Lesbók Morgunblaðsins - 24.01.1971, Blaðsíða 5

ég litlu nœr. Eg lét bókina,
þegar heim kom, í lítinn bóka-
skáp er ég átti og gaf henni
engan gaum. Nú leið alllangur
timi, þá var það að ég kenndi
lítilsháttar lasleika, sem ég
hafði óþægindi af. Ég fór þá
til Jónassens landlæknis, sem
skoðaði mig að þeirrar tíðar
hætti og ávísaði mér meðul i
lyfjabúð, sem ég notaði um
sinn. Ekki kom meðalaneyzlan
að neinu gagni, en kvilli sá er
ég gekk með, var viðvarandi.
Þá kom mér i hug, að Títa í
hómópatíubókina, sem hafði leg
ið ólesin i bókaskáp mínum.
Þar fann ég greinagerð fyrir
þeim kvilla, sem ég bar, og
jafnframt fyrirsögn á viðeig-
andi meðalasamseUiingu. 1 bók
inni var tilkynning frá þýzkri
efnasmiðju um litla heimilis
lyfjakassa, hómopatiska, sem
leikmenn gátu pantað og not-
fært sér eftir forskrift bókar-
innar. Nú skrifaði ég efna-
smiðjunni og pantaði einn slík
an lyfjakassa, sem ég fékk eft-
ir hæfilegan tima. I>á blandaði
ég mér lyf, sem ég notaði í
nokkra daga og batnaði mér
sjúkleikinn að fullu. Svo lagði
ég heimilislyíjakassann í
geymslu ásamt hómópatíubók
inni og haifði engan áhuga á
þessum hlutum um sinn.
Næsta vor bar það til, að
skæð kveípest gekk i Reykja-
vík og margir kariar og konur
fengu heiftuga lungnabólgu og
dauðsföll voru mörg. Þá hafði
ég heimilisvist hjá Geir kaup-
manni og útgerðarfrömuði Zo-
ega. Kona hans frú Guðrún
Sveinsdóttir lagðist í heiftuga
lungnabólgu. Jónassen land-
læknir átti mjög annrikt um
þær mundir, því svo mátti heita
að hann vær á ferli nótt og
dag milli sjúklinga. Ekk virt-
ust meðul frá honum gera nokk
urt gagn. Geir kaupmaður fékk
meðul hjá landlækni handa
Guðrúnu konu sinni, sem hafði
viðþolslausan takverk og mikla
hitasótt. Ekki virtust meðul frá
Jónassen landlækni hafa nein
áhrif til bata og heimilisfólk
hennar, sem unni henni mjög,
örvæntu um líf hennar og gekk
hljóðlega og sorgbitið um húsa
kynni. Mér runnu líka mjög til
rifja veikindi frú Guðrúnar,
því hún var hin mætasta kona,
sem ég bar mikla virðingu fyr-
ir. 1 þessum veikindanauðum
kom mér í hug að líta í hómó-
patíubókina, sem var geymd í
mínum litla bókaskáp. Þar
fann ég fljótlega lýsingu á
lungnabólgu og fyrirsögn á við
eigandi lyfi. Ég sá líka, að
þessi efni, sem við áttu, voru
til staðar í litia lyfjakassanum
í geymslu minni.
Gömul vinnukona var hjá
þeim Geir og frú Guðrúnu.
Hún tók til og lagfærði í her-
bergi mínu á hverjum morgni.
Þegar hún kom að sinna sínum
venjulegu morgunverkum,
spurði ég gömlu konuna um líð
an húsmóðurinnar? Hún sagði
að frú Guðrún væri mjög þungt
Fnamth. á talis. 13
HÚN mamma mín sagði mér ftrá heimMinu í
Klömbrum í Vesituirhópi. Þar var hún fædd 17.
júlií 1859, og komin af þeiim ættstofni í móður-
ætit.
Sigurður hét sá, sem fór að búa í Klömbrum
um 1770. Hann var af Smiða-Sturiiu ætt af
Vatnsmesi, enda smi'ður, og svo vair um maa'ga
afteomendur hans. Hainn var hreppstjári Þverár-
hrepps, og svo voru baaidunnir í Klömbrum
ósaitið tdil 1877, þegar Sigurður afi miinn hrap-
a'ði tli'l dauða í VatnsnestfjaMi.
Ámi sonur Sigurðar tók Við búi í Kiömbrum
um altíamótin 1800. Kona hans var Ragnihilldur
Bergmann, syst'ir Sigfúsar Bergmanm bónda á
Þorkelshóli. Þau voru sonarböm Steiins biskiups
á Hólium. Bergmairunisnafnið mun vera dregið af
Setbergi á Snæfeiillsnesi, en þar var Steinn pa’est-
uir áður.
Biskupsfrúin hét RaignihdMur, og bar Ragn-
hiildur i Klömbrum nafn hennar. Biskiupsfrúin
á Hólum hefir verið kjailklkona, og ekki gefin
fyrir að láta undain. Somiur bisikupsihjónianina var
lækniir, en af éinihvarjum ástæðum tók hann únn
eitur. AM var reyrut til að ha'lda í honaim l'ífi,
etn ekkierit duigði. Þá sagði móöir hans, að síg
hefði vantað mjólk úr þrilliitri kú.
Þorbjörg Árnadóttir i Klömibrum mun liafa
verið fædd 1806. Hún gitftist Snorra Jórussyni,
bróðursyni SLguirðar Snorrasonar sýsiumanns,
á Stóru-Giljá. Snonri fæddist á Másstöðum í
Vatnsdail 21. ágúst 1808. Þau Þorbjörg og Snorri
reistu bú á Efra-Núpi i Miðíiirði, og bjuggu
þar í nokikur ár, en fiuittust þá að Kllömibrum.
Börn áttu þaiu sex eða sjö: Áma á Neðri-
Þverá, Guðmiund á Harastiöðum, Jóhann á Urð-
arbaki og Hrís'um, Ragnhiddli og Siigríði, sem
voru tvibuirar, og ynigst var Þorbjöng. Ég sá
þau fliimm, en ekki Sigríði.
Snon'i í Klömbnum var áttundi Snoi’rinn frá
Þórdísd Snomadóttur, Sburlusonar, og því Snorri
aÆi hans sá sjöumdi. Þeir voru bræðrasyndr
Bjönn Sigurðsisson á Bægisá, faðir séra Þoivadds
Bjamiasonar á Melstað, seim ég alitaif hefi
álitið Snorra Sturiuson enduirbo.riinn.
Þau voru bæði stiór og þrelkdn hjónin í
Kl'ömbrum, og hin tHgulleguistu á veldli. Snorri
vair Dbr.m., fékk veirðllaiumabiikiar fyriir jarða-
bætuir og fyriirmyndar bús'kaparhætti árá himu
damska Husholdniingsfélaigi. Hann var hrepps-
stjóri, meðbjálpairi, giildur bóndii og llista
skrifari. Snorri var eimikabam, og hafði því
ástriki af foredidruim síniuim. Jón fiaðir hams var
hægliæbiismaðutr, og vairð ekkli gaunadll. En Sig-
ríður móðir Snorra varð 95 ára.
Tvær vísur eru tiil um heim'ilMsifölkúð i
Kiömbrum. Þæx sýna, að heimilMð hefi.r verið
stórt:
Hannes Jónsson
Heimili
í heila
öld
Rannveig, Árnd, Raignhdildur,
Ranika, Jóhann, Siigurður,
Guðbjörg, Kristinn, Guðmundur,
Guðrún, Snori'i, HóLmifríður.
Imba og Tobbur eru tvær,
og svo líka mamma.
Sigvaldi og Sveinn þar rær,
og Signiður gamia amma.
Snorríi dó 1860, en Þorbjörg kona hans 1875.
Kona Árna Sraorrasonar hét Hólimfriður, en
kona Guðmundar Soffía. Maðuir Sigríðar
Snori'adóbtur var séra Jón Jónsson á Stað á
ReykjanesL Afkomamdi þeirra er sém Jón Auð-
uns. Þorbjörg Snorradóbtir giiftiist Bergi, ætt-
uðum úr Árnietssýslu. Þau fiut.tu vesitur á Dýra-
fjörð. Soniur þeiira var Kristján Bergsson,
Fiskiifélagsiforsetii.
Jóhann Snorrason giftlst Maríu dóttur séra
Ólafs Hjaditasonar Thorberg á Breiðabólisstað.
Mairia var systir Bergs Thoi'bengs iandshöfð-
imgja og Hjallta, sem var ráðsmaðuir Arnórs
sýsiiumanns á Ytríey. Hjailti bjó síðar í Vest-
urhópshólum, hann var faðiir Siigríðar konu
Jóns Jenssonar yftrdómara. Jóhann og Mai'ía
átbu einn son, Arnór. Það virðist svo, sem Axn-
ór sýsiumaðuir hafi verið náskyldur prestshjón-
unum á Breiðabólsstað, því að hann kostaði
Arnór Jóhanmsson tiil náms. Amór Jóhannsson
fluttfet ausbur á land, og sá ég hann ekki.
Ragnhiddur amma min var íædd í nóvember
1832 á Efra-Núpí. Hún giiftiist Siguirði Sigua'ðs-
synii, afa miínum, 11. júld 1856. Afi var ættað-
uir af Álftanesi suður, fæddur 1. desember
1828, og voru foreldrar hans Sigurður Þor-
bergsson og Ástriiðuir Óiaifsdóttir, Óbtarstaða-
lcoíi í Gairðapresta'kaK.i. Systdr atfa var Ingi-
bjöi-g SigurðairdóttCr, Skáihol'tsikoti i Reykja-
vík, sem Hannes Þorsteinssom sdcrifar um í
minniinigum simum.
Afi var ágætur sjómaðuii', vair formaður á
Vatnsnesi, bæði á Hami'iinum og í Krossanesi.
Han.n stundaði líka mLkið siliuingsveiði í Vest-
urhópsvatnd. Og eiitt sinn eiltli hann ókind, en
hann flýði meðal grjmníiinga, og gekk þar frá
bát.num. Hanm sagði ömmu, hvað fyrir sig
hefði borið, en tók atf henini loforð um, að
segja emguim frá. Hann var hreppsstjóri, og
viddi ek'ki skapa óhug.
SiguTður aifi miimn hrapaði fram af Bama,
henigiflugi i Vatnisnesfjaiir.il 1877. Harnrn ætrlaði
vestur á Vatnismes tid sjóróðra, en þá sikiaM á
Stórhríð á Háheiði. Þá var amma foxystuflaue
með börniin fjögur, en eftir var sótt, að kaupa
Kiambra, ál'itllieiga jöi'ð, fyri.r Júffius laikmá.
Svo amma seldi ættarjörðina, þó nauðug.
24. janúar 1971
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 5