Tíminn - 01.02.1975, Blaðsíða 7

Laugardagur 1. febrúar 1975.
TÍMINN
7
r

Útgefandi Framsóknarflokkurinn
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm). Jón Helgason. Augiýsinga-
stjóri: Steingrimur Gislason. Ritstjórnarskrifstofur I
Edduhúsinu viö Lindargötu, simar 18300 — 18306. Skrif-
stofur f Aöalstræti 7, simi 26500 — afgreiöslusimi 12323 —
auglýsingasfmi 19523.
Verö i lausasölu kr. 35.00.
Askriftargjald kr. 600.00 á mánuöi. Blaöaprent h.f.

J
Rannsókn á snjóflóð-
um og skriðuföllum
Tómas Árnason hefur flutt i sameinuðu þingi til-
lögu til þingsályktunar um rannsóknir á snjóflóð-
um og skriðuföllum. Er ráð fyrir þvi gert i tillög-
unni, að rikisstjórnin láti fara fram athugun og
rannsóknir á snjóflóðum og skriðuföllum. Áherzla
verði lögð á gagnasöfnun og rannsóknir á þessum
náttúrufyrirbærum, eðli þeirra og orsökum, og
enn fremur, hvort unnt sé að sjá fyrir og hindra
snjóflóð og skriðuföll og hvaða vörnum og viðvör-
unum verði komið við. í greinargerð með tillögu
sinni segir flutningsmaður:
„Snjóflóð og skriðuhlaup eru mjög algeng nátt-
úrufyrirbæri hérlendis, enda hafa skriður átt
drjúgan þátt i mötun landsins. Frá upphafi byggð-
ar hafa þessar náttúruhamfarir öðru hverju gert
usla i lifi og starfi þjóðarinnar og valdið stórfelldu
manntjóni og eignatjóni.
Snjóflóðin á Norðfirði og viðar nú i vetur hafa
enn minnt harkalega á það, að hefja verður skipu-
legar og hagnýtar snjóflóðarannsóknir á Islandi.
En jafnframt þurfa einnig að koma til rannsóknir
á skriðuföllum.
Ýmsir Islendingar hafa unnið merkileg störf að
gagnasöfnun i þessum fræðum. Ólafur Jónsson
hefur t.d. skrifað mikið og gagnmerkt ritverk um
skriðuföll og snjóflóð.
Almannavarnanefnd rikisins hefur nokkuð haf-
izt handa i þessum málum, m.a. með þvi að skrifa
bæjaryfirvöldum i þeim kaupstöðum i landinu, þar
sem snjóflóð gætu fallið, og óskað eftir kortlagn-
ingu hættusvæða. Enn fremur hefur nefndin beðið
um álit á þvi, hvaða vörnum væri hugsanlegt að
koma við til varnar gegn snjóflóðum.
Erlendis hafa rannsóknir á snjóflóðum, fjall-
hruni og jarðskriðum verið gerðar um alllanga
hrið. 1 Sviss, Noregi, Bandarikjunum, og eflaust
viðar, er þessi starfsemi talsvert öflug i formi
rannsóknar- og athugunarstöðva. Ein merkasta
rannsóknarstöð um snjóflóð er i Davos i Sviss, og
er markmið hennar að vinna að vörnum gegn snjó-
flóðum, og gera svonefndar snjóflóðaspár til við-
vörunar. Þá er einnig unnið skipulega að björgun-
arstörfum, m.a. með hjálp hunda og rafbylgju-
tækja. Einnig fer fram fræðslustarf um snjóflóð,
bæði með fyrirlestrum og útgáfustarfi.
Safna þarf öllum upplýsingum um snjóflóð og
skriðuföll og kortleggja hættusvæðin. Þá þarf vis-
indalegar rannsóknir á þessum náttúrufyrirbær-
um, orsökum þeirra og eðli. Er t.d. unnt að sjá
snjóflóð fyrir, þannig að ráðrúm gefist til viðvör-
unar?
Sjálfsagt er að leita til þeirra stofnana erlendis,
sem hafa á að skipa reyndum sérfræðingum i
vörnum gegn snjóflóðum og skriðuföllum. Sér-
staklega virðist áriðandi að hraða aðgerðum i öllu
er lýtur að snjóflóðunum.
Að athugun lokinni þykir rétt, að rikisstjórnin
leggi fyrir Alþingi niðurstöður og tillögur um til-
högun þessara mála”.
Eins og flutningsmaður bendir á, eru þeir at-
burðir, sem gerzt hafa austanlands i vetur, vissu-
lega hvatning til þess, að mál þetta verði tekið
föstum tökum. Vafalaust mun Alþingi samþykkja
umrædda tillögu, en henni þarf svo að fylgja eftir
eins vel og unnt er.
Grein úr Politiken:
Á flótta fró ísrael
og Sovétríkjunum
En fá ekki búsetu í Bandaríkjunum eða V-Evrópu
Hjón, sem fluttust frá Sovétrfkjunum til tsraels en undu þar ekki
hag sfnum. Þau dveijast nú f bækistöð fyrir flóttamenn i Belgiu.
Af hálfu Gyöinga og vissra
stjórnmálamanna i Banda-
rfkjunum hefur verið reynt
að knýja það fram með við-
skiptaþvingunum, að Sovét-
rikin leyfðu sem flestum
Gyöingum, sem þar eru bú-
settir, að flytjast til tsraels.
Reynslan hefur samt vcriö
sú, að margir þeirra Gyö-
inga, sem hafa flutzt frá
Sovétrfkjunum til tsraels,
hafa unað hag sfnum þar illa
og viljað setjast aö f Vestur-
Evrópu og Bandarfkjunum,
en fengið kaldar móttökur.
Þessir Gyðingar eru nú á
hrakningi vföa um heim. t
eftirfarandi grein er sagt frá
einum hópi þeirra, en nýlega
var sagt I Newsweek frá öðr-
um hópi, sem hefst viö I
Vestur-Berlfn:
ZOM en Zee er dvalarheimili
kaþólskra f belgfska bænum
Westende, sem er tæplega
tuttugu kflómetra frá Ostende.
Að sumrinu er það rekið sem
fyrsta flokks dvalarheimili
fólks í leyfi, einkum þó ætlað
barnafjölskyldum. Nú eru þar
um 50 belgískir gigtarsjúk-
lingar og 200 Gyðingar.
„Auðvelt er að þekkja Gyö-
ingana úr”, sagði ungur að-
stoöarmaður. „Þeir geta
gengið hjálparlaust”.
En Gyðingana má einnig
þekkja á dapurlegum og sorg-
mæddum svip. Sumir stytta
sér stundir með því að spila á
spil, aðrir standa hér og þar
með hendur I vösum, tala
saman og horfa stöðugt út á
hafiö, sem gjálfrar við strönd-
ina
EKKI er neitt óvenjulegt að
rekast á dapra og óhamingju-
sama Gyðinga, jafnvel ekki
um þessar mundir, en sjald-
gæft er, að þeir séu i umsjá
kaþólskra manna. Þar á ofan
eru Gyöingarnir i Westende
ekki á flótta undan ofsóknum
eða á leið til ákveðins staðar —
og þetta á raunar ekki einung-
is viö um Gyðingana 200 I
Westende, heldur einnig 600
aðra Gyöinga i og umhverfis
Bruxelles. Þessir Gyðingar
hafa yfirgefið riki Gyðinga.
En slikir farfuglar eru raunr
ekki sérstaklega fáséðir.
Nokkrir fólksflutningar hafa
ávallt veriö i báðar áttir, eða
bæöi að og frá Israel.
Gyöingarnir 800 i Bruxelles
og Vestende eru sérstæðastir
fyrir það, að þeir eru Rússar,
og á rússneska Gyöinga er
yfirleitt litið sem pislarvotta.
Þeir eru sagöir reiðubúnir að
fórna heimili, eignum, ævi-
Starfi, framtiðarvonum og
persónulegu öryggi i þeirri
von að geta setzt að i ísrael.
Þar hafa rússneskir Gyðing-
ar verið álitnir staðfesting á
þeirri sannfæringu Zionista,
að Gyðingarfki endurveki af
sjálfu sér samkennd Gyðinga,
hversu lengi sem henni heföi
verið haldið niöri. Dæmi rúss-
neskra Gyöinga var talið allri
hreyfingunni uppörvun og
hvatning.
LÖNGUM var varla unnt að
ganga svo framhjá sovézku
sendiráði að þar væri ekki
stödd kröfuganga, sem farin
væri til þess að lýsa samúð
með rússneskum Gyðingum.
A spjöldum kröfugöngumanna
stóö meðal annars: „Leyfið
Gyðingum að fara úr landi”.
„Okkur var vel kunnugt um
þessar kröfugöngur”, sagði
aldraður Gyðingur frá
Odessa. „En ástandið i Sovét-
rfkjunum er engan veginn eins
slæmt og þið haldiö, og
ástandið i Israel er heldur ekki
eins gott og við héldum það
vera.” Hann vildi ekki fara
nánar út i þessa sálma, en
aörir voru fúsari aö leysa frá
sljóðunni.
„Ég var þar i átta mánuði,
án þess aö mér tækist aö fá
vinnu eða þak yfir höfuöið”,
sagöi fimmtugur skrifstofu-
maður frá Leningrad.
35 ára gamall rafmagns-
verkfræðingur frá Lemberg
sagðist bæði hafa fengiö starf
og húsnæði. „En ég varð að
gera mér að góðu að starfa
sem venjulegur vélamaður.
Og húsiö, sem ég bjó I, var I
Afula Elit, meðal hinna
svörtu”.
UM 100.000 rússneskir Gyö-
ingar hafa setzt að I ísrael siö-
ustu tvö þrjú árin. Af þeim
hafa um 3000 flutzt úr landi að
nýju og mynda nú fámenn,
einangruð samfélög i Róm,
Paris og Vestur-Berlin. Þeir
hafa hvergi veriö velkomnir
og hafa leitað I allar möguleg-
ar áttir til þess að finna þann
staö, þar sem þeim væri sýnd
minnst andstaða, og um 1000
þeirra hafa lagt leiö sina til
Belgiu sfðan I ágúst I sumar.
Sumir hafa haldið áfram, en
aörir koma þá I þeirra stað.
Sumir sýnast hafa töluverð
fjárráð, en aörir hafa nálega
ekkert fyrir sig að leggja.
Fyrr á tið gátu þeir Gyðingar,
sem orðið höfðu fyrir von-
brigðum I ísrael, ávallt vænzt
aðstoðar frá hinum öflugu
hjálparstofnunum Gyðinga I
Evrópu og Bandarikjunum.
Nú er öðru máli að gegna.
Forustumenn þessara
hjálparstofnana hafa gert
leynilegt samkomulag við
stjórnendur Israelsrikis um,
að rússneskum Gyðingum
skuli ekki veitt aðstoð. Þeim
er þvi vlsað til Caritas, en það
er alþjóðleg kaþólsk hjálpar-
stofnun.sem Tolstoj-stofnunin
leggur starfsfé (en að baki
henni stendur burtfluttur hóp-
ur Hvitrússa), auk flótta-
mannahjálpar Bandarikj-
anna, en það er opinber stofn-
un.
GYÐINGAR búsettir i Belgiu
eru um 35 þúsund og koma
rússnesku Gyðinganna hefur
bæði valdið gremju og deilum
meðal þeirra. Aukin útgjöld
vegna aðstoðar viö þessa fáu,
nýkomnu Gyðinga hefur þar
engin áhrif haft, heldur eru að
verki allt aörar ástæður.
„Ég gæti sem bezt greitt
kostnaðinn af dvöl þeirra úr
eigin vasa,, sagði belgiskur
demantakaupmaður. ,,En
hvers konar Gyðingar eru
þetta eiginlega? Þeir sýna
Israel ekki minnstu hollustu.
Þeir sýna Gyðingdóminum
ekki einu sinni hollustu. Viö
höfum gengiö milli gistihús-
anna hér I Vestende og
Bruxelles og boðið þeim að
koma til samkunduhúsa okk-
ar. En það er ekki einn af
hverjum tiu, sem þiggur þetta
heimboð”.
VERA má, að skýringuna á
þessu sé að nokkru leyti að
finna i þvi, sem lágvaxinn og
boginn Gyðingur frá Kishiev
sagöi I Westende:
„Ég segi ekki eitt einasta
niðrandi orð um Israel. Ekki
eitt einasta orð. Þar var komið
vel fram við mig. Ég fékk gott
núsnæði og góða vinnu.
En hvers vegna fór ég þá
þaðan aftur? Vegna þess, að
þar fann ég ekki það eina, sem
ég þráði framar öllu öðru, —
frið. Ég er kominn yfir
sextugt, hef alla ævi verið á
flótta undan Rúmenum, Þjóð-
verjum og Rússum, og hvað
hitti ég svo fyrir, þegar ég
kom til Israel? Myrkur.
Myrkvun og strið. Fjöldamorð
voru framin i Kiryat Shmona
og svo I Ma’Alot næstu viku.
Sprengjugigar og eldflaugar.
Sá, sem er uppalinn i Israel,
lærir efalaust að lifa við þetta.
En ég get ekki lært það. Ég hef
verið á flótta alla ævi, og ég er
enn á flótta...”
Þ.Þ.