Lesbók Morgunblaðsins - 31.12.1952, Blaðsíða 7

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
667
SKRIÐDÝR
Talið er að skjaldbökur og
krókódílar nái hæstum aldri af öll-
um skriðdýrum, sérstaklega hinar
stóru skjaldbökur, sem lifa á Gala-
pagoseyum og \dðar. Vísindamenn,
sem hafa athugað þær, segja að
þar hafi fundizt skjaldbökur, sem
hafi verið orðnar 150 ára, og það
geti svo sem vel verið að þær nái
200 ára aldri, en þetta eru þó
ágizkanir.
Um eina sæskjaldböku vita
menn þó með vissu, að hún hefir
orðið 152 ára, en fórst þá af slys-
um. Og árið 1923 birtist í „New
York Times“ grein undir þessari
íyrirsögn: Skjaldbaka, sem Cook
kapteinn merkti 1773 er fundin lif-
andi. Þar segir frá skjaldboku frá
Galapagoseyum, sem skilin var
effir á Tonga-eyum fyrir 150 áriim',
en nú veit enginn hvort hún hefir
lifað lengur. Hún var orðin mjög
ellihrum. Skipstjórinn, sem Times
hafði þessa sögu eftir, sagði að hún
hefði verið orðin blind, og það
hefði skrölt í henni eins og tómum
hestvagni þegar hún hreyfði sig.
FUGLAR
Því hefir oft verið haldið fram
að páfagaukar, svanir og ernir
geti lifað meira én hundrað ár.
En því miður eru þessar staðhæf-
ingar byggðar á mörg hundruð ára
gömlum sögusögnum. Það er
hvorki hlaupið að því að sanna
þær né afsanna. En nútíma vísindi
telja að fuglar verði ekki jafn
gamlir og áður var haldið. Eftir
því sem nýustu rannsóknir sýna
þá eru ekki sannanir fyrir því að
neinn fugl hafi orðið svo gamall
sem sagnír herma. Elztu fuglarnir,:
sem menn vita um með vissu eru
þessir: ugla 68 ára, örn 55 ára,
kondor 52 ára og pelikan 51 árs.
Skakkar þar allmiklu frá því, sem
áður var háldið.
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s

\
Hæsti aldur i
Skeldýr .... 15—50 ái s s
Kettir 23 — s
Hundar 22 — s s
Hestar 50 — s
Ránfuglar 50—70 — s S
Fílar 70 — s
Apar 50 — s
Krókódílar 50 — s
Skjaldbökur .. . 150 — s
Menn yfir 100 — s
s
SPENDÝR
Að manninum undanskildum,
hefir ekkert spendýr verið athugað
svo rækilega með tilliti til lang-
lífis, eins og fíllinn. Og það eru
ekki nema nokkur ár síðan að
frægir líffræðingar heldu að hann
gæti orðið rúmlega hundrað ára.
En Stanley Flower, sem er vel‘
kunnur fyrir rannsóknir sínar á"
aldri dýra, komst að því fyrir
nokkru, öllum til mikllar undrun-
ar, að lengsti æviferill fíls, sem
menn vissu sönnur á, væri ekki
nema 69 ár. Sannanir fengust fyr-
ir því, að margir fílar hefði kom-
izt yfir sextugt, en hvergi var hægt
að finna dæmi þess að fíll hefði
orðið hundrað ára.
Vísindamenn eru þó á einu máli
um það, að í ílokki spendýra gangi
fíllinn næstur manninum um lang-
lífi. Þeir segja líka að hent geti
að einn og einn fílí hafi lifað upp
undir 100 ár, enda þótt engar sann-
anir fáist fyrir því.
Húsdýrin verða yfirleitt ekki
langlíf. Þó er talið nokkurn veg-
inn öruggt að einn hestur hafi orð-
ið rúmlega 50 ára. Köttur hefir
náð 23 ára aldri og hundur 22 ára
aldri.
MAÐURINN
Flestar ágizkanir um óveniu há-
an aldur manna eru byggðar á
ágizkunum fremur en á kirkju-
bókum. Sumir þessara gömiu
manna voru uppi fyrir svo löngu,
að engum rannsóknum kirkjubóka
verður við komið. Af hinum nýrri
dæmum má nefna: Henry Jenkins
169 ára, Thomas Parr 152 ára,
Desmond greifaynja 140 ára og
Christian Drakenberg 146 ára.
í bók sem Metropolitan líftrygg-
ingarfélagið gaf út nýlega, eru töl-
ur þessar taldar ótryggar, nema
aldur Drakenbergs, því að nokk-
urn veginn öruggar heimildii; sé
um aldur hans. Drakenberg var
danskur, talinn fæddur 1626 og dá-
inn 1772. Það er þó ekki alveg víst
að þessi ártöl séu rétt.
Danir- hafa stært sig af því, að
eiga þann manninn er orðið hefir
allra elztur. Ekki vilja vísinda-
menn þó fallast á þetta. Enskur
vísindamaður, dr. Maurice Ernest,
sém lehgi hefir fengizt við aldurs-
rannsóknir, heldur því fram að
Kanadamaðurinn Pierre Joubert
hafi orðið elztur allra svo vitað sé
með vissu. Hann var fæddur í
Quebec-héraði 1701 og varð ekki
nema 113 ára.
Ef vér nú athugum háan aldur
manna á yfirstandandi tíma, þá
verður fyrst fyrir oss Svertingi,
sem dó í Johannesburg í Suður-
Afríku 1945 og talinn var hafa ver-
ið 130 ára. Samkvæmt blaðafrétt-
um tóku ýmsir sér fyrir hendur
að rannsaka hvort þetta gæti ver-
ið rétt, og þótt einhverju skakk-
aði bentu allir vitnisburðir til þess
að hann hefði verið orðinn 120 ára
nokkrum árum áður en hann and-
aðist.
Árið 1950 fór fram allsherjar
manntal í Bandaríkjunum og þá
var að venju athugað hverjir
mundu vera elztir þar. Eftir því
sem bezt er vitað, á maður nokk-
ur í Bromsville í Texas metið.
Hann hafði tjáð manntalsmanni að
hann væri 128 ára gamall og ætt-
ingjar hans héldu þvi fram að