Íslendingaþættir Tímans - 13.05.1981, Blaðsíða 1

ÍSLENDINGAÞÆTTIR
Miðvikudagur 13. mai 1981 18. tbl.
TIMANS
ísleifur Sveinsson
trésmíðameistari, Hvolsvelli
F. 18.6.1900 — d. 21.4.1981.
Nú sefur jöröin sumargræn.
Nvi sér hún rætast hverja bæn
og dregur andann djúpt og rótt
um draumbláa júlinótt.
Þetta fallega kvæbi Fagraskógar-
skáldsins var uppáhalds ljó&iB hans Is-
leifs Sveinssonar. Þaö var sama hvort
hann söng þaö eöa lék þaö á litlu harmón-
ikkuna áina. Þaö var likast og sljóöiö og
lagiö leiddu hann á vængjum inn i löngu
liöna kæra og kyrra tiö, þar sem bónda-
bær svaf á túni og friöur drottins var yfir
jörö.
Isleifur Sveinsson var fæddur 18. júni
1900 aö Skiöabakka i Austur-Landeyjar-
hreppi.
Foreldrar hans voru Margrét Guöna-
dóttir, ógleymanleg merkiskona frá Hall-
geirseyjarhjáleigu I Austur-Landeyja-
hreppi og Sveinn Jónsson frá Lambalæk i
Pljótshliö, mikill hagleiksmaöur á málm
°g tré. Eftir fárra ára búskap á Skiöbakka
fluttu foreldrar tsleifs búferlum aö Miö-
koti i Fljótshliö og bjuggu þar til ársins
1922.
Ariö 1923 kvæntist Isleifur, Ingibjörgu
Kristjánsdóttur dugmikilli myndarkonu
°g tóku ungu hjonin viö búsforráöum i
Miökoti, en sú jörö er landlitil, liggjandi i
•niöri Fljótshliöinni á bökkum Þverár.
Hagar jaröarinnar voru sunnan Þverár
á svonefndum Aurum. Ekki var enn búiö
aö veita Þverá i Markarfljót á búskapar-
drum hans I Miðkoti. Áin var oft ill yfir-
ferðar og vatnsmikil. Isleifur var góöur
''atnamaður og átti trausta og fallega
hosta. Hann ar ekki hræddur viö kolmó-
rauöa jökulálana og vissi hvar sandbleyt-
an leyndist i eyraroddunum. Hann var þvi
iðulega fenginn til aö vera fylgdarmaöur
‘eröamanna yfir Þverá.
Hn Aurarnir voru honum mikill unaös-
reitur. Þar vall spóinn angurvært i kyrrö-
inni og krían lék listir sinar á vorin fyrir
aödáanda sinn, meöan óöinshaninn synti i
hringi i bláum lónum. Og útsýniö af Aur-
um býr lika yfir seiömögnuöum töfrum.
Vestmannaeyjar breiöa úr sér, bláar viö
hafsbrún. Yfir byggöinni vakir sibreyti-
legur jökullinn, Merkurnesiö, Þórsmörk
og svo sjálf Fljótshlföin, friöa sveitin, sem
hann unni. „Hvar sér augaö sviplikt sviö”
sagöi séra Matthias fyrir meira en hundr-
aö árum.
Sex börn þeirra hjóna ólust upp I Miö-
koti og dót.tir Ingibjargar, Lilja Arnadótt-
ir, húsmóöir I Hvolsvelli, sem hún eignaö-
istfyrir giftingu. Þá voru i heimilinu tvær
aldnar konur, Margrét Guönadóttir móðir
tsleifs og æskuvinkona hennar, Kristin
Kristmundsdóttir. Hjónin I Miökoti
bjuggu þannig aö þessum eftirminnilegu
heiöurskonum aö eigi varö betur gert.
Heimilið i Miökoti var þvi stórt en jöröin
litil, en flest sveitafólk var á þessum ár-
um fátækt, svolltiö misjafnlega fátækt.
Kreppan svarf aö sveitafólkinu eins og
öörum landsbúum. Hjónin 1 Miðkoti voru
einstaklega samhent, kærleikurinn þeirra
I milli var alla tiö aö dýpka rætur sinar.
Börnin læröu aö veröa öörum til góðs og
sjá þaö bjarta i tilverunni. Húsfreyjan var
handtakagóö, hvort heldur var viö úti-
verkin, prjóna og saumavélina. Fatnaö-
urinn sem hún útbjó á börnin sin bar vott
um smekk og vandaö handbragö. Hús-
bóndinn var völundur i verkum sinum.
Hann var ekki einungis snilldarsmiöur,
heldur meö afbrigöum úrræöagóöur.
Hann sá oft leiöir til aö leysa verkefni, þar
sem öörum sýndust lokuö sund.
Þar sem saman fór aö Miökotshjónin
voru bæöi bóngóö og lagvirk lágu margra
leiöir til þeirra. Hún settist þá viö sauma
eöa prjónavélina, en hann fór i smiöjuna
eöa hitaöi lóöboltann, ef tina þurfti i gat á
kaffikönnu nágrannans. Á öllu sem hann
smiöaöi eöa geröi viö var listrænn bragur.
Hann var kominn yfir miöjan aldur þegar
hann aflaöi sér réttinda sem húsasmiöur.
Hann var sérlega góöur aö teikna og
teiknaöi nokkur ibúöarhús.
Siöla hausts áriö 1942 fluttust Miökots-
hjónin meö fólk sitt út i Hvolsvöll, sem þá
var svo litill aö hvorki var hann nefndur
þorp eöa kauptún. Þá var talaö um aö
fara út i félag, eöa Kaupfélag.
Isleifur hóf byggingu á snotru Ibúöar-
húsi og var húsiö aö nokkru leyti byggt
upp úr bæjarhúsunum i Miðkoti. Húsinu
var ekki gefiö nafn eins og þá var venja.
Barnabörnin kölluöu nýja húsiö Ommubæ
og viö þá nafngift situr enn I dag. Hjónin I
ömmubæ byrjuöu á fyrstu vordögum sin-
um I Hvolsvelli aö gróöursetja trjá- og
blómagróöur og geröu viölendan skrúö-
garö umhverfis nýja bústaöinn. Viö
garöavinnuna voru þau einhuga og sam-
hent eins og þau höföu veriö viö annaö og
meira hlutverk, sem þau skiluöu þjóö
sinni meö sæmd. Ingibjörg Kristjánsdótt-
ir andaöist I októbermánuöi 1970. En á-
fram hélt tsleifur viö garöræktina. Setti
agnarlitla anga undir gler og sáöi. Siöast
á skirdagsmorgun haföi hann orö á aö nú
þyrfti aö fara aö klippa öspina, gömlu
trjáklippurnar lágu á stéttinni.
^snnE