Frjáls verslun - 01.04.1994, Blaðsíða 28

STJÓRNUN
AÐ KOMA Á BREYTINGUM
í SUMDM FYRIRTÆKJUM ER MJÖG AUÐVELT AÐ KOMA Á BREYTINGUM EN í
ÖÐRUM ER ÞAÐ NÁNAST ÚTILOKAB
Það er ákaflega misjafnt eftir fyrir-
tækjum hversu auðvelt er að koma á
breytingum og nýjum vinnubrögðum.
Sum fyrirtæki eru þannig uppbyggð
að það er ekkert mál. Breytingunum
er tekið með opnum örmum af yfir-
mönnum og starfsfólki. í öðrum má
ekki heyra á breytingar minnst án
þess að allt verði kolvitlaust.
Stjómendur, sem sjaldan hugsa um
hversu fyrirtæki þeirra eru opin fyrir
breytingum, hversu sveigjanleg þau
eru, ættu að hugaleiða þessi mál á
meðan allt leikur enn í lyndi. Það get-
ur nefnilega verið of seint í rassinn
gripið þegar allt er komið í flækju og
kaldur raunveruleikinn knýr á um
breytingar.
í FLESTUM FYRIRTÆKJUM ER
ERFITT AÐ KOMA Á BREYTINGUM
Það er samdóma álit stjómenda í
Bandaríkjunum að fyrirtækjum gangi
illa að koma á breytingum og taka upp
ný vinnubrögð. Máttur vanans sé svo
mikill. Þeir telja að tveir-þriðju hluti
til að fara yfir misheppnaðar tilraunir
við að koma á breytingum í þeirra
eigin fyrirtækjum. Þeir ættu að hug-
leiða allt það sem gera átti en aldrei
varð að veruleika, komst aldrei í
framkvæmd. Hvers vegna var ekki
hægt að breyta?
FARIÐ YFIR GÖMLU SLAGORÐIN
Þegar stjómendur fara yfir öll
gömlu slagorðin sín sjá þeir þetta bet-
ur. Kannski var slagorðið og mark-
miðið árið 1991: Að vera númer 1 í
sinni atvinnugrein. Arið 1992 var það
ef til vill um samstöðuna ífyrirtækinu:
Að byggja upp sterka liðsheild. í
fýrra, árið 1993, var markmiðið hugs-
anlega tengt gæðamálum: Að leggja
áherslu á gæði og taka upp virka
gæðastjómun. A þessu ári er slag-
orðið ef til vill: Reynum aftur.
Þeir, sem njóta velgengni og eru í
sveigjanlegum fyrirtækjum, hafa
gaman af að fletta gömlu möppunum
með gömlu slagorðunum fyrir hvert
ár. Það yljar þeim um hjartarætur og
yngir þá upp eins og þegar þeir hlusta
árangur. Breytingarnar geta mistek-
ist rói starfsmenn ekki í sömu átt og
stjómendur. Engir starfsmenn mega
synda gegn straumnum. Þótt sum
fyrirtæki hafi átt auðvelt með að
koma á breytingum er ekki þar með
sagt að þær hafi verið sársaukalaus-
ar.
Nokkur af þekktustu fyrirtækjum í
Bandaríkjunum hafa gengið í gegnum
miklar breytingar. Motorola innleiddi
gæðastjórnun snemma á síðasta ára-
tug og árangurinn hefur verið stór-
kostlegur. Það hefur ekki látið staðar
numið í kröfum, það er hert á þeim
frekar en hitt. Gæðastaðlarnir aukast
stöðugt og hagnaðurinn sömuleiðis.
Það er líka hægt að staldra við
fyrirtækið General Elctric. Þar er
lögð áhersla á nýjar hugmyndir og að
auðvelt sé að hrinda þeim í fram-
kvæmd. Fyrirtækið er mjög opið fyrir
öllum breytingum. Það kortleggur
stjómunaraðferðir sínar nákvæm-
lega, rannsakar dyggilega hvemig
önnur fyrirtæki fara að og vinnur
stöðugt við að minnka skrifræðið og
ofstjórnunina. Stjórnendur
þess vilja að fyrirtækið sé
eins og vél sem þyrli sífellt
upp nýjum hugmyndum og
breytingum — lfkt og rafall
sem stöðugt framleiði raf-
magn.
IAð reyna endurskipulagningu í fyrirtæki, sem ekki er að
upplagi sveigjanlegt, er eins og senda hermenn sína í orrustu á
móti ofurefli. Endurskipulagningin mistekst. Gamli andinn í
fyrirtækinu, sem veitir öllum breytingum viðnám, verður ofan á
og sigrar auðveldlega.
tilrauna við að festa í sessi ný vinnu-
brögð í tengslum við gæðastjómun
hafi mistekist.
Michael Hammer, höfundur met-
sölubókarinnar Reengineering the
Corporation og nýlega var ijallað um í
bókardómi Frjálsrar verslunar, telur
að yfir helmingur allra róttækra áætl-
ana um breytingar í fyrirtækjum fari í
vaskinn og dagi uppi.
Stjómendur ættu að gefa sér tíma
TEXTI: JÓN G. HAUKSSON
á gömul Bítlalög. Minningarnar
streyma fram.
EKKERT EINS ERFITT OG AÐ
INNLEIÐA NÝ VINNUBRÖGÐ
Sagt hefur verið að ekkert sé eins
erfitt í stjórnun og að innleiða ný
vinnubrögð, nýjan hugsunarhátt og
nýjan anda í fyrirtækjum. Og nota
bene: Ekkert hefur meiri óvissu um
EINS OG UNGLINGUR
MEÐ STÖÐUGA ÓLUND
En hvernig stendur á því að sum
fyrirtæki taka breytingum opnum
örmum á meðan önnur bregðast við
eins og unglingur með stöðuga ólund,
unglingur sem hleypur alltaf í fýlu ef
honum er sagt að haga sér á annan
hátt en hann vill sjálfur? Og það sem
meira er, hvers vegna ganga sum
28