Lesbók Morgunblaðsins - 05.09.1948, Blaðsíða 3

LESBOK MORGUNBLAÐSENS
383
VILTU FÁ ÞJER
KONUNGSHYLLI
um, og jeg efast ekki um, að hann
hafi verið sjer þess meðvitandi, að
þar væri um að ræða markvissa tákn-
mynd af því kapphlaupi, sem íslend-
ingar hafa orðið að þreyta, í víðtæk-
ari skilningi, á alþjóðaskeiðvellinum
í Vesturheimi. Mikill var því metnað-
ur Jóhanns Magnúsar fyrir hönd ætt-
þjóðar hans, íslendinga í heiid sinni,
honum fannst ekkert annað sæma
þeim en mikið og veglegt hlutskipti.
Og slíkur metnaður er heilbrigður og
eggjandi til dauða. Stephan G. Step-
hansson hafði hið sama i huga, er
hann í einu kvæða sinna minnti oss
landa sína á ábyrgðarmikið hlutverk
vort hjer í álfu með orðunum:
„Við fósturlandsins frægðarstarf,
með föðurlandsins sæmd í arf,
af höndum inna æviþraut
með alþjóð fyrir keppinaut“.
Kennarinn.
Alþýðuskólakennsla var, sem kunn-
ugt er, ævistarf Jóhanns Magnúsar
Bjarnasonar, því að hann vann rit-
störf sín í hjáverkum fram á síðari ár,
og hinir mörgu nemendur hans minn-
ast hans sem ástsæls og ágæts kenn-
ara, en bar frábæra umhyggju fyrir
velferð þeirra. En vjer vinir hans, og
allir, sem áttu því láni að fagna að
kynnast honum, minnast hans sem
hreinlundaös göfugmennis. í fram-
komu hans og kynnum við hann lýsti
sjer fágætlega sú bjartsýni og fagru
lífsskoðun, sem er aðalsmark hans.
í brjefi til eins vina sinna stuttu áður
en hann ljest, vitnar hann til þeirrar
gullnu lífsreglu, sem spekingurinn
kinverski, Laó-tse, gaf lærisveinum
sínum: ,,Að vera þeim góður og ein-
lægur, sem eru góðir, og vera þeim
líka góður og einlægur, sem ekki eru
góðir, því að þá verða að lokum allir
góðir“. í bjartsýnni trú sinni á hið
góða í mönnunum lifði Jóhann Magn-
ús og starfaði, eins og dagfar hans
bar vitni og rit hans sýna.
Virðulegan og margfaldlega verð-
skuldaðan minnisvarða höfum vjcr
Eí’ ÞIG langar til þess að fá þjer
konungshylli, þá skaltu fara suður til
Zurich i Sviss. Þar er hin einkenni-
legasta kauphöll í álfunni. Menn geta
þar keypt sjer hlutdeild í konungum.
alveg eins og þegar menn kaupa hluti
í námum á öðrum kauphöllum.
ITeldurðu að Spánn verði konungs-
ríki aftur? Ef þú heldur það getur þú
keypt þjer von í hagnaði og upphefð
þar. Þú kaupir sem sagt nokkurs kon-
ar hlutabrjef í Don Juan, en hann
launar þjer það aftur ríkulega, ef
hann kemst til valda.
Þú getur líka keyþt hlutabrjef í
Zog Albaníukonungi, ef þjer finnst
hann líklegur til þess að komast þar
aítur í hásæti.
Á konungsmarkaðinum í Zurich
eykst og minnkar eftirspurn eins og
á hverjum öðrum markaði. Eftir-
spurnin að hlutum í Don Juan jókí-t
til dæmis stórkostlega þegar hann
flutti sig og settist að við spönsku
landamærin.
hjer í dag afhjúpað Jóhanni Magnúsi
Bjarnasyni til heiðurs, en sjálfur hef-
ur hann í minningu samferðasveitar-
innar og ritum sínum reist sjer enn
óbrotgjarnari bautastein. Hann lifir
áfram í kvæðum sínum, sögum og
ævintýrum, því að þar slær hjarta
hans. Og hverjum, sem les rit hans
opnum huga, hita þau um hjartaræt-
ur, auka þeim góðhug til samferða-
mannanna og efla hugsjónaást þeirra.
Að minningu slíkra boðbera göf-
ugra og timabærra lífssanninda er
holt að hlúa, og við hana er gott að
vermast.
„Minning þeirra, er afrek unnu,
yljar þeim, sem verkin skilja".
Nervin E. Gun segir svo frá þess-
um konungamarkaði í „Leader Maga-
,, . ■<> rt-
zinc :
„Þjer skuluð minnast þess, að hver
útlægur konungur, eða ríkíserfingi,
er umkringdur af æstum fylgismönn-
um og mönnum, sem starfa fyrir þá
í laumi. Auðmenn lána þeim fje í
þeirri von að fá það endúrgreitt marg-
faldlega, ef þeir ná völdum aftur.
Aðalsmenn, sem hafa órðið landflótta
með þeim, bíða þess með óþreyju að
komast heim aftur og taka upp fyrri
lifnaðarháttu. Kaupsýslumenn styðia
einnig hina landflótta þjóðhöfðingja
í von um að fá einkaleyfi og einka-
sölu, ef þeir komast til valda“.
Hæst standa hlutabrjefin í Don Ju-
an núna, eða Greifanum af Barce-
lona, eins og hann er kallaður. Næst
kemur Umberto Italíukonungur, sem
ekki afsalaði sjer konungdómi, þótí
hann yrði að flýja land eftir þjóðar-
atkvæðagreiðsluna, sem kaus lýðveld-
ið. Umberto er ákveðinn í því að
reyna að ná völdum aftur og kon-
ungssinnar eru fjölmennir og sterkir
í Italiu.
Það kann að þykja undarlegt, að
margir trúa því að Frakkland verði
aftur konungsríki eða keisaradæmi.
Sá sem nú gerir tilkall til ríkis þar,
er greifinn af París, sonur de Guise
greifa, sem er nýlega látinn. Hluta-
brjef hans standa nokkuð hátt í
Zurich.
Svo er það Mikael Rúmeníukonung-
ur. Enda þótt hann yrði að afsala
sjer konungdómi skriflega, þá var
hann neyddur til þess með valdi, og
þess vegna er það afsal ekki bindandí.
Sumir hafa líka nokkra trú á föður
hans, Carol konungi, en ekki er nein
eftirspuxn að hlutabrjeíum í honum.