Morgunblaðið - 07.08.2005, Blaðsíða 22

22 SUNNUDAGUR 7. ÁGÚST 2005 MORGUNBLAÐIÐ
Átta veiðimenn eru saman-komnir á bjarginu við Æð-arfossa í Laxá í Aðaldal.Klukkan er tuttugu mínút-
ur gengin í átta að morgni, en enginn
er þó byrjaður að veiða. Þeir eru
mættir til að samfagna félaga sínum,
Axel Gíslasyni, en hálf öld er liðin frá
því hann veiddi fyrst hér í Laxá.
Veiðifélagar Axels afhenda honum
forláta veiði-koníak að gjöf, spjalla
saman og rifja upp gamla tíma.
„Ég kom hingað fyrst með pabba
1955, þá nýorðinn tíu ára. Fékk minn
fyrsta lax, ellefu punda hrygnu, á
spón á Höfðabreiðu, sem varð nátt-
úrulega uppáhaldsstaðurinn minn í
mörg ár á eftir.“ segir Axel.
„Í þá daga átti ég ekki marga jafn-
aldra við Laxá. Við vorum stundum
tveir stráklingar og sváfum yfirleitt í
tjaldi úti á túni eða fengum að gista
hjá Jóni bónda Þorbergssyni og frú
Elínu í íbúðarhúsinu á Laxamýri.
Sennilega var það til að hlífa okkur
við skemmtanahaldi annarra veiði-
manna,“ segir Axel svolítið dreym-
inn á svip. „Hér hef ég veitt á hverju
einasta sumri síðan. Við pabbi veidd-
um alltaf saman meðan hann hafði
heilsu til. Ég keypti líka lausa daga
til að komast oftar í ána og jafnvel
kom fyrir að ég veiddi fyrir aðra,
uppá hlut. Þá voru einhverjir sem
ekki gátu nýtt dagana sína, ég veiddi
fyrir þá og fékk helming aflans að
launum. Á þessum tíma var allt ann-
að hlutfall á milli verðmætis veiðar-
innar, annars vegar, og kostnaðar
við veiðileyfi hins vegar. Í mörg ár
fór ég með laxinn á Hótel KEA og
fékk inn fyrir kostnaðinum.“
Blóðrisa eftir að sleppa stórlaxi
„Það þarf nú ekki að spyrja að
því,“ svaraði Axel og skimaði Bjarg-
strenginn, þegar ég innti hann eftir
hvort Laxá væri ekki örugglega
uppáhaldsáin hans. „Ég á hinsvegar
marga uppáhaldsstaði hér í Laxá.
Það fer þó dálítið eftir hvernig geng-
ur á hverjum tíma. Maður kemur og
dvelur mest á þeim stöðum sem
reynst hafa vel áður. En ég á líka
uppáhaldsstaði sem hafa ekki gefið
laxa árum saman því áin er alltaf að
breyta sér. Staðir geta dottið niður í
nokkur ár og komið svo inn aftur.“
STANGVEIÐI | VEITT MEÐ AXEL GÍSLASYNI Í LAXÁ Í AÐALDAL
Ekki þenn-
an litla!
Eftir Kjartan Þorbjörnsson
golli@mbl.is
Rabarbari er jurt sem hef-ur gagnast Íslendingumvel. Hann hefur lengiverið ræktaður í görðumlandsmanna og hafður
ýmist í sultu eða grauta. Rabarbarar
Rheum heitir þessi ættkvísl og er
upprunnin til fjalla í Asíu. Það var
gjarnan eitt af skylduverkum ís-
lenskra húsmæðra að búa til rabar-
barasultu sem var svo notuð á
pönnukökur, brauð, í tertur og með
kjöti. Síðar var farið að verksmiðju-
framleiða rabarbarasultu og dró þá
úr heimasultuninni. Rabarbaravina-
félag er starfandi á Íslandi, en hver
skyldi vera tilgangur þessa ágæta fé-
lags?
Kristján Pálsson, fyrrverandi al-
þingismaður, er formaður félagsins.
„Rabarbaravinafélagið var stofn-
að fyrir tveimur árum af mér og
konu minni, Sóleyju Höllu Þórhalls-
dóttur, og tvennum vinahjónum okk-
ar. Þessi félagsstofnun var bæði í
gríni og alvöru en félagið var stofnað
með pomp og prakt, stefnuyfirlýs-
ingum og markmiðum. Við kynntum
okkur af þessu tilefni aðeins hvort
svipað félag eða svipuð samtök væru
til starfandi annars staðar í heimum
og komumst að því að svo var nokk-
uð víða. Fram komu á ýmsum heima-
síðum upplýsingar um mikla nytsemi
rabarbarans auk þess sem hann er
góður í sultur og grauta. Við vorum
því ánægð með að hafa fengið þessa
hugmynd.“
Rabarbarinn ekki lengur
sjálfsagður á veisluborðið
„Ástæðan fyrir stofnuninni er að
við erum öll alin upp frá barnæsku
við að hafa sultutau með kjöti og
jafnvel fleiru og fannst að þetta eð-
alsulutau, sem okkur hafði alltaf lík-
að svo vel við, væri ekki lengur sjálf-
sagt á veisluborðum. Rabarbara-
sulta er t.d. oft ekki á boðstólum
þegar farið er út að boða á veitinga-
stöðum og oft þarf að hafa nokkuð
fyrir að fá rabarbara sultu ef beðið
er um hana. Ýmsum þykir þessi bón
sérviska og gamaldags, rabarbar-
sultan sé komin úr tísku. Við vildum
gera okkar til að bæta úr þessu, við
lítum svo á að rabarbarasultan sé
hluti af menningu Íslendinga og satt
að segja hélt rabarbarinn í þeim líf-
inu með öðru áður fyrr. Það er því
full ástæða til að halda uppi merki
rabarbarans sem er bæði hollur og
Það er sómi að rabarbaran
Rabarbari er hluti af mat-
armenningu Íslendinga.
Kristján Pálsson er formað-
ur Rabarbaravinafélags Ís-
lands, en hann stofnaði
þetta félag ásamt konu sinni
og tveimur vinahjónum fyr-
ir 2 árum. Guðrún Guð-
laugsdóttir ræddi við Krist-
ján um ástæður fyrir
félagsstofnun þessari og
gagnsemi rabarbarans.
Morgunblaðið/ÞÖK
Kristján Pálsson, fyrrverandi alþingismaður og formaður Rabarbaravinafélagsins, segist alinn upp við rabarbarasultutau frá barnæsku.
Axel Gíslason hef-
ur veitt í Laxá í
Aðaldal í fimmtíu
ár. Hann er sonur
Gísla Konráðs-
sonar heitins en
þeir feðgar veiddu
saman á hverju
sumri í tæp 45 ár.
„Öllum krókaleið-
um var beitt til að
missa ekki úr sumar. Ég vann tvö sum-
ur í Danmörku og eitt í Ameríku, þá
varð ég að haga fríunum og ferðum til
að geta komist heim í Laxá,“ segir Ax-
el sem á stóran hóp veiðifélaga.
„Ég á sex yngri systur sem hafa lítið
verið í veiðimennskunni. Hins vegar
náði pabbi saman fjórum stöngum í
hollinu okkar árið 1987 og tók með sér
alla tengdasynina sex, auk mín. Þeir
höfðu fæstir veitt áður en fengu allir
bakteríuna, enda er hún bráðsmitandi.
Síðan þá hafa fjölskyldumeðlimir fyllt
tvær til fjórar stangir hvert sumar í
Laxá.“
Hálf öld í Aðaldal
Axel Gíslason