Lesbók Morgunblaðsins - 16.04.1972, Blaðsíða 8

Nýju fötin keisarans í góðu gildi
Söng tvísöng með
páfanum og selur
málverk fyrir
milljónir
Sextíu og tveggja ára
gamall Dani, að nafni
Axel Lind, sem á heima
á herrasetri utan við
Gautaborg, hefur átt
ævintýralega ævi. Fyrst
ætlaði hann að verða
óperusöngvari. Hann lá
á gólfinu og söng fyrir
Lauritz Melchior, og
— Þannig stóð á, á styrjald-
arárurjum, að einhverjir þýzsk
ir hert'lokkar í Kastrup, vildu
seija vélskammbyssur og ann-
að þess háttar, dönsku and-
spyrnuhreyfinigunmi, en heiimt-
uðu skira gult sem greiðslm.
Nú voru Þjóðverjarnir búnir að
taka allt, sem við át'tuim af
þeirri vöru í Danmörku, en
hins vegar gat andspyrnu-
hreyfingin útivegað það í Sví-
þjóð. Og svo atvikaðist þetta
þanrtig, að það M1 í minn híiut
að syngja ein tvöhundruð kíló
fram hjá Gestapo! Annars 'fenig
um við nú igiullið afltur,
að ófriðnum lökinum. Þýziku
hersveitirnar höifðu getað
faiið það og æblað að gera sér
það að góðu, þegar flriður væri
kominn á. En við hrifsuðum
það bara frá þeim.
Þessa sögu segir 62 ára gam-
aillt listimáliari og nýskipaður
piófessor við háskólann á Ba-
hatnaeyjunum, Axel Lind.
Hann býr ásamt fjötiskyiidu
sinni í „Lindarna", gömiiiu herra
setri utan við Gautaborg.
Hamm á lí'ka eyju í einhverju
vabni, hann heíur vinnustofu
á Liindinigö við Stökltóhólm
og honum hiní'fasmiðssynin-
um frá R&dlvadiverksmiðj’un-
úim — hefur farnazt vel.
Einu sinni þegar hann var fá-
tækur uniglingiuir og í nauðum
staddur bauð hann járnbraut-
arþjóni i Kaupmainnahöfn fjötg
ur má’.verk fyrir farmiða til
Grená, en þar átti hann
að hitta józka herramenn, sem
ábtu að fjármagna flör
hans upp á hétind óperusöngs-
ins, þvi að sjálfur átti hann
ekki grænan eyri. Járnbraut-
armaðurinn hafnaði tiiboðdn'U
Gigli var kunningi hans.
Svo byrjaði hann á list-
málun — og nú málar
hann myndir, sem selj-
ast fyrir 25.000 dollara.
— Hann ætlar að reisa
listasafn á Bahamaeyj-
um og honum hefur ver-
ið boðin prófessorsstaða
við háskólann þar.
með fyrirlfitmingu, og vitanllega
fóa’ hann þar efitir s'tarflsregl-
um sínium. Lind náðíi ekki til
ríkisbubbanna.
— Ég selidi um daginn mokik-
ur má’iverk fyrir um það bil
25.000 dolilara hvert, og ég tel,
að ég gæti irueð sköttiumuim mím-
um haldið uppi einU'm sex lista-
mönmum, eins og sail'am er hjá
mér nú. En hefði járnbrautar-
maðurimn ekki visað mér á bug
forðum, hefði ég kannski
aldrei orðið m'álari,
helidur óperusömgvari og Játið
þar við sitja. En það hefðiu vel
verið gefandii ilyrir það þess-
ar 25 kirónur, sem farmiðinn
kostaði. —
Lífið hjá Lind hefur
verið — og er enn — ævin-
týralegt. 1 200 ár hafa forifleð-
ur hans verið smiðir i hnífa-
verfcsmiðjunni, og hann á bróð
ur, sem er það enn, i Rádivad.
Ælttim bregður eklki vana sím-
um.
Við vorum sex systkinin
heima og pabbi haf'ði 35 krón-
ur 'í vikukaiup. Þá fienigum við
að komast í kynni við fáit'ækt-
ina. Úr þuninsl'itn'um yfir-
frakka forstjórans gat
mamma saumað þrennar stráka
buxur, og þegar þær voru út-
slitnar, var hægt að gera úr
þeim handlskjóH eða eitt-
hvað þessháttar. Síðan hef ég
séð og liifað ailsnægtir í óhófi,
en eniginn tíimi var jafn mikill
og innihal'dsiríkur og þessi
bernska i alfiri flátæiktinni . . .
— Ég var settur í 3æri hjá
einu samvinnufélagimu, sam-
bandi sveitaiverkaimanma.
Pabbi var formaður hjá kröt-
unum. En þetta gekk e>kki vel
hjiá mór, því að ég hafði mikí'U
Samt málar hann ekk-
ert annað en sjó og af
verkum hans er helzt að
sjá, að hér sé hinn full-
komni fúskari, sem með
persónutöfrum og leik-
araskap hefur tekizt að
slá ryki í augun á kónga-
fólki og auðkýfingum.
meiri áhuga á verkamannaleik-
húsinu og þeirn iliistamainnaihópi
sem kring um það var. 9vo
fékk ég spark í rass'mn og
fékk vinmu sem vlnnumaður i
sveit, var kamraekill á morgm-
ana I Nærum — þá voru notað-
ar göimlu kirnurmar — og var
anmars í sendisnatti.
Allt frá skóiaárum'um vissi ég
að ég hafði óvenjU'lleiga söng-
rödd. . . kennslukoman rak mig
hjvað eftir anmað út flrá morg-
unbænunum, þegar ég beitti
röddinni urn of. Ég söng dlálít'.ð
hér og þar, eims og til dseimis
þegair ég kom í þáivera.nd' „Vím
garð“. Ég var lika dáfiítið far-
inm að mála, eftir að éig haflði
rekizt á málaranm Auigust
Bergh. Ég skrifaði Jika fyrlr
gamla Cavling í „Politiken",
meðal annars um griskróm-
verska gliimu, sem var eitt
margra áhU'gamála minna. Eimu
simni átti ég viðital við Kr'st-
ján kionung fyrir blað'ð. Ég
var mættur í áheyrnina
ikilædidur nýfemgmuim ’laiufgi’æn
um fötum, því að annaðhvort
var maður nú listamaður eða
ekki!
— Getið þér far'ð ferða yðar
óáreittur i þessuim skrúða?
spurði 'kóngurinn hlæjandi.
Svo varð úr þessu 'angit skraf.
Skriifið þér það, sem yður
Mzt, sagði kómgurinm, þegar
við höfðium iidkið skrafi okk-
ar. — H. C. AmdlerS’en sait o'f.t:
hjá hionum afa minum, oig ég er
viss um, að „Sboppunáiiin" hef-
ur orðið til meðan hann beið
eftir einhverri álheyrmiinmi.
Senniiega hafa niín skrif eltki
verið eins góð, en kómgurinm
kvartaði að mininsta kosti ekki.
Sem sagt var ég bæði biaða-
maður, listmálari og sömgvari
en ekkert af þessu alimenni-
lega. En svo sneri ég mér fyrir
aiivöru að söragnum. Og höfuð-
staðarbiiöðim voru farin — sbr.
blaðaúrklippur — að kaila mig
heimstenór. Ég haflði liært hjá
útlærðum matreiðslumanni,
sem eftir nok'kur ár 1 Italíu
var orðinn eins konar söng-
undralæfcnir. Þetta var Paul
Thomsen, sem hefur kennt
mörgum Okkar mestu söragvur-
mum. Fjandans ári diuglegur. Ég
var orðinn 32 ára, þegar óg
söng til reynslu í Konunglega
ieikhúsinu og það gekk prýði-
lega. Hegermann-Limdencrone
hjá’paði mér mikið verð ég að
segja.. Ég reyndi miig lilka hjá
sjálfum Lauritz Melchior, einu
sinni, þegar hann kom í heim-
sókn til Kaupmanmahafmar.
Það gerð'st á Hotel d’Am'gle-
terre. . . ég varð að íara úr
jakkanum og legigjast f’atur á
glófið t’! þess að syragja tum
aríuna úr Tosca fyrir hann.
Hvers vegna ég þur.'Ii ai, .ícc.
liiggjamdi? Hann vi'idi prófa
öndunartæknina hjá mér. Það
er áriðandi að anda með kviðn-
um þegar maður symguir. Og ég
fékk fínustu meðmæi'i hjá hon-
um.
— Ég komst til Italíu og
Gigli varð einkavimur mimm
og lœrim'eist'ari, ýimisit í Róm
eða á landssetri hans i Porto
Ritanti. Þar hitti ég Tito
Sohipa, og allt benti til þess,
að ég væri á hraðri leið upp
á hátind óperuinmar.
En svo kom heimsstyrjöldiin
og allir úttendlimigar voru
reknir út úr Italiu og ég v.arð
að snauta heim tiíl Danmer'kur.
Þegar S'Vo fimnsk-rússneski
ófrlðuriiran hófist, faranst mér,
sem þarna vœri minn rétti stað
ur. Ég féfcik þrjú mismunandi
störf, en enniþá var ég bara
ekki neitt. Ég vi'.di berjast með
Finnum til þess að finma sjálf-
am mig, finna frið í sjláCifum mér
og flyrir sjálifam mig. Verða
eins konar Hemingway, skiljið
þér. Hjá hjáipars.veitunum
Axel Lind. Söng gulíiðfranihjá Gestapo.
8 ÉESBÓK MORGUNBLAÐSINS
16. apríl 1972