árg. 1974
Land Rover bensín .....................árg. 1970
Dodge pic up 4x4 ......................árg. 1969
Ford fólks-sendiferðabifr...............árg. 1964
Scania Vabis vörubifr...................árg. 1967
International Scout skemmd eftir veltu .árg. 1974
Til sýnis hjá Bifreiðaeftirliti ríkisins,
Selfossi:
Thames Trader vörubifr..................árg. 1963
Tilboðin verða opnuð sama dag kl.
17.00 að viðstöddum bjóðendum.
Réttur áskilinn að hafna tilboðum,
sem ekki teljast viðunandi.
INNKAUPASTOFNUN RÍKISINS
BORGARTÚNI 7 SÍMI 26844 PÓSTHÓLF 1441 TELEX 2006

GRANADA