Morgunblaðið - 18.03.2001, Blaðsíða 11

samningsríkjanna. Uppfylli útlendingurinn ekki öll
þessi skilyrði er honum bannað að koma inn á
Schengen-svæðið. Vegabréfum farþeganna er
rennt í gegnum tölvulesara (skanna) sem les
texta og kóða af vegabréfunum með sjálfvirkum
hætti og er beintengdur við Schengen-
upplýsingakerfi (SIS) Schengen-ríkjanna. Les-
arinn flettir sjálfkrafa upp í gagnabankanum,
sem hefur nú að geyma milljónir færslna, þar
sem skráð eru nöfn óæskilegra útlendinga, eft-
irlýstra manna, stolin skilríki o.fl.
Komi nafn farþega fram á skjánum er
hann leiddur upp í hliðarherbergi þar sem mál
hans er rannsakað frekar. Tekinn hefur verið í
notkun fullkominn tæknibúnaður í landamæra-
stöðinni til að rannsaka hvort ferðaskilríki eru
fölsuð. Einnig er þar að finna biðherbergi með
sjónvarpi, leikhorni og sturtuklefa, fyrir ein-
staklinga eða fjölskyldur sem fá ekki inngöngu
inn á Schengen-svæðið og er snúið við í hliðinu.
Þegar farþegahópurinn hefur komist í
gegnum vegabréfaskoðun og landamæraeftirlit er
hann kominn inn á Schengen-svæðið á annarri
hæð byggingarinnar. Nú er farþegunum frjálst að
ferðast til hvaða Schengen-lands sem er án þess
að sýna vegabréf eða sæta persónueftirliti á
landamærum Schengen-ríkjanna.
Eins og innanlandsferð Farþegar á leið frá
Íslandi til Evrópu þennan morgun verða strax varir
við breytingar þegar þeir hafa lokið innritun á
jarðhæð gömlu flugstöðvarinnar. Íslendingar eru
orðnir aðilar að Schengen-vegabréfasamstarfinu
og geta nú ferðast til annarra Schengen-landa
nánast eins og um innanlandsferð sé að ræða.
Farþegarnir þurfa ekki lengur að framvísa
vegabréfi áður en haldið er inn á fríhafnarsvæði
flugstöðvarinnar þar sem vegabréfaskoðun hefur
verið felld niður. Þeir þurfa þó að framvísa far-
seðli og fara gegnum vopnaleit áður en þeim er
hleypt lengra inn í flugstöðina. Hér skilur leiðir
farþega og fylgdarmanna á völlinn sem er eftir
sem áður óheimilt að fara inn á frísvæði Leifs-
stöðvar. Farþegar á leið til annarra Schengen-
landa geta nú farið um allt Schengen-svæði flug-
stöðvarinnar á 2. hæð byggingarinnar og út í vél-
arnar án þess að sæta vegabréfaskoðun. Við
komu á áfangastað ganga þeir einnig rakleitt í
gegnum flughöfnina og þurfa hvergi að framvísa
vegabréfi. Þeir geta þó engu að síður þurft að að
sæta vopnaleit og tollskoðun.
Aðildarríki Schengen hafa ekki afsalað sér
rétti til að krefja fólk um löggild persónuskilríki og
því þurfa farþegarnir að hafa vegabréfið með-
ferðis, sem er eina löggilta persónuskilríki Íslend-
inga.
Þegar farþegarnir innrita sig svo á hótel eða
staði sem selja gistingu er þeim gert að fylla út
skráningarkort og sanna á sér deili með gildum
persónuskilríkjum, samkvæmt reglum Schengen-
samningsins. Farþegum sem þurfa að læknisráði
að hafa meðferðis lyf sem innihalda ávanabind-
andi eða geðvirk efni ber einnig að hafa á sér
staðfest lyfjavottorð, sem þeir gætu þurft að
framvísa vegna tollskoðunar og fíkniefnaeftirlits í
Schengen-löndum.
Tollskoðun við heimkomu Þegar síðdeg-
isvélarnar koma frá Evrópu ganga þúsundir far-
þega sem koma frá Schengen-löndum óhindrað
inn landgang Leifsstöðvar, framhjá landamæra-
hliðunum og í gegnum flugstöðina án þess að
vera krafðir um vegabréf, hvort sem um Íslend-
inga eða erlenda ferðamenn er að ræða. Á efri
hæð norðurbyggingar flugstöðvarinnar hafa
gömlu vegabréfaskoðunarbásarnir verið lagðir
niður. Talningu erlendra ferðamanna í landa-
mærahliðunum hefur einnig verið hætt.
Þegar farþegarnir hafa sótt töskur sínar
þurfa þeir eftir sem áður að fara í gegnum tolleft-
irlit sem er óbreytt frá því sem verið hefur og
gætu þurft að sæta þar leit í handfarangri.


 
        










 

   !!

"#"$

% &'#


(")'
  




!


*

+
,
-

    
     
'.
 /     



15 löndum
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 18. MARS 2001 11
Hvað er
Schengen?
+ Afnám vegabréfaskoðunar á innri
landamærum 15 Schengen-ríkja.
+ Hert eftirlit á ytri landamærum
Schengen-svæðisins.
+ Óbreytt tolleftirlit á landamærum Ís-
lands.
+ Óbreytt eftirlit með farangri farþega.
+ Ekki verða tekin upp sérstök per-
sónuskilríki.
+ Ferðamenn þurfa alltaf að hafa vega-
bréf meðferðis til annarra landa.
+ Samtengt upplýsingakerfi (SIS) og
gagnabankar með 1–2 milljón skrán-
ingum eftirlýstra einstaklinga og
óæskilegra útlendinga sem fá ekki að
koma inn á svæðið og um 9 milljón
skrám yfir týnd skilríki, stolna bíla o.fl.
+ Um 700 þúsund færslur bætast í
upplýsingakerfið með inngöngu Norð-
urlandanna. Nokkrir Íslendingar eru
þegar skráðir í kerfið.
+ Fletta má upp í upplýsingakerfinu við
landamæraeftirlit, lögreglueftirlit og
tolleftirlit, útgáfu vegabréfsáritana og
dvalarleyfa.
+ Aukið og eflt samstarf í baráttu gegn
fíkniefnum, alþjóðlegri brotastarfsemi
og viðbúnaður vegna ólöglegra inn-
flytjenda.
+ Samræmdar vegabréfsáritanir gilda
til allra Schengen-ríkjanna. – Landa-
mærastöðvar á Íslandi verða á 5 flug-
völlum og í 25 höfnum. – Talningu er-
lendra ferðamanna við vegabréfa-
skoðun í Leifsstöð hefur verið hætt.
+ Lögregluskrifstofa (SIRENE) í hús-
næði Ríkislögreglustjóra, opin 24 klst.
á sólarhring, sinnir lögreglusamvinnu
Schengen-ríkja.
+ Samstarf um móttöku flóttamanna og
hælisleitenda.
+ Erlendir gestir fylla út skráningarkort
á hótelum og framvísa persónuskil-
ríkjum.