Vísir - 09.09.1975, Blaðsíða 8

8
Visir. Þriðjudagur 9. september 1975.
Við lifum á timum
hvers konar „kann-
ana”, sem beinast að
mörgum þáttum þjóð-
lifsins. Margt er kann-
að og margvislegar
ályktanir dregnar. —
Ég héld, að timi sé til
þess kominn, að al-
menningur gefi þessu
fyrirbæri meiri gaum
en verið hefur, gleypi
niðurstöður ekki hráar
og gagnrýnislaust.
Flestar þessar „kannanir”
eru gerðar af miklum vanefn-
um: skorti á mannafla, fjár-
magni og aðstöðu til að vinna úr
þeim. úttakið er sjaldnast
marktækt. Höfundarnir eru oft-
ast fölk, sem er að ljúka há-
skólanámi, og þarf að finna sér
verkefni til prófritgerðar.
Stundum velur þetta fólk verk-
efni á þeim sviðum atvinnulifs
eða félagsmála, sem það hefur
aldrei komið nálægt.
Og rétt eins og mennirnir eru
misjafnir, eru verk þeirra mis-
jöfn. Sama gildir um
„kannanir” þessa- fólks.
Nokkrar eru vel unnar og
sannferðugár, margar lélegar
og alltof margar einskis virði.
w
Arni Gunnarsson:
HVAÐ
ER AÐ
GERAST
í BREIÐ-
HOLTI?
annars staðar, eru lúsablesar og
letingjar, sem hvorki þrifa eigin
skit né hirða um úmhverfi sitt.
Slikt fólk hefur ávallt talið að
aðrir ættu að gera hlutina fyrir
það. Fólk, sem þannig hugsar,
er auðvitað óalandi og
óferjandi, hvar sem bústaðir
þess eru. En að fleiri af þessari
manngerð búi i Breiðholti en
annars staðar, er auðvitað fjar-
stæða, nema aðeins vegna þess,
að fjöldinn er meiri. Þetta
skyldu Breiðhyltingar hafa i
huga, en um leið bregðast hart
gegn sliku fólki. Sama skyldu
þeir gera gagnvart ummælum
sem beinast að þvi að alhæfa
umhverfi þeirra og þá sjálfa
vegna einhverrar niðurstöðu,
sem dregin hefur verið af
„könnun”. Einn svartur sauður
gerir hvita hjörð mislita, en
ekki svarta.
Gifurleg útþensla
Vegna skorts á lóðum og ibúð-
um i Reykjavik hefur
Breiðholtshverfið þanist út á
ótrúlega skömmum tima.
Skipulag þess er að hluta verk
misviturra arkitekta, og vart
hefur verið i mannlegu valdi,
hvað þá borgarsjóðs Reykja-
vikur, að reisa allar þær
þjónustustofnanir, sem þurft
hefðu að koma i hverfið. Ljóst
er, að þetta er ágalli.
Útivistarsvæði
Fyrir margra hluta sakir
kvartað, að þegar greint er frá
óhappaverkum og óknyttum i
Breiðholti sé alltaf sérstaklega
getið hvar þau hafa orðið.
Breiðhyltingar hafa verið
óþarflega viðkvæmir fyrir þess-
um fréttum. Þeir skyldu hafa
það i huga, að Breiðholt er marg
falt stærra en nokkurt annað
borgarhverfi, og þar býr marg-
falt fleira fólk. Þvi er liklegt, að
slikir atburðir verði fleiri þar
en annars staðar. En þeir
skyldu einnig hafa i huga, að
hlutfallslega þarf lögreglan að
hafa minni afskipti af þessu
hverfi en öðrum borgar-
hverfum, þótt miklu minni séu.
Áhrif
Breiðhyltinga
Breiðhyltingar eru margfalt
fleiri. Fleira fólki fylgja eðlilega
meiri umsvif,en kjarninn ersá,
að samtakamátturinn getur lika
verið meiri. Hér er komið að
mjög mikilvægu atriði.
Breiðhyltingar þurfa að nýta
samtakamáttinn meira en nú
er. Eða hafa þeir til dæmis hug-
leitt hve mörgum mönnum þeir
kæmu i borgarstjórn Reykja-
vikur, ef þeir byðu fram?
Þeir gætu einnig átt nokkra
þingmenn. A sama hátt eru
Breiðhyltingar úr öllum stéttum
þjóðfélagsins og manngerðirnar
erp margar. Þeir eru yfirleitt
ungir. Ef þessar staðreyndir eru
skoðaðar, verður ljóst, að það er
litill vandi að gera Breiðholt að
fyrirmyndarsamfélagi. Hverfið

"* '!W

Berja bumbur
Annar er sá hópur, sem slikar
„kannanir” gerir. Það er fólk,
sem hefur nýlega lokið skóla-
námi og vill berja bumbur,
blása á lúðra og hefja störf af
krafti. Ekkert er við þvi að
segja. Mörgum tekst vel, öðrum
afleitlega. Arangurinn er stund-
um svo laklegur, að betra hefði
verið að stinga „könnuninni”
ofan I skúffu og taka hana ekki
upp fyrr en betur hefur verið að
unnið. Með þessu er ekki verið
að rýra notagildi þeirra
„kannana”, sem vel eru
gerðar: þar sem nægur
mannafli er fyrir hendi, nægur
timi og auraráð. Og helst þyrftu
höfundarnir að athuga svið, sem
verið hefðu þeirra starfsvett-
vangur, rétt eins og skylda
þyrfti arkitekta til að búa ein-
hvem tiltekinn tima i þeim hús-
um, sem þeir teikna.
-■"•á • ý. .•■•-' -
Barn sins tima
Nýlega birtust einhvers konar
niðurstöður könnunar, sem gerð
var á Breiðholtshverfi. Ekki
hvarflar að mér að nefna neitt
af þvi sem þar kom fram. Það
væri bara leiðinlegt. Þótt ekki
taki ég verulegt mark á þessari
„könnun”, hafa margir asnast
til að gera það. Klókir menn
hafa gefið út heilt blað i þeim
tilgangi, meðal annars, að and-
mæla. Slikt er ofrausn, nema
hinir klóku hafi aura upp úr
krafsinu. f öllu skrafi sinu og
umtali um Breiðholt gleyma
menn þvi, að Breiðholt er barn"
sins tima. öll hverfi borgar-
innar hafa orðið að þoia vaxtar-
verki, og önnur eins beina-
sleggja og Breiðholt hefur
aldrei vaxið úr grasi á tslandi. I
Breiðholti, eins og alls staðar
standa húsin i Breiðholti á ein-
hverjum fegursta stað Reykja-
vikur. Óviða er útsýnið meira,
og hvergi eru opin svæði fleiri. í
þvi sambandi má minna á, að
ekki er nema nokkurra minútna
gangur I fagurt umhverfi
Elliöaánna, i áttina að Rauðhól-
um, Elliðavatni, Vatnsendahæð
og á óbyggðu svæðin suð-vestur
af hverfinu. Ihverfinu sjálfu eru
opin svæði og viða ágætar
gönguleiðir. Hver einasta gata
er malbikuð, mikið hefur verið
unnið að ræktun og mikið hefur
verið gert til að lagfæra allt um-
hverfið. Fólkið er margt og
barnafjöldinn gifurlegur. Þrátt
fyrir barnafjöldann er ég
sannfærður um, að ibúar
Breiðholts greiða að jafnaði og
hlutfallslega hærri skatta en
margir þeir, sem reisa sér
stærri hús i „finni” hverfum.
Ibúar Breiðholts hafa fæstir
aðstöðu til að greiða lága
skatta. Skólar i Breiðholti eru
yfirfullir, svo og dagheimili og
aörar svipaðar stofnanir. Allt
veldur þetta ringulreið og erfið-
leikum. En var þetta ekki
einmitt svona i hinum borgar-
hverfunum á meðan þau voru að
byggjast? Breiðholtsbúar
skyldu vera þolinmóðir á meðan
vaxtarverkirnir eru mestir.
Beinasleggjur og longintesar
hafa oft orðið hinir nýtustu
menn.
Óknytti meiri
eða minni?
Mikið hefur verið undan þvi
þarf ekki að reka af sér neitt
slyðruorð. Ungu óknytta-
strákamir em ekkert verri en
þeir, sem vom i Tigrisklónni i
gamla daga og ekkert verri en
þeir, sem við slógumst við i
Vesturbænum. Þeir eru ekkert
verri en pjakkarnir i Garða-
hreppnum eða Kópavoginum.
Hins vegar er hægt með aðhaldi
að draga úr umsvifum þeirra.
Aukið starf
Það sem Breiðhyltingar
þyrftu að gera, er að stuðla að
auknu starfi framfarafélags
þeirra og taka saman höndum
um að láta ekki örfáa
„slúbberta” draga upp þá mynd
af hverfinu, sem við öðrum
blasir. Menn verða að lita á
hverfið sem eina heild — og
enginn hefur heimild til að láta
afskiptalaus verk þeirra, sem
geta valdið skemmdum og
hneisu. Afskiptaleysi er ömur-
legur hlutur. Það er afleiðing
kjarkleysis og sjnnuleysis.
Enginn hefur leyfi til að láta
skemmdarverk barna eða
fullorðinna afskiptalaus. Sama
gildir um óþrifnað, ósæmilega
framkomu og önnur miður
sæmanleg mannanna verk. —
En umfram allt mega Breið-
hyltingar ekki láta niðurstöður
einhverrar könnunar, þar sem
hið neiðkvæðasta verður mest
áberandi, hafa áhrif á sig.
Breiðhyltingar þurfa að vera
harðir i þeirri viðleitni sinni að
gera gott hverfi betra.