Alþýðublaðið - 01.09.1990, Blaðsíða 2

2
FRÉTTASKÝRING
Laugardagur 1. sept. 1990
Ertu þá svona,
Cohen?
Kftirfarandi er haft eftir
hinum vinsæla Leonard
Cohen, sem viö þekkjum
hér á landi eftir afbragös
tónleika í fyrra: „Enginn
maöur hefur nokkru sinni
forfært konu. baö er æv-
inlega konan sem flekar
manninn". Ertu þá svona,
Cohen?
Nýr toppmaður
i sinfóníunni
Menntamálaráðherra
hefur skipað Sigursvein
K. Magnússon, skóla-
stjóra Tónskóla Sigur-
sveins (D. Kristinssonar),
formann stjórnar Sinfón-
íuhljómsveitar íslands.
Meö honum í stjórn eru
þau Einar Jóhannesson,
klarinettuleikari í hljóm-
sveitinni, Elía Björk
GunnarsdóUir, fram-
kvæmdastjóri Ríkisút-
varpsins, Haukur Helga-
son hagfræðingur, til-
nefndur af fjármálaráðu-
neyti, og Jón Þórarinsson
tónskáld, tilnefndur af
Reykjavíkurborg.
Hrútfírðingur að
„westan"
Helgi Austman stjórnaöi
hinni stóru heimsókn
Vestur-íslendinga hingaö
til lands, hinn reffijegasti
maður og góður íslend-
ingur. Helgi er ættaöur úr
Hrútafirðinum í móöur-
ætt, en fólk hans flutti til
Kanada 1882. Fööurættin
er af Fljótsdalshéraöi og
Borgarfirði eystra. Helgi
lærði íslensku af afa sín-
um og ömmu vestra, hélt
henni við en var við þaö
að tapa íslenskunni þegar
hann var við nám í Wis-
consin-háskóla. Tók hann
það þá til bragðs að hefja
bréfaskriftir við móður
sína og hélt þannig ís-
lenskunni við, — og talar
í dag prýðis íslensku.
Nýir
Flugleiðatoppar
Hólmfrídur Árnadóllir
hefur verið skipuð for-
stöðumaður þjónustu-
deildar Flugleiða hf. Hún
er stúdent frá MR og við-
skiptafræðingur frá Há-
skóla íslands. Hólmfríöur
starfaði á Hótel Loftleið-
um 1971—75, gerðist síð-
an framkvæmdastjóri
Sambands veitinga- og
gistihúsa og starfaði þar
um 8 ára skeið að hún
gekk í þjónustu Flugleiða.
þá hefur Sigurdur Skagfi-
eld Sigurðsson verið skip-
aður forstöðumaður sölu-
deildar Flugleiða á Is-
landi. Hann hefur yfirum-
sjón með allri millilanda-
farsölu á íslandi, Færeyj-
um og Grænlandi. Sigurð-
ur er MH-stúdent,
viðskiptafræðingur og
stundaði framhaldsnám
við Verslunarháskólann í
Kaupmannahöfn. Hann
hóf störf hjá Flugleiðum
1985 og var síðast for-
itöðumaður þjónustu-
deildar.
Hið fullkomna
,,plott## eða
ofleikur Davíðs?
Borgarfulltrúum minnihlutaflokkanna i
Reykja vik býðst nú oð halda óbrey ttum laun-
um áheyrnarf ulltrúa ■ borgarráði gegn þvi að
þeir leggist ekki gegn áformum meirihlutans
um að hækka laun borgarstjórans um
100—150 þúsund á mánuði auk þess sem
laun nefndaformanna verði hækkuð og
nef ndalaun endurskoðuð. Af hálf u meirihlut-
ans er málið þannig sett fram að ætlunin er
augljóslega að stilla minnihlutanum upp við
vegg. Ef fulltrúar minnihlutans samþykkja
þetta ekki með þögninni verða laun þriggja
af fimm minnihlutafulltrúum skert um þvi
sem næst helming.
EFTIR: JÓN DANÍELSSON
Davíð Oddsson, borgarstjóri í Reykjavík er talinn framtíðarleiö-
togi Sjálfstæðisflokksins. Hann hefur haft örugg tök á meirihluta
sjálfstæðismanna í borginni og virðist nú til viðbótar hafa sett
sér að kúga fulltrúa minnihlutans til hlýðni.
Svo virðist sem að minnsta
kosti einhverjir fulltrúar
minnihlutans eigi enn erfið-
ara með að kyngja þessum
áformuðu launahækkunum
einmitt vegna þess hvaða að-
ferðum er beitt. Rökin fyrir
launahækkunum nefndarfor-
manna eru nefnilega þess
eðlis að erfitt er að mótmæla
þeim á málefnalegum grund-
velli. Tíminn til þessara breyt-
inga er á hinn bóginn vægast
sagt ekki heppilegur, nú þeg-
ar búið er að setja bráða-
birgðalög til að stemma stigu
við hækkunum til láglauna-
fólks.
Ýmis rök hniga
að hækkun_______________
Rökin fyrir því að hækka
þurfi laun formanna nefnda
eru í stuttu máli þau að for-
mennirnir þurfi augljóslega
að leggja á sig miklu meiri
vinnu en aðrir nefndarmenn
og mun meiri en svari til
þeirra 20% sem formennirnir
fá nú umfram aðra nefndar-
menn. I þessu sambandi mun
algengt sjónarmið að gróf-
lega megi áætla að vinnu-
framlagið sé a.m.k. tvöfalt.
Það mun líka algengt í ýms-
um nefndum og ráðum á veg-
um ríkisins að formenn fái
tvöfaldar greiðslur á við aðra
nefndarmenn. Davíð Oddson
borgarstjóri vísaði einmitt til
þess, þegar málið var borið
undir hann, en sagði hins
vegar engin áform uppi um
svo mikla hækkun til for-
manna nefnda á vegum borg-
arinnar, heldur væri rætt um
að hækka álagið úr 20 í 50%.
Sigurjón Pétursson, gamal-
reyndur í hlutverki borgar-
stjórnarfulltrúa og vel kunn-
ugur nefndastörfum á vegum
borgarinnar, tekur undir það
sjónarmið að 20% álagið sé
of lítið og telur í sjálfu sér
fulla ástæðu til að endur-
skoða þessi launakjör. Sigur-
jón tók að beiðni borgarstjóra
þátt í starfi óformlegs um-
ræðuhóps með nokkrum
meirihlutafulltrúum, þar sem
þessi mál voru rædd.
Borgarstjórinn__________
dregst aftur úr_________
Borgarstjórinn í Reykjavík
hefur fram að þessu haft
sömu launakjör og forsætis-
ráðherra. Á síðustu árum hef-
ur það hins vegar gerst að
bæjarstjórar í nágranna-
byggðum og jafnvel víðar á
landinu hafa hækkað í laun-
um. Eftir bæjarstjórnarkosn-
ingarnanr í vor þurftu sjálf-
stæðismenn í Kópavogi að
greiða hátt verð, í bókstaf-
legri merkingu orðanna, fyr-
ir stuðning Framsóknar-
flokksins. Sigurður Geirdal
fékk bæjarstjórastöðuna og
umtalsverða launahækkun
miðað við fyrri bæjarstjóra.
Hann mun nú hæst launaður
bæjarstjóri á landinu með
hátt á fimmta hundrað þús-
und krónur á mánuði. Borg-
arstjórinn í Reykjavík er ná-
lægt 100 þúsundum lægri og
kannski ekki von að það falli
í góðan jarðveg innan meiri-
hlutans í Reykjavík.
Einnig innan minnihlutans
virðist viss skilningur fyrir
hendi gagnvart launakröfum
sjálfstæðismanna fyrir hönd
borgarstjórans. Almennt
virðist því ekki mótmælt að
borgarstjórinn í Reykjavík
eigi a.m.k. að vera jafnvel
launaður og best gerist í öðr-
um sveitarfélögum. Sumum
þætti þó eðlilegra að farin
væri „niðurfærsluleið" ef
jafna ætti kjör bæjarstjóra.
Hid fullkomna____________
„plott"__________________
Sem pólitískt ,,plott“ má
vera að sumum þyki fag-
mannlega staðið að hernað-
aráætlun sjálfstæðismanna í
Reykjavík. Fyrst var minni-
hlutafulltrúunum tilkynnt að
í stað fullra mánaðarlauna
fyrir setu í borgarráði, yrði
áheyrnarfulltrúum framvegis
greitt fyrir hvern fund. Þetta
þýðir launalækkun úr um 75
þúsund krónum niður í
15—20 þúsund á mánuði og
snertir 4 af 5 fulltrúum minni-
hlutans einhvern tíma á kjör-
tímabilinu. Við þetta bættust
svo hótanir meirihlutans um
að engum nema kjörnum
borgarfulltrúum verði heim-
ilt að taka sæti í borgarráði
sem varamenn og jafnvel að
áheyrnarfulltrúum verði
hreinlega fækkað sem þýðir
að ekki fengju allir minni-
hlutaflokkarnir aðgang að
borgarráði.
Næsta skref í hernaðar-
áætluninni var síðan að láta
berast óformleg boð um að ef
minnihlutinn fallist á þær
hækkanir sem hér hafa verið
gerðar að umtalsefni, þá sé
hugsanlegt að falla frá áform-
uðum breytingum varðandi
áheyrnarfulltrúa og laun
þeirra. Sjálfur sagði borgar-
stjórinn í samtali við Alþýðu-
blaðið að laun sín væru auka-
atriði í þessu máii. Úr herbúð-
um minnihlutans hef ég heyrt
allt aðra sögu. Það mun
sönnu næst að laun borgar-
stjórans séu hreint ekkert
aukaatriði, hvort heldur sú
krafa er komin frá félögum
hans í borgarstjórnarmeiri-
hlutanum eða honum sjálf-
um.
Stillt upp við vegg
Óneitanlega er fulltrúum
minnihlutans stillt upp við
vegg. Það er meira að segja
gert afar persónulega. Láti
þau launalækkunina ganga
yfir sig, þýðir það að þeim er
gert ókleift að sinna borgar-
málum sem starfi nema að
litlum hluta. Þetta telja sumir
viðmælendur beinlínis at-
lögu að lýðræðislegum
vinnubrögðum í borgar-
stjórninni og segja jafnframt
að sjálfstæðismenn hafi ekk-
ert á móti því þótt minna
heyrist frá minnihlutanum, ef
fólk þar á bæ þurfi að vinna
fyrir sér annars staðar.
Vafalaust reiknuðu sjálf-
stæðismenn þó með að
minnihlutafulltrúarnir
myndu láta kúgast. Hitt virð-
ist þeim alveg hafa yfirsést að
e.t.v. hefði ekki þurft að beita
svona þaulhugsuðu „plotti"
til að ná samþykki minnihlut-
ans. Nú virðist það hins vegar
standa mjög í fulltrúum and-
stöðuflokkanna að sam-
þykkja þetta, einmitt vegna
aðferðarinnar sem beitt var.
Það mætti kannski segja að
hinn hæfileikaríki leikari,
Davíð Oddsson, hafi gert sig
sekan um að ofleika gróflega.
Áhrif þ|ódarsáHar
Þjóðarsáttin sem í gildi er
og meira að segja lögboðin,
gerir mönnum líka erfiðara
fyrir og gildir það bæði um
meiri- og minnihluta. Þetta er
að hluta til ástæðan fyrir því
að sjálfstæðismenn leggja
svo ríka áherslu á að fá minni-
hlutann með sér, eða tryggja
a.m.k. hlutleysi hans.
Borgarstjórnarfulltrúar í
Reykjavík eru hæst launaðir
allra sveitarstjórnarmanna í
landinu. Launin ákvarðast
sem hlutfall af þingfararkaupi
og virðist gert ráð fyrir að
a.m.k. einhverjir borgarfull-
trúar geti lifað af launum sín-
um fyrir þessi störf. Þetta er
þó afar misjafnt ogákvarðast
að stórum hluta af „bitling-
um.“ Því fer fjarri að launin
fyrir setu í borgarstjórn dugi
til framfæris fjölskyldu. Þau
eru um 50 þúsund. Launin
snarhækka liins vegar ef
borgarstjórnarfulltrúinn
kemst í borgarráð. Fyrir það
borgast nefnilega um 75 þús-
und. Seta í fleiri nefndum get-
ur svo gert viðkomandi að
hálaunamanni.
Fyrir nokkru var hér í
fréttaskýringu gert að um-
talsefni, hvernig sveitarfélög-
in í landinu launuðu kosna
stjórnendur sína. I ljós kom
að tvenns konar viðhorf eru
ríkjandi. Annars vegar eru
þess víða dæmi á lands-
byggðinni að litið sé á þessi
störf sem einhvers konar
þegnskylduvinnu og þau séu
ólaunuð eöa því sem næst.
Þannig má nefna Neskaup-
stað sem dæmi, en þar má
e.t.v. áætla að sá bæjarfulltrúi
sem sæti eigi í flestum nefnd-
um kunni að komast upp í 10
þúsund á mánuði.
Á suðvesturhorninu og
sumsstaðar í stærri þéttbýlis-
kjörnum ryður það sjónar-
mið sér til rúms að kjörnir
fulltrúar í bæjarstjórnum eigi
að geta varið a.m.k. talsverð-
um hluta starfsdagsins til að
sinna málefnum samborgar-
anna.
ValdahluHöH í___________
ésamrœmi vid____________
kosningaúrslit__________
Sjálfstæðisflokkurinn vann
stórari kosningasigur í borg-
arstjórnarkosningum í
Reykjavík í vor, fékk yfir 60%
atkvæða. Kosningareglur og
lieppni urðu þess svo vald-
andi að heita má að meiri-
hlutaaðstaða flokksins í flest-
um nefndum og ráðum borg-
arinnar samsvari því að hann
hefði fengið um 80% at-
kvæða. Þannig hefur flokkur-
inn fjóra af fimm fulltrúum í
borgarráði og sömu sögu er
að segja um meirihluta
nefnda á vegum borgarinnar.
Samkvæmt upplýsingum
frá Reykjavíkurborg eru laun
fyrir setu í borgarstjórn nú
48.425 krónur á mánuði. Fyr-
ir setu í borgarráði greiðast
hins vegar 72.638 krónur á
mánuði. Við þetta bætist
raunar þóknun vegna ferða-
kostnaðar, 3.600 og 4.500
krónur. Alltítt er að borgar-
fulltrúar sitji líka í nefndum á
vegum borgarinnar. Fyrir
nefndasetu eru til þrír taxtar.
Laun nefndarmanna í Bygg-
inganefnd, Félagsmálaráði,
Skipulagsnefnd, Skólamála-
ráði og stjórn Innkaupastofn-
unar borgarinnar eru nú
21.068 krónur á mánuði.
Nokkru lægri laun, eða
15.041 króna á mánuði,
greiðast fyrir nefndarstörf í
Barnaverndarnefnd, Hafnar-
stjórn, íþrótta- og tómstunda-
ráði, stjórnum Dagvista,
sjúkrastofnana og veitustofn-
ana og umhverfismálaráði.
Loks er svo þriðji flokkurinn
sem í eru Atvinnumálanefnd,
Bygginganefnd aldraðra,
Menningarmálanefnd, stjórn
SVR og umferðarnefnd. Full-
trúar í þessum nefndum fá
9.024 krónur á mánuði.
Margir fullsaemdir
Fari svo að laun nefnafor-
manna verði hækkuð þannig
að formennskuálagið fari
upp í 50%, þýðirþað um 25%
hækkun launanna. Fyrir þá
sjálfstæðismenn sem gegna
formennsku í fleiri en einni
nefnd getur þetta þýtt tals-
verða búbót. Verði laun borg-
arstjórans hækkuð með því
að honum verði framvegis
greidd laun fyrir setu í borg-
arstjórn og borgarráði, auk
50% álags á borgarráðslaun-
in fyrir að gegna þar for-
mennsku, þýðir það launa-
hækkun upp á meira en 150
þúsund á mánuði. Ymsir
meðlimir þessa þjóðfélags
þættust áreiðanlega góðir ef
heildarlaun þeirra næmu
þessari launahækkun einni
sama.