Íslendingaþættir Tímans - 20.06.1970, Page 32

75 ÁRA:
Guðrún Sigríður Jónsdóttir
17. maí 1895 fædcíist í Sauðeyj-
urn á Breiðafirði Guðrúa Sigríður
Jónsdéttir nú til heimilis að Mýr
um í Dýrafirði. Hún er dóttir hjón
anna Ingibjargar Jónsdóttur og
Jóns Ormssonar. Þau hjón eru
bæði af breíðfirzkum ættum kom-
in.
Lífsins í Breiðafjarðareyjum um
6Íðustu aldamót hefur oftlega ver-
ið getið á ýmsum stöðum.
Þar ekki síður en ann-
ars staðar þurfti þrótt og
•snör handtök t baráttunni
fyrir dagelgu brauði. Það
var ekki spurt um hvort
það væri drengur eða stúlka,
sem verkið vann, bara ef
manndómurin.1 var íii staðar —
Manndóminn hlaut Guðrún í
vöggugjöf og hefur aldrei sparað
hann til þessa dags. Sem ung
stúlka vann hún til sjós og landsv
við fugl og fisk og allt þar á milii.
Ef vatn þraut í Sauðeyjum sótti
hún það til lands. Skepnur voru
fluttar milli lands og eyja, hlúð
var a.2 æðarfugi, hreinsaður dúnn,
veiddur selur og hrognkelsi. Allt
fór Tlenni jafn vel úr hendi, og
þá 0kki síður vetrarvinnan, tó-
vinna, vefnaður, prjón og saurna
skapur. Á þessari bernsku- og
æskuvinnu byggði hún svo lífs-
starf sitt, sem æ síðan hefur ver-
ið helgað vestfirzkri byggð.
Vorið 1923 var Guðrún heitbund
in Gísla Vagnssyni, fæddurn að
Fjarðahorni 1 Gufudalssveit, en
hann dvaldist þá að Rauðstóðum
í Arnarfirði hjá Þórarni Ólafssyni
og Sigurrósu Guðmundsdóttur,
ættaðri frá Sauðeyjum. Þá um
haustið gengu þau í hjónaband 26.
nóv. Þau hófu þar sinn búskap 1
húsmennsku. Bústofninn var
nokkrar kindur og hálf kýr, sem
kallað var, með öðrum orðum,
mjólk úr einni kú að helmingi
móti öðrum. Eftir tvö ár að Rauð-
stöðum fluttust þau að Gljúfurá
í sömu sveit. Engum, sem til þebk-
ir blandast hugur um, að þar hef-
ur ekki verið unnt að stofna vel-
sældarbú. Nær er að álíta að það
nálgist hið óskiljanlega, hvernig
hægt var að halda þar lífi í börn
um og búfénaði. Landið grýtt og
snarbratt til sjávar. Ekki þekkti
óg þá húsmóðurina á Gljúfrá, en
mér er nær að halda, að dugnað-
ur hennar, óvenjuleg lífsorka, hlýj
ar og bætandi hendur, sem hún
hefur hlotið í vöggugjöf, hafi þá
oft verið það sem máli skipti um
það hvort sigur ynnist í baráttunni
við fátækt og erfið skilyrði í þau
11 ár, sem þau bjuggu þar.
Síðan verða þáttaskil í lifi Gúð-
rúnar. Þau hjónin flytja þá að
Mýrum í Dýrafirði og kaupa þá
jörð 1937. Eins og þegar er lands-
kunnugt er _ þar nú eitt stærsta
æðarvarp á íslandi.
Það mun varla ofsögum sagt, að
breiðfirzka eyjastúlkan hafði verið
á réttum stað, þegar hún settist
að á Mýrum, þó umhverfið væri í
ýmsu annað. Þá var þar að finna
það verksvið, sem henni var hug-
stætt og hún hafði þekkingu á.
Enda kom það í ljós, því fljótt fór
fuglinum að fjölga, og eftirtekjan
að vaxa, og mun láta nærri að
varpið hafi sexfaldazt. Það kastar
ekki rýrð á neinn þó sagt sé að
það séu hennar verk að mestu. Hún
er þar góður tveggja manna maki
við verk og hlynnir þar að hverju
hreiðri svo snarlega að varla er
auga á festandi. Þau hjón eru þar
til fyrirmyndar eins og á fleiri
sviðum. Gísli hefur barizt fyrir fé-
lagslegum samtökum um verndun
og eflingu æðarvarps á íslandi
eins og flestum mun kunnugt.
Það var gæfa fyrir Mýrarhrepp
að eignast það fólk. sem búið hef-
ur á Mýrum í meira en 30 ár.
Heimilið hefur verið stórt og
myndarlegt og þangað hafa marg-
ir sótt glaða stund og góðar veit-
ingar. Börn þeirra hjóna 9 að tölu
eru: Einar stúdent, vinnur við
gróðurkortagerð, ókvæntur, Þur-
íður gift Guðna Inga Kristjánssyni
bónda að Kirkjubóli í Önundar-
firði, Sigurbjörg andaðist 1965
gift Sigurði Guðmundssyni bónda
i Hjarðardal, Una ókvænt á heim-
ili að Mýrum, Aðalheiður ókvænt
einnig heima að Mýrum, Jón
kvæntur býr í Reykjavík, Valdi-
mar nú búsettur og hreppstjóri að
Mýrum ókvæntur, Bergsveinn
kvæntur og bóndi að Mýrum,
Davíð læknir við framhaldsnám í
Svíþjóð, kvæntur.
Þetta er stór og mannvænlegur
Framhald á blis. 31-
Hjónin á Mýrum.
32
ÍSLENDINGAÞÆTTIR