Lesbók Morgunblaðsins

Ulloq
Ataaseq assigiiaat ilaat
Saqqummersitaq pingaarneq:

Lesbók Morgunblaðsins - 19.02.2000, Qupperneq 6

Lesbók Morgunblaðsins - 19.02.2000, Qupperneq 6
✓ / MYNDLIST CRACLR,Sete BLÖNDUÐ TÆKNI 20 ÍSLENSK- IR & FRANSKIR LISTAMENN Til 2. apríl. Opið alla daga nema þriðjudaga frá kl. 12.30-19. Aðgangur ókeypis. ÞAÐ er ekki á hverjum degi sem hægt er að sjá tylft íslenskra listamanna á samsýningu er- lendis en sú er nú reyndin í Séte, liðlega fjöru- tíu þúsund íbúa hafnarborg við vestanvert Miðjarðarhafið. I þessum friðsæla, franska baðstrandarbæ hefur verið opnuð sýningin „En dehors des cartes", eða „Út úr kortinu“ - sam- sýning 12 íslenskra listamanna og 8 franskra - í CRACLR, Nútímalistamiðstöð Languedoc- Roussillon-héraðsins. Miðstöðin er í risastórri byggingu á tveim hæðum; fyrrverandi fisk- verksmiðju við aðalsíki bæjarins - Canal de Séte - sem sker borgina eftir endilöngu. Henni er skipt í fjölmarga, reglulega lagaða sali þar sem ekkert skortir á lofthæð og engin auka- atriði koma í veg fyrir að listaverkin njóti sín sem best. Það er ekki laust við að Islending sem geng- ur inn í miðstöðina reki í rogastans yfir svo full- komlega hlutlausu umhverfi utan um myndlist- ina. Hvergi vottar íyrir því arkitektapjatti - marmara, palesander, látúni, striga, fölskum veggjum eða fólsku lofti - sem skemmir flest safnahús hér heima svo þau verða næstum óbrúkleg til listsýninga. Það er engu líkara en húsameistari Listamiðstöðvarinnar í Séte hafi hugleitt hvaða starfsemi ætti að fara fram inn- andyra. Svo virðist sem hann hafi ráðfært sig við stjómendur staðarins og listamenn, mögu- lega sýnendur ef til vill, áður en hann tók upp bestikkið og reiknistokkinn. Hitt er einnig til í dæminu að hann hafi einfaldlega haft vit á myndlist og sérstökum þörfum hennar. Allt var á tjá og tundri fram á það síðasta, enda var verið að smíða fjölmörg verk og setja upp önnur; mæla og máta hina ýmsu mögu- leika, og finna út hvað gengi best saman. í far- arbroddi allrar þessarar skipulagningar og framtakssemi mátti hvarvetna sjá sýningar- stjórann, kjamakonuna Noélle Tissier. Sam- band hennar við íslenska listamenn má rekja aftur til byrjunar tíunda áratugarins þegar hún sat í dómnefnd við Listaskólann í Cergy-Pon- toise, þar sem Sigurður Ami Sigurðsson stund- aði framhaldsnám. Þessi kynni vom afdrifarík því þau leiddu til samstarfs CRACLR og Lista- safns Kópavogs sem Guðbjörg Kristjánsdóttir listfræðingur veitir forstöðu. Niðurstaðan af samstarfi Guðbjargar og Noélle Tissier urðu tvær skiptisýningar. Sú fyrri var haldin í Lista- safni Kópavogs síðastliðið sumar og 20. janúar síðastliðinn var seinni sýningunni hleypt af stokkunum. Þátttakendur í báðum sýningum vom þeir sömu en verkin era í flestum tilvikum ólík. í víðum sal innarlega í listamiðstöðinni þekja risastór verk Birgis Andréssonar fjóra veggi. Það em íslenskar litapmfur; mestan part fundnar í gömlum húsum, oft undir nýlegri málningu. En nú er litunum fundið symbólskt vægi sem táknmyndum árstíðanna fjögurra og fjórskiptingu dægranna. Þannig er prentað á rauða flötinn <fi>Une nuit dautomne islanda- ise<fn>, eða „íslensk haustnótt", ásamt blendinúmeri litarins. Túrkisblái liturinn ber yfirskriftina „Islenskur vetrarmorgunn"; mosagræni liturinn er „íslenskur vordagur"; og „íslenskt sumarkvöld" er i dökkgrænum lit. Verk Birgis hafa aldrei notið sín svona vel. Á hæðinni fyrir ofan má sjá frábærar Ijós- myndir Daníels Magnússonar af vistarvemm íslenskra latínukennara. Daníel er á svipuðum miðum og Birgir í leit sinni að því sem ein- kennir okkur sem samfélag. Afstaða Daníels er aldrei laus við skop í garð hátíðleika sem umvefur íslenska embættis- mennsku. Honum verður starsýnt á teikn þau sem við notum sem menningarleg viðmið en em raunar klisjur þegar öllu er á botninn hvolft. Strúktúralísk athugun hans beinist að því hvernig málfar aðgreinir og skilgreinir hvem hóp íyrir sig. Syrpan af vistarvemm lat- ínukennaranna sannar hins vegar að utan vinnutímans er þessi ákveðni og vel skilgreindi hópur samsafn gjörólíkra einstaklinga sem eiga ekkert sameiginlegt annað en starfið. Haraldur Jónsson er einnig á sömu hæð með Ljósmynd/HBR Haustnótt á Islandi, eftir Birgi Andrésson. manna sem hafa gegnum aldirnar sökkt sér of- an í leyndardóma andlitsfalls og svipbrigða. Haraldi tekst að draga fram sömu ískyggilegu áhrifin og sjá má í grettum og geiflum lista- manna sem sátu fyrir hjá sjálfum sér og skældu sig framan í spegilinn. Slíkri úttekt fylgir sér- kenr.ileg tvíræðni leiks og sannleiks sem hittir áhorfandann með undarlega myrkum hætti. Jurtin er í fryst í mynd sinni sem andstæða, eða fulltrúi hins sviplausa lífs. Nicolas Moulin hefur komið sér fyrir á gang- inum fyrir neðan stigann með myndvarp sitt af íslensku fjallalandslagi. Hið bera og eyðilega landslag með fjalli í bakgmnni og grösugum melum - gæti hugsanlega verið að Fjallabaki - líkt og afmörkuðum vinjum innan um lækjar- sprænur og smáár, kemur spánskt fyrir sjónir suður við Miðjarðarhafið. Og þó er furðumargt sem íslensk náttúra á sameiginlegt með Mið- jarðarhafssvæðinu, svo sem eyðimörkina, hrjóstmg fjöll og ólíkindalegt veðurfar. Marion Lachaise hefur einnig tekið mið af ís- lensku landslagi í myndröð sinni af Ijómynduð- um jöklum. Henni tekst með einstaklega næm- um birtubrigðum að draga fram dramatíska nærvem jökulhvestunnar, líkt og væm tind- arnir umgjörð um óperatískt leiksvið. Hin þunglyndislega næturstemmning, rökkurbirta og kafaldsgrámi sem sólin nær að birta á einum stað - maður veit ekki fyllilega hvort þetta er nær anda Friedrich eða Turner - gerir mynd- röð Lachaise að einhverri bestheppnuðu post- rómantík sem ég hef nokkra sinni séð. Það er merkilegt að skoða upplifun Lachaise í tengslum við tjaldmyndir Hrafnkels Sigurðs- sonar, en að mörgu leyti em þau á líkum slóð- um. Ljósmyndir Hrafnkels era það besta sem frá honum hefur komið og er þá mikið sagt. Það er ekki einasta að hver ljósmynd íyrir sig búi yfir því innra dulmagni sem að tryggir lista- verki langlífi heldur varðveitir listamaðurinn samhverfa myndbyggingu sína án þess að leita á náðir spegiltækninnar. Tjöldin era álíka merkingarlaus í sjálfum sér og heysátumar hans Monet, en samt undirstrika þau - reyndar eins og heysáturnar - hlut menningarinnar í náttúmnni. Og ef marka má aðdráttarafl þess- ara verka þá er menningin fyrir Hrafnkatli ekkert minna en kraftbirting. I sama sal var Inga Svala Þórsdóttir búin að merkja sér gólfplássið með tólf sjónvarpsskjám sem fylgdu gangi árstíðanna frá mánuði til mánaðar. Myndböndin áttu sér grafíska spegil- mynd í myndröð sem fjallaði um umferðar- mengi mánaðanna; hugmynd sem ekki var fjarri tilraunum Kristjáns Guðmundssonar til að lýsa grafískt vegalengd jarðar um sól, eða skemmstum degi á íslandi. Kröftugasta verk hennar var þó án efa snöggtum fyrirferðar- minni sjálfsmynd, þar sem hún sprænir stand- andi - eins og karlmaður - niður tröppur, sæl á svip. Þessi gáskafulla ljósmynd með sínu duchampíska inntaki - stiginn, nektin, bmnn- urinn og fossinn - sýnir vel hvar styrkur Ingu Svölu leynist. Þessi jarðneska áhersla í ljósmynd Ingu Svölu er algjörri andstöðu við loftkenndar skýjamyndir og spegilfægðar málmsúlur Sig- Myndvarp Haralds Jónssonar var óneitanlega yfirþyrmandi. Ein af íbúðum latínukennara, eftir Daníel Magnússon. myndbönd sín af sjálfum sér á einum veggnum og blaktandi hríslu í grassverði á öðram. Risastórt myndvarpið í myrkvuðum salnum gefur verkinu sérkennilega áleitinn þunga, sem andlit listamannsins undirstrikar með svip- brigðum sínum. Fýsíónómísk úttekt hans á sjálfum sér er í anda Le Bmn, Corinth og Arnulf Rainer; lista- 6 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS - MENNING/LISTIR 19. FEBRÚAR 2000 i

x

Lesbók Morgunblaðsins

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.