Íslendingaþættir Tímans - 07.03.1984, Blaðsíða 14

Sigurður Kristjánsson,
f rá Kollabúðum
Fæddur 13. mars 1908
Dáinn 9. februar 1984
Þann 17. febrúar sl. var kvaddur hinstu kveðju
síðasti bóndinn á Kollabúðum í Reykhólasveit,
Sigurður Jóhann Kristjánsson er var fæddur á
Kollabúðum 13. mars 1908.
Foreldrar hans voru sæmdarhjónin Kristján
Sigurðsson frá Múla og Sesselja Einarsdóttir frá
Kollabúðum. er lengi bjuggu þar góðu búi.
Snemma fór Siggi að taka þátt í störfum
heimilisins. 6 ára gamall fór hann að sitja hjá
kvíaánum, fyrst með fósturbróður sínum, Jónasi
Andréssyni og seinna í mörg sumur einn. Þetta
þótti Sigga skemmtilegt starf, enda hafði hann
gaman af kindum alla tíð.
Þegar hann var 14 ára fluttist hann með
foreldrum sínum að Skógum í sömu sveit, þar
bjuggu þau í fimm ár, en þá fluttu þau aftur að
Kollabúðum og þar bjó hann fyrst með föður
sínum og síðan einn til ársins 1967.
Siggi bætti jörðina mikið bæði húsakost hennar.
kvæntist eftirlifandi eiginkonu sinni, Guðrúnu
Björnsdóttur frá Surtsstöðum í Jökulsárhlíð,
þann 20. maí 1948. hinni mestu myndar- og
greindarkonu og hefur hjónaband þeirra verið
mjög gott. Þau voru vel samtaka í öllu. Þegar þau
byrja sinn búskap í Klúku eru öll hús þar ónýt.
Byggja þau ungu hjónin þar allt upp að nýju. Þau
hafa sjálfsagt ekki unnið eftir klukku eins og nú
tfðkast heldur lagt nótt við dag til að koma upp
nauðsynlegum húsum. Halldór var verklaginn og
góður smiður. það kom sér líka vel þá eins og oft
áður, margir leituðu til hans. ekki síst ef verkið
átti að ganga fljótt og vel og ávallt var-hann
reiðubúinn að rétta hjálparhönd. Það var mesti
myndarskapur á öllu í Klúku jafnt utan luiss sem
innan. Þau hjónin cignuðust 4 börn. hverl öðru
mannvænlegra. Þau eru: Kristbjörg gift Sigurði
Jónssyni. búsett á Egilsstöðum. Rúna Birna gift
Steindóri Einarssyni. þau búa á Víðastöðum í
Hjaltastaðaþinghá. Guðmundur rafvirki býr á
Egilsstöðum og Sigmundur einnig búsettur þar.
hans sambýliskona er Kristjana Júlíusdóttir.
Félagsmálastörf létu Halldóri vel. Kom þar
bæði til að hann var áhugasmur um hin ýmsu
málcfni er til heilla horfðu fyrir það samfélag sem
hann átti hlut að, svo hitt að hann var einarður að
vinna málstað sínum fylgi þar sem þess var þörf.
Einnig hversu traustvckjandi hann var í aliri
framkomu. Þess vegna kom það ekki á óvart, að
hann sem ungur maður valdist til þess hlutverks
að verða formaður ungmennafélags sveitar sinnar
um allnokkurt skeiö. En ungmennafélagið mun
þegar hér er komið sögu hafa verið hætt starfsemi.
en Halldór átti drýgstan þátt í að endurvekja það.
Ég hefi fyrir satt að á þeim árum sem Halldór
veitti félaginu forystu hafi starfsemi þess verið
14
með hvað mestum þrótti. Á þeim árum reisti
félagið ásamt flciri aðilum félagsheimilið Hjalta-
lund. sem enn í dag ber vitni um stórhug og
framtaksscmi þeirra tíma. Mun Halldór hafa átt
þar stærstan hlut að máli og umsjónarmaður
hússins var hann hin fyrstu ár.
Ég tel að Halldór hafi verið ákjósanlegur
leiðtogi ungs fólks. Hann var drengilegur í
hvívetna kátur og hressilegur og aldrei varð vart
svartsýni hjá honum. Hann var fyndinn og
gamansamur svo það var unun að vera í félagsskap
hans ágóðri stund. Hann talaðiekki illa um neinn.
enda hjartað gott sem undir sló. Hjálpsamur var
hann og taldi ekki eftir sér að liðsinna öðrum. þar
sem hann gat því við komið. Þá var Halldór
sérstaklega barngóður. öll börn hændust að hon-
um og ég tcl það lýsa best mannkostum hans. Eins
var hann sérlega nærfærinn við allar skepnur.
Ekki var hann vín- eða tóbaksmaður. þó án allra
öfga þar að lútandi. Sú manngerðsem Halldórvar
er líklcg til að hafa holl áhrif á aðra. ekki síst þá
ungu.
Það hlaut því að ráðast þannig er tímar liðu. að
það kæmi í Halldórs hlut að vinna fyrir sveit sína
að hinum ýmsu félagsmálum. Hann átti sæti í
svcitarstjórn frá árinu 1962-1978 og var oddviti
hennar hluta þess tímabils. Sýslunefndarmaður
og hreppstjóri var hann hin síðari ár. í stjórn
búnaðarfélags og lestrarfélags sveitarinnar ásamt
Veiðifélagi Selfljóts átti Itann sæti og formaður
þeirra síðartöldu var hann um árabil. Þá var hann
endurskoðandi reikninga Kaupfélags Borgar-
fjarðar og sá um reikningshald Mjólkurflutninga
Hjaltastaða- og Eiðahreppa um nokkurt skeið. Af
þessari upptalningu má sjá hversu virkan þátt
hann tók í félagsmálum. Mörgum fleiri trúnaðar-
stækkaði túnið og ræktaði ný fram um allan dal.
Einnig girti hann öll túnin og tengdi þar girðingar
saman með stórri fjárgirðingu, sem auðveldaði
mjög gæslu fjárins haust og vor, því Kollabúðir er
landstór jörð og fé sótti mikið á Heiðina og fram
í dalina, ef tíð var góð.
Það var gaman að koma að vestan og sjá heim
í dalinn hans á björtu sumarkvöldi eða þegar
kjarrið og lyngið stóðu í sinni margþættu litadýrð
á kyrrum haustdegi.
Ég kynntist Sigga fyrst þegar ég kom að
Kollabúðum sem snúningastrákur 1928 og hafa
góð kynni haldist ætíð síðan.
Það er margs að minnast frá fyrstu kynnum
okkar. Það var gaman að fara í kaupstaðaferðir
með Sigga haust og vor með marga hesta undir
reiðingi. Hann átti marga fallega og góða hesta,
enda mikill hestavinur og starfaði mikið með
þeim, því fyrstu árin varð að heyja mikið á engjum
og reiða heyið heim á mörgum hestum oft um
erfiðan veg. Eins var gaman að fara með honum
í eftirleitir á haustin norður á Þoskafjarðarheiði
og í Staðardali, hann var glöggur að þekkja sitt fé
í öðru og vísa því suður yfir heiðina og heim í
Kollabúðadalinn.
störfum gegndi hann með prýði, þótt ekki verði
hér upp talið. Þó Halldór nyti ekki sérstakrar
skólagöngu á unglingsárum varð það ekki séð í
störfum hans. þar var allt vel af hendi leyst. Hann
var gæddur góðum og farsælum gáfum. reiknings-
glöggur í besta máta og fljótur að átta sig á
hlutunum. Hann óx með hverjum vanda. Ég get
ekki látið hjá líða að minnast á hvað gaman var
að vera að verki með Halldóri. en það varég bæði
sem barn og síðar sem fullorðin manneskja. Hann
var bæði röskur og kappsfullur. enda gckk allt það
fljóit sem hann lagði hönd á.
Halldór og Guðrún voru höfðingjar heim að
sækja. enda oft gestkvæmt á heimili þeirra. þau
voru samhcnt í að veita ríkulega eins og í öllu
öðru. Klúka er ekki í alfaraleið. en enginn tók
eftir króknum þangað heim. Þar bjuggu þau allan
sinn búskap þar til þau brugðu búi og fluttu í
Egilsstaði haustið 1982 í eigið hús sem þau voru
að koma upp og var það bvggt af stórhug cins og
allt annað hjá þcim. Við að fullgera húsið vann
Halldór þar til hann veiktist skyndilega og andað-
ist í sjúkrahúsinu á Egilsstöðum hinn 18. maí
1983. Útför hans var gcrð frá Hjaltastaðakirkju
að viðstöddu fjölmenni og var hann lagður til
hinstu hvílu í heimagrafreit æskuheimilis síns að
Dratthálastöðum.
Nú þegar leiðir skilja um sinn er mér efst í huga
þakklæti til kærs frænda fvrir ótal góðar og glaðar
stundir um leið og ég bið honum blessunar guðs í
þeirri ferð sem hann hefur nú lagt upp í. Ég er
þess fullviss að til þeirrar fcrðar var hann vel búinn
og hafði gott veganesti.
Að endingu votta ég eiginkonu. börnum og
öðrum ættingjum og vinum dýpstu samúð mína.
Sesselja Jónsdúttir
íslendingaþættir