Lesbók Morgunblaðsins - 31.12.1952, Blaðsíða 8
668
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
þetta væii rétt. Ekki er vitað að
þetta haii verið rannsakað betur.
Það lætur að líkum, að ekki er
hægt að ákveða með neinni vissu
hvað menn geta orðið gamlir. Víst
er þó, aö menn geta lifað meira en
100 ár. En réttari tölur höfum vér
um meöalaldtir nianna. í Banda-
ríkjunum er meðalaldur hvitra
karlmanna nú rúmlega 65 ár og
kvenna rúm 70 ár. Berum vér
þetta nú saman við meðalaldur
manna í Englandi á miðöldum,
sem var aðeins 33 ár, þá sézt að
meðalaldur manna hefir lengzt
stórkostlega. Töiur um meðalaldur
eru fengnar í skýrslum líftrygg-
ingarfélaganna. þar sem fvlgzt er
með ævi þúsunda manna frá vöggu
til grafar.
ERU MENN LANGLÍFASTIR?
Þegar þetta er athugað er eðli-
legt að sú spurning vakni, hvort
menn sé langlifastir allra skepna
á jörðinni. Ef athugaðar eru allar
þær bækur, sem ritaðar hafa verið
um langiífi, þá ber þeim ekki sam-
an um þetta efni. Sumar segja að
maðurinn lifi lengst allra, aðrar
bera á móti því. En samkvæmt ný-
ustu rannsóknum virðist engin
skepna geta keppt við manninn um
langlífi, nema nokkrar tegundir af
skjaldbökum.
Hitt er svo annað mál, hvort vér
getum ekki einmitt lært af dýrun-
um heilbngt líferni, þannig að
mannsævin lengist enn talsvert.
Vísindamenn eru nú sem óðast að
rannsaka það.
(Úr „Natural History").
ÚR ÁRNASAFNI — Banniaeringarbréf Jóns biskups Arasonar yi'ir Iiada bónda
í Snóksdal. Skrifað á Hólurn 2. janúar 1549. Fá var Gissur biskup dáinn og
Jón biskup taldi sig hafa biskupsvald um allt ísland; hann titlar sig ekki að-
eins ,.með guðs náð biskup að Hólum", heldur einnig „administrator Skálliolts-
biskupsdæmis í biskupligu va!di“. í bréíinu eru bornar margar þungar sak-
ir á Daða og þvi lýst að hann hafi „að heilags anda náð tilkallaðri** verið bann-
sunginn. Neðan við vottar ráðsmaðurinn á Hóium ásamt tólf prestum að þeir
hafi verið við í dómkirkjunni á Hólum á niunda dag í jólum, er Jón biskup
sagði fram bannsetningarorðin „með sálmasöng og hringdum klukkum og
steyptum logum“. Af innsiglum þeim er fyrir bréfinu hafa verið er aðeins eitt
eftir. Bréfið er í hinu íslenzka bréfrsafni Árna Magnússonar (fasc. 51, nr.
17—18); ’það er prentað í 11. bindi Fernbréfasafnsins nr. 590.
UM „DAGINN OG VEGINN“.
Unglingarnir eiga þor,
ef að bjart er lífsins vor,
halda burt frá heima skor,
henda neti, en — veiða inor.
(Ólöf Sveinbjarnaidóttir húsfreya á
Ytra-Rauðamel).
I JÁRGLÖGGVÍ
Eitt af því, sem stuðlr Ti mjög að
æfingu minnis- og athyglisgáfu barna
hér áður, var að kenna þeim að þekkja
ærnar í kvíunum með nafr.i. Hinn ný-
látni fræðaþulur, Kristleifur Þorsteins-
son 6 Stóra-Kroppi hefur á einum stað
getið þess, að þegar hann var 8 ára
hafi hann kviðið óskaplega fyrir því,
að presturinn kæmi að húsvitja. „Ef
hann hefði viljað spvrja mig, hvað ærn-
ar hétu, hefði ég ekki verið hræddur,
því að þær þekkti ég þá flestar. Eg
vissi hvað ég mátti bjóða mér í þeim
efnum, því að sumarið áður voru svo-
kallaðir „reisendur" tvær nætur á
Húsafelli. Leiddu þeir mig að færikví-
unum á túninu, þar sem verið var að
mjólka ærnar. Létu þeir mig segja sér
nöfn á ánum, og leysti ég vel úr spurn-
ingum þeirra. Stóð ég ófeiminn undir
slíkri yfirheyrslu. Meðal þessara „reis-
enda“ var Hilmar Finsen, síðar lands-
höfðingi, og frændur hans.“