Íslendingaþættir Tímans - 13.05.1981, Blaðsíða 7

framt þvl sem við óskum þess heils hugar,
að allir afkomendur hjónanna i Skógum
eigi jafnan — og mættu eiga eins ham-
ingjusöm æskuár og við.
Ágætu ættingjar og vinir!... Með þess-
um fáu orðum hef ég rifjað upp tilefni
þessarar minningastundar i dag og þá að
sjálfsögðu einnig þeirrar, sem viö áttum
flest saman fyrir tiu árum. Jafnframt hef
ég skýrt frá þvi, hvar þeir afkomendur
sem óska geta fundið glögga og sannoröa
æviminningu um gömlu hjónin i Skógum.
Og nil er þá framundan aö spjalla
saman langa stund og kynnast, — þvi aö
sumir ættingjarnir hafa sjaldan sést eöa
aldrei, — syngja mikið og njóta góðra
veitinga.
Ég endurtek aö lokum þakkir okkar til
ykkar allra fyrir það að koma svo mörg til
þessarar minningastundar — og segi hana
hér með setta.
+
Minningarorð séra Sveins
yikings um Kristveigu er birt-
ist árið, sem hún lést, 1945.
Hinn 17. mars s.l. andaöist aö heimili
®inu, Steinnesi við Kópasker, Kristveig
Hjörnsdóttir húsfreyja frá Skógum i
Oxarfirði, aðeins tæpra 64 ára að aldri.
Hún var fædd að Skógum 5. april 1881.
Haðir hennar var Björn Gunnlaugsson
böndi i Skógum, einn hinn glæsilegasti og
v*nsælasti bændahöfðingi norður þar á
®lnni tiö. Foreldrar hans voru hjónin
unnlaugur Sigvaldason frá Hafrafells-
h^ugu og Sigurveig Sigurðardóttir i Skóg-
um Þorgrimssonar og siðari konu hans,
.^unveigar Gunnarsdóttur
hkiöa-Gunnars) Þorsteinssonar prests
Skinnastafl 0g er sli ætt ian(jskunn.
öðir Kristveigar, en kona Björns i Skóg-
m. var Arnþrúður Jónsdóttir frá Dal i
‘stilfiröi, hin mætasta kona.
^ þegar i æsku var Kristveig i Skógum af-
ragð annarra kvenna þar i sveit að at-
6t®sileik, enda naut hún og
titt^3 uppelclls °8 nnenntunar en þá var
189 ára ®ömul Siftist hún, þann 1. júli
. 9. eftirlifandi manni sinum, Gunnari
hvnaSynl frá Bakka hinum ytri I Keldu-
u erfi> atorku- og drengskaparmanni hin-
mesta.
Is|endingaþættir
Reistu þau bú að föðurleifö hennar,
Skógum i öxarfirði, og bjuggu þar á hálfri
jörðinni i full fjörutiu ár, rausnarbúi.
Varð þeim 9 barna auðið og eru 7 þeirra á
lifi, en tvo sonu uppkomna misstu þau
fyrir nokkrum árum, báöa hina mann-
vænlegustu menn.
Börn þeirra, sem á lifi eru, eru þessi:
1. Rannveig, húsfreyja á Kópaskeri, gift
Birni Kristjánssyni kaupfélagsstjóra og
fyrrv. alþingismanni.
2. Björn, skrifstofumaður I Reykjavik,
kvæntur Guðrúnu Kristjánsdóttur frá
Vikingavatni.
3. Sigurveig, gift séra Sveini Viking,
skrifstofustjóra biskups.
4. Arnþrúöur, gift Baldri öxdal hrepp-
stjóra aö Sigtúnum i öx'arfirði.
5. Sigurður, skólastjóri á Húsavik,
kvæntur Guðrúnu Karlsdóttur Finnboga
sonar, skólastjóra á Seyðisfirði.
6. Þórhalla, námsmey i Húsmæðraskól-
anum i Reykjavik.
7. Óli, nemandi i Samvinnuskólanum.
Skógaheimilið var um langt skeið eitt
stærsta og glæsilegasta heimiliö i
Noröur-Þingeyjarsýslu. Þaö stóö á hinum
trausta grunni þjóölegs arfs og
menningar, en bar þó jafnframt fram-
takssemi og dugnaöi ljósan vott. Þar
sameinaöist fortið og nútið á fagran og
heilbrigöan hátt. Þar fór saman myndar-
bragur innan húss og utan, greiðasemi og
rausn og sú hlýja hugarfarsins, sem öllum
veröur ógleymanleg, er þvi heimili kynnt-
ust.
Skógaheimiliö lá i raun og veru ekki I
þjóðbraut. En þó fór svo snemma, að
þangaö heim lágu vegir úr öllum áttum.
Hiö stóra og reisulega heimili varð aö
nokkurs konar miðstöö héraösins og
þangað lágu gagnvegir vina og
kunningja viðsvegar af landinu. Ekki var
ótitt, að þar væru 10-20 næturgestir i senn,
og var aldrei aö sjá eða finna, aö á þvi
væru nokkrir öröugleikar aö húsa slikt
fjölmenni, og sannaöist þar, aö þar sem
rausn og góðvild ráða húsum, er aldrei
þröng. Viö þetta gestrisna, glaðværa og
glæsilega heimili eru þvi að vonum tengd-
ar þúsundir minninga, bjartar, hugljúfar
og hlýjar.
Arið 1940 brugöu Skógahjónin búi og
fluttust til Kópaskers. Var hvortveggja,
að heilsa þeirra var þá tekin nokkuð að
bila, og að sviplegur missir sona þeirra
tveggja uppkominna og með stuttu milli-
bili, gerði þeim örðugt að halda áfram
umfangsmiklu búi, enda eldri börnin þá
gift og flutt úr foreldrahúsum. En meö
starfi sinu i Skógum um meira en 40 ára
skeiö, hafa þau reist sér þann minnis-
varða, er seint mun fyrnast. Rausn þeirra
og dugnaöur, hjálpfýsi þeirra og góðvild,
gleymist ekki.
Með þeim Skógahjónum, Gunnari og
Kristveigu var að mörgu leyti alveg sér-
stakt jafnræöi. Þau voru ekki aöeins sam-
hent i starfi. Þau voru með einum huga og
einni sál. Þess vegna varð þeim léttara að
lyfta sameiginlega stórum átökum. Þess
vegna var þeim og einnig auöveldara að
bera þungar byrðar sárra harma. Um þau
mátti segja likt og Einar Benediktsson
segir einhvers staðar, að þau voru „sam-
hljóma sálir” ekki aöeins i meðlæti og
hamingju, heldur einnig „I böli og nauð-
um”. Þaö var þeirra mikla gæfa.
Kristveig I Skógum, eins og hún var
jafnan nefnd, einnig eftir að hún fluttist
þaðan, er ein þeirra kvenna, sem ekki
gleymist. Höfðingleg i sjón, glæsileg i
framgöngu, hlý og alúðleg i viðmóti, ráð-
snjöll og ráöholl, vör i dómum, en þó
hispurslaus, vinföst og trygglynd, stillt
vel en þó stórlynd og föst fyrir, ef þvi var
að skipta. Hún var ljóðelsk og sönghneigð
og spilaði sjálf á hljóðfæri, þó fáar gæfust
henni stundir til þess hin siöari ár. Hún las
jafnan mikið, bæði innlendar bækur og
erlendar og var þaö mörgum ráðgáta
hvernig henni vannst timi til að fylgjast
svo vel með á þvi sviði, sem raun var á.
Yfirleitt virtist hún aldrei vera í önnum og
hafa tima til ótrúlega margs. Var það þó
sist af þvl, að hún hliðraöi sér hjá verkum
eöa vanrækti i nokkru hin umfangsmiklu
störf á þessu stóra heimili, heldur olli hér
um hagsýni hennar og verkhyggni og það,
aö hvert starf lék henni svo i hendi, aö un-
un var á að sjá. Viö heimili sitt kom hún
upp myndarlegum blóma og trjágaröi, og
var ekki óalgengt á fögrum sumarkvöld-
um, þegar aðrir voru gengnir til hvildar,
að húsfreyjan væri þá ein úti i garðinum
sinum að hlúa aö vaxandi blómi. Hún var
tryggur vinur vors og blóma, unni hvers
konar fegurö og átti þá mildu, mjúku
hönd, sem jafnan hlúir aö veikum gróðri,
og fús var að hjálpa hverjum þeim, sem
átti bágt, hvort heldur var maður eða
málleysingi. Hún var móöir og kona I
sönnustu og bestu merkingu þeirra orða.
Slika konu er sárt að kveðja, en sælt aö
muna — og þakka.
Við burtför hennar er sár harmur kveð-
inn að eiginmanni hennar og börnum, vin-
um og vandamönnum, bæöi nær og fjær.
En „þar sem góöir menn fara, eru Guös
vegir”, og einnig og ekki slöur, þó þeir
fari yfir landamærin miklu, sem skilur
þetta jarðlif frá hinu tilkomanda.
Kristveig Björnsdóttir var jarösungin
að Skinnastað þann 28. mars að viðstöddu
miklu fjölmenni. Hennar sakna ekki að-
eins eiginmaður og börn, ættingjar og
venslamenn. Hennar saknar heilt hérað
og finnur, að það sæti, sem hún skipaöi og
nú er autt, verður seint eða aldrei fyllt.
S.V.
7