Tíminn Sunnudagsblað - 19.02.1967, Page 2

PAVÍÐ Ó. GRÍMSSON:
UM SKIPIÐ FELIX
Þegar ég var drengur vestur í
Rúfeyjum, var þar gamall áttær-
ingur, sem hét Felix, afburða
siglingaskip og hin mesta happa-
fleyta. Menn greindi á um aldur
skipsins, en Aðalsteinn Brynjólfs
son taldi Felix vera smíðaðan um
1840 í Bjarnarhöfn af þeim bræðr
um. Bæringi og Jóhanni Hannes-
sonum, sem voru annálaðir háta
smiðir. Þetta sagðist Aðalsteinn
hafa eftir Brynjólfi Oddssyni,
föður sínum, en hann bjó í Rúf-
eyjum 1851—1886, stundaði útræði
undan'Jökli og var því mjög kunn
ugur þeim Bæringi og Jóhanni.
Sjálfsagt hefur Þorlákur, afi minn
vitað sögu Felix alla, en hann
lézt 28. ágúst 1920 á 85. aldurs-
ári, en ég þá aðeins sextán ára og
lítið farinn að leggja á minnið
fróðleik eins og gengur. Svo var
það, er séra Jón Guðnason gaf
út æviminningar séra Friðriks
Eggerz, sem hann nefndi „Úr
fylgsnum fyrri aldar“, að ég fékk
staðfestingu á sannleiksgildi sögu
Aðalsteins, og tek ég hér orðrétt
upp frásögn séra Friðriks:
Árið 1852 keypti séra Friðrik
Eggerz Bjarnarhafnarskipið Fel-
ix af Pétri Kolbeinsen fyrir hundr-
að spesíur og tuttugu ríkisdali.
Því fylgdu sex áraspaðar, ónýtur
reiði, ónýt segl, illt mastur, kraka
góð og sjötíu faðma langur kaðall.
Það skip var smíðað 1840, bar um
80 vættir. Friðrik átti það í
tuttugu og fjögur ár og seldi það
um vorið 1876 til Péturs Stefáns-
sonar, bróðursonar síns á Ballará,
fyrir 200 ríkisdali.
Felix keypti svo Þorlákur Berg-
sveinsson, þá bóndi á Melum á
Skarðströnd, á uppboði á Ballará
vorið 1886, sem haldið var á búi
Péturs Stefánssonar, sem þá var
orðinn geðveikur Felix átti svo
Þorlákur til dauðadags 1920, er
Ebeneser sonur hans, sem var
bóndi í Rúfeyjum, eignaðist hann.
1924 seldi Ebeneser Óskari bónda
Níelssyni í Svefneyjum Felix, en
1943 keypti Ámi Einarsson, báta-
smiður í Flatey, Felix og smíðaði
hann upp, breytti í báða enda og
setti í hann Kelvindísilvél, en
seldi hann svo til Stykkishólms
1952 Sigurði Sörenssyni, fyrir 50
þús. krónur að sögn. Það skal tek-
ið fram, að Árni Einarsson er bróð
ir Guðmundar á Brjánslæk og Þór
arins kennara í Reykjavík, og er
hann mesti völundur í höndunum
og sérlega vandvirkur smiður.
Núverandi eigendur Felix eru
bræðurnir Jón og Þorkell Ólafssyn-
ir og Hermann Guðmundsson í
Stykkishólmi og stunda þeir á
honum fiskveiðar, þegar gefur á
sjó og láta vel af honum sem
traustum og góðum í sjó að leggja.
Felix var notaður til hákarlaveiða
frá Bjarnarhöfn, kaupstaðarferða,
skreiðarflutninga undan Jökli og
fjárflutninga. Séra Friðrik notaði
hann til kaupstaðaferða, fjárflutn-
inga, eldiviðar- og heyflutninga í
Akureyjum. En meðan Felix var
í eigu Péturs á Ballará, hefur hann
verið notaður til hins sama nema
eldiviðarflutninga. Eftir að Felix
komst í eigu Þorláks á Melum, sem
var hinn mesti sjósóknari, var
hann notaður aftur til hákarlaveiða
og skreiðarflutninga utan undan
Jökli og vestan frá Brunnum og
Látrum. En eftir að Þorlákur flutti
frá Melum í Rúfeyjar 1894, hætti
hann Jöklaferðum, en hins vegar
hélt hann áfram fyrstu árin þar
hákarlalegum, og svo voru fjár-
flutningar vor og haust, því að
allt fé var flutt á land á vorin og
aftur út í eyjar á haustin. Svo
voru móflutningarnir ofan af
Skarðströnd á haustin út í eyjar.
Allt hey var flutt úr úteyjum í Rúf-
eyjar á Felix, og urðu það margar
ferðir, því að ekkert var heyjað á
heimaeyjunni. Eftir að Óskar í
Svefneyjum eignaðist Felix, notaði
hann hann til hins sama og dáð
ist mikið að, hve hann var góður
siglari og gott sjóskip.
Felix hefur alla tíð verið hið
mesta happaskip, og hann hafa
aldrei frá fyrstu tíð hent nein ó-
höpp, þótt marga hafi hann svaðil
förina farið. Eru mér þær ýmsar
kunnugar, þar sem ég tók þátt í
þeim með fóstra mínum, Ebeneser
Þorlákssyni í Rúfeyjum.
Nú er því Felix 127 ára og
enn hið bezta skip, og ég óska
og vona, að hann verði eigendum
sínum áfram sem hingað til gæfu-
fleyta.
Þess má geta, að Þorlákur á
Melum og síðar 1 Rúfeyjum var
sonur Bergsveins Eyjólfssonar í
Svefneyjum og Katrínar Þorláks-
dóttur í Hvallátrum. Brynjólfur
Oddsson í Rúfeyjum var sonur
Odds Ormssonar (Ormsætt) og
Þorbjargar Sigmundsdóttur í Akur
eyjum, Magnússonar sýslumanns,
Ketilssonar. En Brynjólfur átti
Guðrúnu Sigmundsdóttur, móður
systur sína, og var hún móðir
Aðalsteins. sem ofar getur. Fyrri
kona Þorláks Bergsveinssonar var
Þorbjörg Eggertsdóttir Odds-
sonar í Fremri-Langey, en kona
Eggerts var Þorbjörg Eyjólfsdóttir,
Einarssonar í Svefneyjum, systir
Bergsveins. Faðir minn, Grímur
Þorláksson, var þeirra fyrsta barn
fæddur í Purkey 15. maí 1866.
Bátur, sem var smíðaöur
í Bjarnarhöfn um 1840,
gengur enn til fiskjar
l. •. j
1,1 * M f N N — SUNNUDAGSBLAÐ