Lesbók Morgunblaðsins - 31.12.1952, Blaðsíða 4

664
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
hverfa
-—— f —rr~, f
Kvennabúrin
KVENNABÚRIN í Austurlöndum týna óðum tölunni. Stjórn Kemal
Pascha gekk þar á unian öðrum með því að útrýma þeim í Tyrklandi
og fá konum meira frelsi en þa?r höfðu áður haft og hanna þeim að
ganga með slæður fyrir andliti. Svo kom Farúk Egyptalands konung-
ur og bannaði andlitsslæður í sinu ríki. í Indlandi og Pakistan er að
færast í sama horf. Nú eru það ekki nema helztu höfðingjar þar, sem
eiga kvennabúr. Fjölkvæni meðal almennings er alveg að leggjast
niður, ekki vegna þess að það þvki ósæmilegt, heldur blátt áfrarn
vegna þess að með breyttum lifnaðarháttum hafa bændur ekki efni á
því að eiga margar konur. — Vestrænar þjóðir hafa lör.gum hneyksl-
azt mjög á kvennabúrunum, en þær hafa víst haft mjög rangar hug-
myndir um þau, eða svo er að sjá á þessari grein, sem tekin er úr
þýzka blaðinu „Weltbild".
AZIZEH RIZA HANUM, sem Ev-
rópumenn í Aleppo kalla maddömu
Riza Pascha, klappaði saman lóf-
unum, og þjónn kom inn og færði
okkur kaffi. Við sátum í húsagarði
hennar. Framundan okkur suðaði
gosbrunnur. Að baki okkar voru
útskornar og steinsmelltar hurðir
úr sedrusviði. Þar var gengið inn
í húsið. Yfir okkur hvolfdist sum-
arhiminn Sýrlands, eins og fagor-
blátt flauelstjald, stráð demants-
dufti.
Azizeh Hanum er af Tscherkessa
-ættum. Hún er há og grönn, með
stór blá augu og mjög íögur þrátt
fyrir það að hún er orðin sextug.
Heima hjá sér er hún ekki með
slæðu, heldur hafði vafið þunnu
sjali um höfuð sér til þess að upp-
fylla boðorð spámannsins. Hann
skipaði ekki svo fyrir að hinar
sanntrúuðu konur skvldi ganps
með andlitsskýlu, heldur bauð
hann að þær skyldi hylja brjóst sín
og hnakka vandlega.
Azizeh Hanum er ekkia Riza
Pascha hershöfðingja og var einu
sinni „Seraille“, það er að segja í
kvennabúri Tyrkiasoldáns í Istan-
bul. Soldánarnir höfðu þann sið, að
heiðra trúa og háttsetta þegna sína
með því að gefa þeim konu úr
kvennabúri sínu. Það var mikil
upphefð að því að giftast „Sera-
ille“.
— í dag ætla ég að efna loforð
mitt við yður, Bey Effendi, sagði
Azizeh Hanum með hinni háu og
hljómþýðu rödd, er tyrkneskar
hefðarkonur temja sér frá barn-
æsku. Ég ætla að segja yður frá
kvennabúri soldánsins. En ég verð
að biðja yður afsökunar á því. að
oft hef ég ekki getað varizt hlátri
þegar vestrænir vinir mínir tala
um kvennabúrið við mig. Það er
auðheyrt á þeim að á Vesturlönd-
um halda menn, að keisarinn hafi
stöðugt verið þar á svæimi innan
um hundruð fáklæddra kvenna,
sem gætt var af alvopnuðum Had-
im (geldingum). Yður að segja, þá
eru konur aldrei fáklæddar í
kvennabúrum, og aðeins fáar
þeirra eru „haremsherranum“
handgengnar. Meiri hluti kvenn-
anna eru dætur og frændkonur
hans, ekkjur náskyldra manna cða
frænkur fyrverandi höfðingja, og
gamlar þjónustumeyar, sem eiga
þar náðuga daga í elli sinni.
Við vorum 300 saman í „Serail“
soldánsins. Þar af voru fjórar kon-
ur hans, og svo um 60 ungar stúlk-
ur, sem vestrænir menn hafa gefið
Mohammed beu Jussuf, soldán í Ma-
rokko á glæsileRasta kvennabúrið. I>ar
búa frændkonur hans og furstadætur
og nokkrar hjákonur. Hann er aðeins
giftur einni konu og á bún sévstaka
höll í Rabab. M.vnd þessi var tckin í
París, er soldáninn kom þangað í heim-
sókn, og maðurinn í bílr.um er Auriol
Frakklandsforseti.
hið Ijóta nafn frillur. Helmingur-
inn af þeim hafði alls ekki kynnzt
soldáninum. — Við fengum góða
menntun og flestar okkar voru
gefnar háttsettum mönnum, sem
soldáninn vildi heiðra.
— M4 ég leggja fyrir yður eina
spurningu? mælti ég. Hafði það
ekki áhrif á stöðu kvennanna í
l