Vísir Sunnudagsblað - 12.06.1938, Síða 1
1938
Konunghollusta Breta hefir
bjargað breska heimsveldinu.
Sunnudaglnn 12. Júní. 22. blad
Því hefir oftlega verið spáð,
að fyi-r eða síðar mundi Breta-
veldi liðast sundur. En þessar
spár hafa reynst falsspár. I
rauninni er það stórfurðulegt,
að 450 miljónir manna — liinar
ólíkustu þjóðir í ýmsum lönd-
um — skuli fúslega viðhalda
þeim tengslum, sem hinda al-
ríkisheildina svo traustlega, að
þau hafa ekki bilað, livað sem
á liefir hjátað og hversu sem
reynt hefir verið, á friðartim-
um sem ófriðar, að rjúfa þau.
Að minsta kosti kann svo að
virðast í fljótu bragði, en ef
þetta er athugað niður i kjöl-
inn, hversu vel, sanngjamlega
og hyggilega Bretar stjórna,
verður þetta auðskildara. Við
slíka athugun á sögu Bretaveld-
is komast menn að raun um, að
jafnvel þær þjóðir, sem Bretar
sigruðu í styrjöld, una vel
stjórn þeirra eftir á, þvi að
lienni er þannig hagað, að þær
sannfærast um, að þær eru
frjálsar innan takmarka hins
breska veldis. Bretar miðla
þeim af stjórnmálaþroska sín-
um — ala þær upp á sína vísu
— og þær kjósa að vera með-
limir þessa voldugasta þjóða-
bandalags, sem til er í heimin-
um, því að Bretaveldi er í raun-
inni bandalag frjálsra þjóða,
eins og nú er komið. En þótt
þakka megi að miklu leyti
breskri stjórnvisku hversu
þjóðir Bretaveldis eru bundnar
traustum böndum, er ekki
minna um vert — í margra aug-
um enn meira — hlutverk kon-
ungsins. Þvi að konungur Breta
er hið lifandi tákn þeirrar sam-
einingarhugsjónar, sem allir
breskir þegnar bera í brjósti.
Konungur Bretlands hefir þvi
mikilvægu lilutverki að gegna.
Það er kannske mest undir hon-
um komið, að tengslin milli
hinna óliku þjóða Bretaveldis
haldist — og þar með sé trygð
framtíð þess.
Merkt, erlent blað, ræðir
þessi mál, í tilefni af því, að 12.
maí síðastliðinn var ár liðið frá
því er Georg VI. var krýndur
lconungur Bretlands. Höfundur
greinar þeirrar, sem um þetta
efni fjallar, telur, að konung-
urinn hafi rækt sitt lilutverk af
mestu prýði, samviskusemi og
óhuga, en fyrsta og mikilvæg-
asta hlutverk hans var að við-
halda þeirri virðingu breskra
þjóða fyrir krúnunni, sem hætt
var við að þær glötuðu, vegna
þeirra atburða, sem gerðust áð-
ur en hann tók við völdum, þ.
e. þeirra atburða, sem leiddu til
þess, að bróðir lians, Játvarður
VIII. Bretakonungur afsalaði
sér konungdóminum.
Það var ekki létt hlutverlc
isem Georg VI. var kallaður til
að vinna — i skyndi. Hann
liafði að vísu verið alinn þann-
ig upp, að liann væri undir það
búinn, að taka við konungdómi,
en þó var Játvarður bróðir hans
talinn betur undir það bú-
inn, að takast þetta mikilvæga
hlutverk á hendur. Það var
undir því komið, að ríkjandi
fyrirkomulag gæti verið í gildi
áfram, að konungliollusta
breskra þegna um heim allan
bilaði ekki — að hún héldist
þrátt fyrir það, sem gerst hafði.
Það var því í rauninni undir
hæfileikum Georgs VI. komið,
hvort þetta mætti takast. Og
það var mjög hætt við erfið-
leikum á vegi hans, vegna
þeirra gífurlegu vinsælda, sem
Játvarður liafði alla tíð notið.
En nú er hægt að segja örugg-
lega, að Georg VI. hafi skilið sitt
hlutverk og rækt það svo vel,
að allar slíkar hættur sé hjá
liðnar. Drotning hans hefir
einnig orðið mjög vinsæl. Kon-
ungshjónin hafa verið samhend
og njóta almennrar virðingar
og það er talið svo komið, að
fullyrða megi að Georg VI. sé
í þann veginn að verða eins vin-
sæll og faðir hans var, Georg