Tíminn - 20.08.1971, Blaðsíða 7

FÖSTUDAGUR 20. ágúst 1971
TIMINN
7
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
rramkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson RJtstjórar: Þórarinn
Þórarinsaon (áb), Jón Helgason, IndriOl G. Þorstelnsson og
Tómas Karlsson. Auglýslngastjóri: Steingrímur Gislason. Rit
stjómarskrifstofur 1 Edduhúsinu, simar 18300 — 18306. Skrif-
stofur Bamikastraeti 7. — Afgreiðslusími 12323. Auglýsingasiml:
19523. Aðrar skrifstofur sími 18300. Áskriftargjald kr 195,00
i mánnði lnnanlands. í lausasölu fcr 12,00 eint — Prentsm.
Edda hf.
Vel heppnuð för
utanríkisráðherra
til London
För Einars Ágústssonar, utanríkisráðherra, til Lond-
on, til viðræðna við brezk stjórnvöld, um þá fyrirætlun
íslenzku ríkisstjórnarinnar, að færa fiskveiðilögsögu ís-
lands út í 50 sjómílur á næsta ári, hefur heppnazt mjög
vel og eru allir á einu máli um að ráðherrann hafi staðið
sig með ágætum og haldið vel á málstað íslands. Jafn-
framt skýrði Einar Ágústsson þau sjónarmið, að íslenzk
stjómvöld teldu forsendur brostnár fyrir samningunum
við Breta og Vestur-Þjóðverja frá 1961 og myndi samn-
ingunum verða sagt upp, ef ekki tækist samkomulag um
að þeir féllu úr gildi. íslendingar ætla sér sams konar
rétt og allar aðrar þjóðir heimsins hafa nú, til að færa
út fiskveiðimörkin einhliða, án þess að skuldbinda sig
fyrirfram um að slík útfærsla skuli háð úrskurði alþjóða-
dómstólsins.
Að loknum viðræðum í utanríkisráðuneytinu í Lund-
únum í fyrradag efndi utanríkisráðherra til blaðamanna-
fundar og skýrði málstað og rök íslendinga fyrir.^í-
færslu og svaraði spumingum blaðamanna. Þá kom
hann fram í útvarpi og sjónvarpi í Bretlandi og hélt þar
vel og einarðlega á málstað íslands.
Brezkir fjölmiðlar hafa tekið málflutningi Einars
Ágústssonar, utanríkisráðherra, mjög vinsamlega, þótt
þeir skýri að sjálfsögðu einnig frá mótmælum brezku
ríkisstjómarinnar gegn áformum íslendinga og þeim
sjónarmiðum, sem ráða viðhorJB brezku ríkisstjómarinn-
ar til málsins.
Á blaðamannafundinum í London kom það meðal
annars fram, að sá misskilningur er mjög útbreiddur, að
íslendingar ætli að færa landhelgi sína (territorial
waters) í 50 mílur. Landhelgi íslands er nú aðeins 3 mílur
ídenzka ríkisstjómin hefur engin áform um að breyta
henni, heldur er hér aðeins um fiskveiðilögsöguna að
ræða (fisheries limits), sem nú er 12 sjómílur, en verður
færð í 50 mílur á næsta ári.
Einar Ágústsson, utanríkisráðherra, svaraði spuming-
um blaðamanna um það, hvers vegna íslenzka rikisstjóm-
in vildi ekki leggja útfærslu fiskveiðilögsögunnar undir
alþjóðadómstólinn eða bíða eftir niðurstöðum hafréttar-
ráðstefnu Sameinuðu þjóðanna 1973 á þann veg, að það
myndi taka of langan tíma og fiskimið íslands yrðu upp-
urin þegar það mál væri leyst. Hans G. Andersen skýrði
fyrir blaðamönnum í þessu sambandi, hvemig farið hefði
með hvalinn í Norðurhöfum, en hvalurinn hefði verið
nær útdauður, þegar þjóðirnar komu sér loks saman um,
hvemig ætti að takmarka veiði hans.
í gær birtust frásagnir af blaðamannafundinum í 511-
um helztu dagblöðunum í Bretlandi og þar skýrt skil-
merkilega frá málflutningi Einars Ágústssonar, utanríkis-
ráðherra, og þeim rökum, sem hann færði fyrir lífsnauð-
syn íslendinga að færa út í 50 sjómílur þegar á næsta ári.
í dag er Einar Ágústsson ásamt fylgdarliði í Bonn og
ræðir við Walter Scheel, utanríkisráðherra Vestur-Þýzka-
lands, von Braun, ráðuneytisstjóra utanríkisráðuneytis-
ins, og Griesau, ráðuneytisstjóra í sjávarútvegsráðuneyt-
inu í Bonn. í kvöld situr Walter Scheel utanríkisráðherra
svo kvöldverðarboð Árna Tryggvasonar, sendiherra,
ásamt Einari Ágústssyni og fylgdarliði. — TK
JAMES RESTON:
Viö gerum ekki ráð fyrir lausn
allra vandamála á augabragði
Þannig fórust Chou En-lai forsætisráðherra Kína orð í viðtali
við James Reston, sem rakið er að nokkru hér á eftir
VIÐ ræddumst vi3 hinn 5.
ágúst í Höll alþýðunnar í
miðri höfuðborginni. Viðstadd-
ir voru, auk forsætisráðherra
og okkar hjónanna, nokkrir af
starfsmönnum utanríkisráðu-
neytisins.
Chou En-lai var í skrautlaus
um, gráum jakka eins og Mao
gengur í. Hann virðist ein-
hvem veginn hafa gengið þess
meira saman líkamlega, sem
völd hans hafa aukizt. Hann
var mjög kurteis og alvarleg-
ur, og virtist mjög áfram um
að gera þessa tilraun í könnun
stjórnmálasamskipta meðan
tími ynnist til.
Hann gagnrýndi mjög ein-
c’regið stefnu Bandaríkja-
manna gagnvart Kína, For-
mósu, Indókína og Japan, en
hann sagði ekki aukatekið orð,
sem líta mátti á sem persónu-
lega gagnrýni á Nixon forseta.
Hann var og sýnilega mjög
áfjáður í allt, sem gefið gæti
vísbendingu um manngerð for-
setans.
ÖRSÆTISRÁÐHERRANN;
hældi Nixon forseta fyrir..
dirfskuna, sem hann hefði sýnt
með framkvæðinu að því að
reyna að koma á samskiptum
við Kínverja. Greinilega kom
fram, að honum var mætavel
kunnugt efni ræðunnar, sem
Nixon var nýbúinn að flytja í
Kansas City, og hann sagðist
eiga von á eftirriti af þvf, sem
farið hefði fram á síðasta
blaðamannafundi forsetans.
Chou En-lai viðurkenndi, að
greiða yrði fram úr miklum og
margvíslegum tækniflækjum
áður en úr heimsókn forsetans
til Kina yrði. Hann taldi hugs-
anlegt, að ýmiss konar sérfræð-
ingar gætu veitt veralega að-
stoð við þetta, en fullyrti eigi
að síður, að „ef leysa á þau
vandamál, sem við er að fást,
þá verða þau ekki með nokkra
móti leyst fyrr en forsetinn
er kominn í eigin persónu."
Hann lagði einnig mjög ríka
áherzlu á, að engir einkasamn-
ingar af neinu tagi hefðu ver-
ið gerðir meðan Henry A.
Kissinger, ráðgjafi forseta I
utanríkismálum, stóð við I
Peking um daginn. Þá gerði
forsætisráðherrann sér sér-
stakt far um að rifja upp vin-
samleg samskipti bandarísku
þjóðarinnar og kínversku þjóð-
arinnar á liðinni tíð.
HITT leyndist ekki, að for-
sætisráðherrann lét ekki hinn
minnsta bilbug á sér finna,
hvorki að því er varðaði ágrein
inginn um Indókína, Formósu
eða aðildina að Sameinuðu
þjóðunum. Að því er aðild
Kína að Sameinuðu þjóðunum
varðaði var greinilega ekki um
neinn meðalveg að ræða.
Ráðherrann var hvergi
nærri eins hvassyrtur um tjl-
lögu Williams P. Rogers utan-
rflrisráðherra Bandaríkjanna
OHOU EN-LAI, forsætisráðherra Kfna.
um aðild „tveggja kinverskra
ríkja“ að Sameinuðu þjóðun-
um og tíðkað er hér í opin-
beram fréttaflutningi. En
hann sagði með hógværð, að sú
aðferð væri „ekki skref fram
á við.“
Hann fullyrti einnig, að
Kínverjar miðluðu ekki málum
milli stríðsaðilanna í Indó-
Mna. Þeir stæðu með þeim
öflum, sem Bandaríkjamenn
ættu í höggi við, og það myndu
Síðari hluti
þeir halda áfram að gera, þar
til Bandarikjamenn hyrfu með
herafla sinn á burt
Hann sagði Bandarikjamenn
hafa hafið árásina í þessum
hluta heimsins, og „sá, sem
hnýtti hnútinn, verður að leysa
hann.“
„ÞAÐ er hverju orði sann-
ara, að ýmsar breytingar era
að verða á í heiminum, en
þessar breytingar mega ekki
vinna kínversku þjóðinni
meira tjón en orðið er. Við
höfum ekki gert öðram mein
undangengin rúmlega tuttugu
ár, heldur hefur bandaríska
rflrisstjómin spillt öðrum lönd
um og unnið öðrum þjóðum
mein'
Við höfum þegar beðið í
meira en tuttugu ár og við get
um beðið eitt ár enn ef á þarf
að halda. Það skiptir ekki
máli, en lausnin verður að
vera réttlát, þegar þar að
kemur."
Yfirleitt var þó á forsætis-
ráðherranum að heyra, að
hann væri þess fullviss, að
mjðg umfangsmikið endurmat
væri á döfinni hjá öllum helztu
þjóðum heims, og Kínverjar
vildu að þessu sinni eiga þ&tt
f þeim viðræðum, sem fram
færu. í hans augum er For-
mósa tákn um vestræn yfirráð
yfir kinversku landsvæði, og
hann er staðráðinn í að binda
endi á þau, og umfram allt þó
að koma í veg fyrir, að Japan-
ir hafi þar hönd í bagga.
CHOU EN-LAI gaf ekki í
skyn, að Nixon forseti ætlaði
sér ekki að lóta bandariska
herinn hverfa á burt frá Viet-
nam. Raunar var helzt svo að
heyra, að hann hefði meiri
áhyggjur af framtíðarsam-
skiptum kínversku stjómarinn
ar við rflrisstjómimar f
Moskvu og Tokyo en rílds-
stjómina f Washington.
Þrátt fyrir viðvöranartal
hans um áreitni Sovétríkjanna
og yfirvofandi hættu á innrás
þeirra í Kína, þá viðhafði hann
harðorðari ummæli um Jap-
ani.
„Hver og einn, sem stend-
ur andspænis hættu, verður að
risa gegn henni strax f upp-
hafi,“ sagði hann. „Almenn at-
hygli verður ekki vakin með
öðru móti.“
YFIRLEITT var forsætisráð-
herrann miklum mun mildari í
orðum en tíðkað er f hinum
opinbera byltingaráróðri
þeirra Pekingmanna. Hann
kvaðst ekki koma auga &, að
grunnkenning Sameinuðu þjóð
anna um friðsamlega lausn
allra deilna og yfirlýst stefna
Peking-stjómarinnar um stuðn
ing við frelsisstríð þjóða
þyrftu að stangast á.
Hann neitaði meira að segja,
Framhald á bls. 10.