Lesbók Morgunblaðsins - 06.07.1941, Blaðsíða 7

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
231
stæðu vopnum úr sessi, og nú er
byssan nærri því eins óaðskiljan
legur hluti Grænlendings eins og
pípan. Eldvopnin höfðu í för með
sjer grimmúðugt og tillitslaust
hreindýradráp. Það var nú ekki
lengur baráttan fyrir lífinu, sem
knúði til að ganga á fjöll og fást
við hreindýr, heldur drápgirni og
ef til vill gróðavon. Þetta keyrði
einkum úr hófi um miðbik síðustu
aldar, þegar góðir markaðir voru
fyrir skinnin. Þá urðu hinar
glæstu hjarðir fyrir reglulegum
blóðböðum, dýrin voru strádrepin,
og veiðimennirnir hirtu aðeins
skinnin og nokkra bestu bitana,
til smekkbætis tjaldmáltíðum sín-
um. Þessu hamslausa drápi má
líkja við rányrkju þá, sem íslend-
ingar frá fornu fari hafa beitt
bæði skóga og dýr, því að á þess-
um árum biðu hreinhjarðirnár
þann hnekki, sem þær búa að
enn, þrátt fyrir friðanir. Hrein-
dýraveiðarnar eru nú aðeins auka
geta, sem stundað er örstuttan
tíma. Þá flytja Grænlendingar með
fjölskyldur sínar inn í landið og
setja tjöld sín þar sem veiðivon
er. Karlmenn ganga og ganga dag
eftir dag, oft 20 tíma í sólar
hring. Þeir leggjast til svéfns, þar
sem þá ber að kvöldi, með skinn-
pjötlu ofan á sjer, jörðin sjálf er
hvíla þeirra, stjörnugeimurinn
sængurtjöld. Það er þreytandi og
erfitt líf, en þegar dýrið er veitt,
og konur og börn hafa hjálpað
til að bera bráðina heim að tjald-
inu, þegar ný fitan bylgjast um
borð og bekki og kjötið kraumar
í pottunum og alt angar af ný-
meti, þá gleymir barn náttúrunn-
ar hita og þunga dagsins og allar
áhyggjur hverfa. Þá er sungið og
dansað, masað og hlegið, etið og
etið, lengi, lengi.
Gömlum Grænlendingum eru
hreindýraveiðarnar álíka kærar
endurminningar og hákarlalegu"
gömlum íslenskum hákarlamönn
um. Þeir verða ungir í annað
sinn, þegar á slíkt er minst. Þeir
hætta heldur ekki veiðigöngum,
fyr en þeir eru þrotnir að heilsn
og kröftum. Á það bendið skemti
leg saga af gömlum Grænlending,
sem mist hafði annað augað og
var sjóndapur á hinu, en vildi þó
ekki hætta hreindýraveiðum. Hann
hafði því son sinn kornungan með
sjer á veiðunum, til að koma auga
á dýrin og segja til, hvernig best
væri að komast í skotfæri. Þegar
dýr var í færi, hóf gamlinginn
byssuna, en af því að hann var
skjálfhentur, varð drengurinn að
styðja hana. Auðvitað varð hann
að miða líka, því að sjón gamla
mannsins var döpur. Þegar hjer
var komið, sýndi hinn aldurhnigni
veiðimaður, að það var hann en
ekki drengurinn sem var á hrein-
dýraveiðum. Hann tók í gikkinn
og hlevpti af.
Kristján Eldjárn.
Fjaðrafok
— Hvað ertu með í þessum
pakka?
— Fuglafræ.
— Nei, heyrðu góði minn, jeg
er nú ekki svona vitíaus. Held-
urðu að jeg viti ekki, að fuglar
verpa eggjum?
★
María og Anna sátu á móti
hvor annari;
— Hefir þú heyrt um nýja feg-
urðarlyfið ?
— Já, jeg hefi meira að segja
reynt það.
— Já, mjer datt það líka í hug,
að það væri ómögulegt.
*
Mac Pherson sótti þvottinn sinn
í þvottahúsið.
— Þetta verða 3 shillingar,
sagði þvottakonan.
— En þetta voru aðeins tvenn
náttföt og þjer takið einn shiil-
ing fyrir hver.
— Já, svaraði þvottakonan, en
þriðji shillingurinn er fyrir flibb-
ana og sokkana, sem þjer höfðuð
stungið í vasana.
★
— Góðan daginn Olslen. Hvers
vegna komuð þjer ekki í miðdeg-
isveisluna okkar?
— Jeg var ekki svangur.
— En maður kemur þó ekki að-
eins til þess að borða.
— Nei, en jeg var ekki heldur
þyrstur.
1 lifsins ólgusjó
Framh. af bls. 227.
Skildi eftir stafinn í gangi fyrir
framan herbergi hans. Þegar jeg
ætlaði að fara, var stafurinn horf-
inn. Jeg brást reiður við og heimt
aði minn staf. Skipstjóri sagðist
ekkert vita tim að jeg hefði haft
neinn staf. Jeg bað hann kalla á
stýrimann. Það fór á sömu leið.
Stýrimaður vildi ekki kannast viö
að hann hefði sjeð mig með neinn
staf. Jeg sagði að stafnum hefði
verið stolið, og heimtaði að gengið
væri eftir því, að hver sem tekið
hefði stafinn, skilaði honum aftur.
Nú fór að þvkna í skipverjum.
Það mátti litlu muna að til handa
lögmáls kæmþ Þeir báðu mig fara
af skipsfjöl og aldrei þrífast. Jeg
sagði þeim, að stafurinn væri hjer
um borð, og jeg skyldi láta þá
vita, að ef þeir skiluðu mjer ekki
stafnum, þá kæmust þeir aldrei
lifandi út fvrir Pollinn, þeir
myndu tortímast á leiðinni. Og
með það varð jeg að hverfa í land.
Meðan jeg var í skipinu versn-
aði veðrið, og hálftíma seinna
lagði skipið af stað og þegar það
var komið út á móts við Siglunes
skall á ofsaveður. Er jeg kom í land,
var veðrið orðið svo slæmt, að jeg
komst ekki út í Bakka í Hvann-
eyrarbót. Jeg hugsaði til skipverja
og orða minna.
Skömmu síðar fór jeg suður. Og
svo leið veturinn.
Yorið eftir, er jeg kom norður,
fór jeg að tala um þessa sögu
með stafinn við Guðmund á Bakka.
Þá rann upp ljós fyrir honum.
Hefir þú ekki heyrt um stafinn,
sagði Guðmundur. Hann rak í vet-
ur hjer við Siglufjörð.
Að jeg fjekk stafinn aftur í
þetta skifti álít jeg að hafi sprott-
ið af þeim sterka hug, sem jeg
hafði til hans, og álögur þær,
sem jeg lagði á skipstjórann, sem
urðu til þess að hann hefir orðið
smeikur og hent stafnum fyrir
borð. — Veðrinu slotaði fljótlega
og skipið komst heilt í höfn.
Eftir þetta átti jeg hann í mörg
ár. V. St.