Íslendingaþættir Tímans - 30.09.1981, Blaðsíða 6

*******
Eggert Oddsson,
bóndi að Hraungerði
Matthias Eggert var hans fulla skirn-
arnafn.
Hann var fæddur a& Þykkvabæjar-
klaustri 21.05. 1905 dáinn 27.06. 1981. For-
eldrar hans voru þau hjónin Hallfriöur
Oddsdóttir og Oddur Brynjólfsson.
Ljúfthef&i mér veriö aö fylgja þessum
frænda mfnum til grafar, en vi&bur&arrás
daganna varö þvi valdandi, aö ég haf&i
ekki möguleika til þess. Jarösettur var
hann fráÞykkvabæjarklausturskirkjuog i
gar&inn þar sem a& forfe&ur mínir hvfla
langt í ættir fram og eru þar því okkar
beggja vébönd.
Foreldrar Eggerts bjuggu á parti lir
Klaustrinu var biiiB þvi lítiö til fram-
færslu stóru heimili. Barnahópurinn or&-
inn stór, og þvi fátækt þar mikil sem og
vföar annarsstaöar. Um þær mundir hef-
ur almenn fátækt rikt í flestum sveitum
þessa lands. Háar kröfur voru þá óþekkt-
ar. Fólkiö reyndi a& una vi& sitt, þótt oft
værisetiövi&þröngvan kost,en þá var hi&
daglega brauö metiö a& ver&leiíum.
Sem tökubarn fór Eggert til frænda og
vina, er bjuggu á stærri hluta Klausturs-
ins, og var hann þar til fullor&insára. Fer
hann sí&an sem vinnumaöur til Brynjólfs
bróöur síns, og dvaldi hjá honum um 19
ára skeiö.
Brynjólfur haföi þá tekiö vi& þeim parti
Klaustrursins er Oddur fa&ir þeirra haföi
á&ur seti&. Á þessu timabilibætti Brynólf-
ur bújörð sina af stórhug og dugnaði.
Þakklátur er hann bró&ur sínum, fyrir þá
aöstoö er Eggert veitti til þeirra fram-
kvæmda.
Fyrr á árum var það almennt aö menn
(ir V-Skaftafellssýslu færu tii verti&ar að
afla sér einhverra tekna. Var þetta oft
har&sótt fer&alag um hávetur, þvf að
vanalega gengu þessir menn alla leið til
í Suðurnesja me& allstóra byröi á baki sér.
Ekki var þetta framkvæmanlegt nema
fyrir unga og hrausta menn. Eggert tók
þátt i svona ævintýri 19 ára gamall. Ekki
eru allar fer&ir til fjár, segir gamalt
spekiorö. Sannaöist þaö nú hva& Eggert
snertir. Þegar kom fram á vertföina
veiktist hann, fékk vonda lungnabólgur og
upp úr þvi brjósthimnubólgu og var flutt-
ur til Reykjavíkur mikið veikur. Hann
fékk inni á Landakotsspitala og lá þar í 3
mánuði. Matthfas Einarsson var þá yfir-
læknir spilalans og dá&ist Eggert mjög a&
framkomu hans og nærgætpi vi& sig.
Fyrir þa& taldi hann aö hann heföi fengiö
þá heilsu er raun varð á. Af spitalanum
beint, lagöi hann svo á' staö heim, las-
bur&a og félaus. Seinna fór hann margar
6
vertiðir til Vestmannaeyja. Hann haföi
þar með gengiö í gegnum okkar har&a
vinnuskóla bæöi til sjós og lands.
Eggert fór nú a& huga að framtföar Iffs-
starfi. Sveitin hans kæra Alftaveriö, átti
gró&urmold, sem nú kallaði til hans. Hann
var& viö því kalli. Já bóndi skyldi hann
þar ver&a.
Ari& 1942 byrjar hann búskap i Hraun-
gerði. Þar var rýrt kot, autt og yfirgefiö
er iey&i hafði sta&iö í 4 ár. Sú var aökom-
an þar, a& fbúöarhús var ekkertog lftil og
léleg útihús. Gefur það þvi augaleið a&
fljótt og rösklega þurfti a& taka þar til
hendi.
Nú getur maðurinn einsamall ekki ver-
iö, og undir heillastjörnu hefur Eggert
veriö þegaraöhann valdi sér lifsförunaut.
Pálina Pálsdóttir frá Seljalandi f
Fljótshverfi, komin. af traustum og gó&-
um ættlegg, geröist bústýra Eggerts um
eins árs skeið, en aö þeim tima li&num,
gengu þau i hjónaband f júlí 1943.
Nú var þaö svo ótal margt sem kalla&i
aö hjáþessum ungu hjónum og dagsorðið
var vinná og aftur vinna. Þau áttu engva
digra sjó&i til framkvæmda, en þau áttu
annan sjó& gullinu betrj. Þaö var kærleik-
ur og gu&strú. Me& þessum vopnum stó&u
þau fast saman i önn dagsins með stál-
vilja til sigurs.
Þegar árangri er ná& og sigur fæst lyft-
ist tilveran i æ&ra veldi og allt ver&ur svo
bjart og ánægjulegt.
Óöum fer nú fjölskyldan aö stækka hjá
þeim hjónum og eignast þau 10 börn
saman.
Ég tel þau hér upp f aldursröð:
Máffríöurf. 1943 þá Sigurjóna Svanhild-
ur, Þórarinn og Halldór (tviburar) Þór-
halla, Oddur, Páll, Hafdis, Gottsveinn og
Jón f. 1956. 011 þessibörn erunii uppkóm-
in vel gefin og dugandi fólk.
Þa& er lögmál sveitabúskapar aö kalla
unglinga til starfa, jöfnum höndum og
þeir vaxa til nokkurs þroska. Hér ur&u
þa& þvi elstu bræðurnir Þórarinn og Hall-
dór.sem mikinn þátt tóku i þvi aö byggja
upp jöröina me& fööur sinum. Bá&ir eru
þeir bræ&ur duglegir og smi&ir góöir.
Þegar Eggert byrjaöi búskap sinn i
Hraungerði, gaf tUnið af sér eitt kýrfóöur.
NU er túniö um 50 hektarar og 40 kýr i
fjósi, fjárbú allstórt og hrossaeign nokk-
ur.
Sem mjólkurframleiöendur er þar ný-
tisku fjós meö öllu þvi'besta er til heyrir.
Onnur' peningshús uppbyggB og þau
nýjustu svo vel gerö og stórbrotin, að
varla hef&i ma&ur búist við aö sjá slfkar
byggingar i sveit. Þá er nýbyggt ibú&ar-
hús ásamt ö&ru eldra.
Þegar litiö er nU til baka er augljóst a&
hér hefur rittukoti veriö breytt i' stórbýli-
Ekki hefst þetta með stuttum vinnu-
degi, og ekki tekst þetta nema meö sam-
eiginlegu átaki allrar fjölskyldunnar.
Vi& fráfall Eggerts sjáum við a& hann
hefur lifað til stórra hluta og lætur eftir
sig mikiö dagsverk.
Þegar aldur færöist yfir hann og þrekið
fór a& minnka, hafði hann ávallt sama á-
huga til framkvæmda ogeggja&i frekar til
þeirra hluta en latti. Hann gladdist jafnan
yfirhverjusporier stigið var i þá átt.
Sjálfur átti hann haga hönd og vann öll
sin verk me& ánægju og alú&. Hann var
karlmenniog mikillaðvallarsýn samt fór
hvergi mikiö fyrir honum. Hans sérstaka
prU&mennska og dagfar var svo ljúft a&
einstakt þótti. Skapsmuni sina lét hann
aldrei öðrum koma til óþpginda.
Um eins árs skeiö, mun Eggert hafa
barist við sjúkdóm þann er leiddi hann til
dauöa. Þvf ósýnilega ógnar afli er viö
köllum dau&a veröum viö öll aö lUta fyrr
e&ur si&ar. Á þessu timabili fór hann
tvisvar til Reykjavikur tilaö reyna aö fá
bótmeina sinna en meö litlum árangri, og
tseinna skiptiö fluttur heim mikið sjúkur.
,,Já heima er best”. Skiljanlegt var aö
hann kysi helst heima aö vera er hann
fann a& hverju stefndi.
I kærleika voru nú allar hendur fjöl-
skyldunnar framréttar til þess aö létta
honum sjúkdómsbyröina, en hjúkrun i
heimahúsum er erfiö viö slfkar aöstæöur.
Dóttir hans ein er lærður sjúkraliöi og
kom hUn nú heim til aöstoðar, sem var vel
þegin hjálp.
011 erum viö aö siöustu þakklát kær-
leikshönd almættisins er leysti hann frá
þjáningum þessa lífs, og felum hann guöi
eflffðarinnar.
Ég kveö þennan kæra frænda og heiö-
ursmann og þakka honum gengin spor.
Eiginkonu, börnum og öllum ástvinum
Eggerts, óska ég guösblessunar.
Vilhjálmur Bjarnason.
islendingaþættir