Tíminn - 01.02.1975, Blaðsíða 15

Laugardagur 1. febrúar 1975.
TÍMINN
15
Búnaður Vatnsveitunnar
á Reykjavikurflugvelli
hvergi nærri góður
HHJ-Reykjavík. —
Morgunblaöið birti i gaer
feitletraða grein eftir Jóhann
Hannesson „fyrrum eftirlits-
mann Vatnsveitu Reykja-
víkur.” Tilefnið er grein i
Timanum hinn 17. janúar, þar
sem fjallað er um það, hversu
laklegur vatnsveitubúnaðurinn
á Reykjavikurflugvelli er.
Kveikjan að grein Timans var
flugskýlisbruninn. — Johann
sneiðir i hinni feitletruðu grein
sinni að slökkviliðinu i Reykja-
vik. Timinn hafði þess vegna tal
af Gunnari Sigurðssyni vara-
slökkviliðsstjóra i Reykjavik og
spurði hann álits á Morgun-
blaðsgreininni.
— Ég er hissa á þvi, sagði
Gunnar, að maður, sem þekkir
jafn vel til þessara mála og
Jóhann , sem raunar er gamall
slökkviliðsmaður, skuli láta
hafa sig til að skrifa af þessu
tagi, þvi að hann veit mætavel,
að hann fer ekki með rétt mál.
I greininni i Morgunblaðinu
segir m.a. að það komi „næsta
oft fyrir, að vatn sé sótt lengra
en þörf væri á — eða alls ekki
sótt...”
— Það gerist iðulega, sagði
Gunnar, að við förum framhjá
brunahönum. Astæðan er sú, —
eins og Jóhanni er kunnugt um
— að séu nokkrir brunahanar á
sömu vatnslögninni fæðir hún
oft ekki nema eina slöngulögn
og þess vegna er tilgangslaust
að tengja slöngur við nema einn
hana. Þannig var þessu t.d.
háttað i brunanum á Reykja-
vikurflugvelli. Þess vegna urð-
um við að fara lengra, eða út að
sex tommu hana við Loft-
leiðahótelið, sem gaf vatn fyrir
þrjár slöngulagnir. Þar var þvi
hægt að láta einn bil dæla vatni
á þrjár slöngur.
Þegar skýlið brann fórum við
fyrst i brunahana, sem er á
móts við Reykjavikurveg 25 og
hana vestan skemmunnar.
Þessir hanar gáfu svo litið vatn,
að ekki nægði i slöngurnar. Þá
fórum við i þriðja hanann, sem
er hjá vöruafgreiðslu Fí og er
á sömu lögn. Úr honum fékkst
alls ekkert vatn.
Þá talar Jóhann um
brunahana við Einarsnes. Um
þá er það að segja, að þeir gefa
ekki vatn nema i eina slöngu-
lögn. Hins vegar er góð lögn i
Bauganesi, en hana gátum við
ekki nýtt vegna þess hversu
tafasamt hefði orðið að leggja
slöngulögn þangað, m .a.
hefðum við þurft að klippa
sundur mannhelda girðingu,
sem er á leiðinni.
Við hefðum lika getað lagt
lagnir ofan að sjó, eins og fram
hefur komið i umræðum og
skrifum um brunann. Gallinn á
þessu öllu var bara sá, að til
sliks gafst enginn timi. Af sömu
ástæðu töldum við ekkert gagn
að hjálp annars staðar frá.
Þá get ég einnig skýrt frá þvi
að samkvæmt bandariskum töl-
um þarf 30 þús. litra af vatni á
minútu til þess að ráða niður-
lögum elds sem þessa. Við
höfðum aðeins 3000 litra.
Að lokum vil ég taka fram,
sagði Gunnar, að búnaður
Vatnsveitunnar á Reykjavikur-
flugvelli er hvergi nærri nógu
góður, eins og raunar má ráða
af þessum tölum um vatns-
magn, sem ég nefndi. Slökkvi-
liðið hefur þann búnað, sem þarf
til þess að dæla vatninu, en það
er bara ekki til staðar á vellin-
um. Ef vel ætti að vera þyrfti að
vera þarna sex tommu bruna-
hani, sem tengdur væri vatns-
leiðslunni úr Suðurgötu.
0 Svartolía
Svartoliunefndin var skipuð um
mitt ár 1973 og verður ekki annað
sagt en störf hennar hafi gengið
með ágætum, er nú þegar liggur
fyrir svo jákvæður og mikill
árangur af starfi hennar. Má'
raunar segja, að undanfari hafi
verið nokkur, þar sem var starf
Ólafs Eirikssonar, tæknifræðings,
og siðar samstarfs hans og
Gunnars Bjarnasonar, skóla-
stjóra Vélskólans, sem um langt
skeið hefur borið þetta mál fyrir
brjósti. Var fyrst hafizt handa
um tilraunir meðtogarann Narfa,
og fóru breytingarnar á honum
fram 1972. Gáfu þær svo góða
raun, að ákveðið var að færa út
kviarnar. Höfðu eigendur
japönsku skuttogaranna lagt
fram upphæð i þvi skyni, og varð
togarinn Rauðinúpur fyrir valinu.
Hefur hann gengið fyrir svartolíu
siðan I júni i fyrrasumar.
Upphaflega áttu sæti i Svart-
oliunefndinni þeir Gunnar
Bjarnason, formaður, Ólafur
Eiriksson og Guðmundur Björns-
son, prófessor, en á siðastliðnu
hausti tók Valdimar Kr. Jónsson,
prófessor, sæti Guðmundar i
nefndinni.
Blaðið ræddi við þá Ólaf og
Valdimar á fundinum i gær og
fékk þær upplýsingar að
Rauðinúpur hefði orðið fyrir
valinu, þar eð vélstjóri hans hefði
verið á Narfa og þvi öllum hnút-
um kunnugur i sambandi við
breytingar, en slikt væri
mikilvægt atriði, að ekki yrði
ráðizt i slikar breytingar i fljót-
ræði heldur af kunnáttu og undir
eftirliti. Reynslan, sem þegar
væri fengin, væri mjög hagstæð.
Narfi hefði t.d. á sl. hausti farið i
algera klössun, sem hefði sýnt, að
svartoliunotkunin hafði siður en
svo farið illa með vélar skipsins,
fremur hið gagnstæða. Það lægi
nefnilega ljóst fyrir, að svartolian
sem hingað væri flutt frá Rúss-
landi, væri i sérstökum gæða-
flokki. Gæðamat oliu er miðað við
sveigju hennar, dropamælingar á
sekúndu, kenndar við Redwood,
og þykir olian þvi betri sem
sveigja hennar lægri. Svartolian,
sem hér fæst, hefur sveigjuna 90-
100 en i samningum er gert ráð
fyrir að hún megi fara allt upp i
250. Sveigja gasoliu er hins vegar
40. Hefur Gunnar Bjarnason
skotið fram þeirri tilgátu að gæði
svartoliunnar séu þetta mikil, af
þvi að Rúsarnir noti hana sjálfir á
sin fiskiskip.
Valdimar K. Jónsson ræddi
nokkuð kostnaðarhlið málsins, og
benti á, hver sparnaður það er að
breyta úr gasoliu, yfir i svartoliu.
Eru þær tölur hinar eftirtektar-
verðustu, og benti Valdimar rétti-
lega á i máli sinu, að hér væri um
þjóðhagslega mikilvægt mál að
ræða eins og málum væri háttað.
Miðað við raunverulega eyðslu
—ög skiptir þá kaloriugildið hvað
mestu máli i eyðslunni — kemur i
ljós, að eyðsla skuttogara af
minni gerðinni er 29.7 millj.c a
ári er skiptist þannig, að
kostnaður útgerðarinnar er 14,5
millj. kostnaður rikisins 15.2. Ef
sami togari gengi hins vegar fyrir
svartoliu, myndi kostnaðarhliðin
lita þannigút: kostnaður fyrir út-
gerð6.6 millj. kostnaður rikis 10.3
millj., eða heildarkostnaður 16.9.
Heildarsparnaður næmi þvi 12.8
milljónum, sem skiptist þannig,
að útgerðin sparar 7.9 milljónir
en rikið 4.9.
Nú eru gerðir út 10 togarar af
minni gerðinni, keyptir frá
Japan. Bar þeim nefndarmönn-
um saman um, að japönsku
togararnir væru sérlega heppi-
legir til þessara breytinga, og
teldu þeir heppilegast að byrja
með þann hóp, en breytingarnar
eru talsvert umfangsmiklar, og
þarf hvað mesta áherzlu að
leggja á þjálfun vélstjóra. Hins
vegar væri ekkert, sem mælti á
móti þvi að aðrar gerðir skut-
togara yrðu reyndar siðar, þvi að
hér er bersýnilega um mikið
hagsmunamál að ræða, sem
skiptir alla máli.
Það er enginn vafi á þvi, að
áhugi er mikill á þessu máli, það
var a.uðheyrt á fundinum, þvi að
margs þurfti að spyrja, eg leystu
nefndarmenn úr tækniatriðum
eftir þvi sem efni stóðu- til.
Þjóðhagslega séð er hér um
stórmál að ræða, enda þótt
breytingin næði aðeins til
japönsku skuttogaranna en þeir
eru 10 talsins. Alls munu nú
gerðir út 53 skuttogarar hér á
landi. Breytingin yfir ásvartoliu i
þeim myndi þýða 7-800 milljón
króna árlegan sparnað.
0 Yfirheyrsla
rækjuveiðar, en að öðru leyti er
báturinn frjáls ferða sinna.
1 gær barst blaðinu áskorun,
er send var Geir Hallgrimss.
forsætisráðherra, Matthiasi
Bjarnasyni sjávarútvegs-
ráðherra og þingmönnum
Norðurlandskjördæmis vestra, og
er hún svohljóðandi: Við undir-
ritað starfsfólk i Rækjuvinnslu
Særúnar hf. á Blönduósi, sem nú
erum atvinnulaus, skorum á yður
aö beita yður fyrir þvi, að rækju-
deilan á Húnaflóa verði leyst nú
þegar, þannig að rækjuvinnslan á
Blönduósi geti haldið áfram
starfsemi sinni og atvinna okkar
verði tryggð.
Askorunin er undirrituð af
sautján starfsmönnum rækju-
vinnslunnar.
Verkbann
smiðjurnar aðeins 40 daga, að
bræða alla metveiði ársins 1974.
Við litum mjög álvarlegum
augum þann atvinnumissi, sem
ráðstöfun þessi mun hafa i för
með sér i byggðarlaginu, verði
hún framkvæmd. í dag eru 80
manns atvinnulausir á Vopna
firði. Lifæð atvinnulifsins/ skut-
togarinn Brettingur, hefur legið
bilaður i meira en mánuð, og hafa
þvi bæði verkafólk og forráða-
menn hreppsfélagsin sett traust
sitt á, að verksmiðjan fengi hrá-
efni. Það hlýtur þvi að vera lág-
markskrafa okkar, að á islandi
sitji íslendingar fyrir þeirri at-
vinnu, sem hér er um fjallað.”
Samþykkt stjórnar Verkalýðs-
félags Vopnafjarðar var send
sjávarútvegsráðherra og auk
þess send til þingmannanna
Tómasar Arnasonar, Lúðvfks
Jósefssonar og Sverris Her-
mannssonar.
0 Islendingar
þeir sem sækja fisk til manneldis.
Ef togararnir fengju svipaðan
hlut I raunverði aflans og þeir fá,
sem fiska I bræðslu, sild og loðnu,
þá hefði ástandið á togaraflotan-
um verið betra. Við munum seint
jafna okkur eftir að togarafiskur-
inn var gerður að hagstjórnar-
tæki hjá stjórnmálamönnunum I
kjölfar löndunarbannsins árið
1952.
Arangurinn af þessari hag-
stjórn er sá, að fiskiflotinn var
byggður upp á skitfiskirii, sem
gaf útgerðinni gróða. Einu skipin,
semskilaðhafa gróða frá 1960 eru
nótaskipin og það er vegna for-
réttinda.
— Gott dæmi um hugsaniega
þróun, hefði verið að komast i
sildar og loðnustofnana með flot-
troll.Reynslan hefur sýnt, að það
var ekki unnt að veiða fisk i flot-
vörpu á slðutogurum. Ef við hefð-
um stundað loðnuna og sildina á
skuttogurum, þá hefðum við get-
aö notað sömu skip til bolfisk-
veiða og við notum til loðnuveiða.
Við sitjum þvi uppi með stóran
flota, sem getur oröið verkefna-
litill nema I skitfiskirii. Þessi
nótaskip geta ekki með góðu móti
stundað togveiðar né heldur aðr-
ar veiðar, nema með
rekstrartapi.
— Hvernig telur þú að við eig-
um aö mæta vaxandi örðugieik-
um I fiskveiðum?
— Við verðum að sýna hafinu
meiri tillitssemi og við verðum að
vanda meðferð sjávarafla, þvi að
gið vitum að hann er ekki óþrjót-
andi.Mér kemur I hug, að nú eru
Norðmenn byrjaðir að ná öllu
holdi af fiskbeinum og ná allt að
95% nýtingu með þvi móti. Við
höfum notað svipaðar aðferðir við
vinnslu refafóðurs.
Mér er sagt að þessi nýja afurð
Norömanna sé orðin vinsæl til
neyzlu I Noregi. Við verðum að
nýta okkar afla með öllum tiltæk-
um ráðum og koma okkur upp
skipulögðum og öruggum flota til
hráefnisöflunar. Hér varðar það
þjóðarhag að dragast ekki aftur
úr og viðgetum ekki bætt lifskjör-
in frá þvi sem orðið er, né haldið
lifskjörum okkar, því fólkinu
fjölgar, nema með þvi að full
yfirráð yfir landgrunnssvæðun-
um komi til. Við þurfum ekki að
óttast að 200 mllna landhelgin
verði of erfið i gæzlu. Landhelgis-
ágangur getur aðeins orðið á
tveim stöðum, — við Grænland og
Færeyjar, á litlum hornum. 200
milurnar verða okkur ekki erfið-
ari en 50 mflurnar, ef allir standa
sem einn maður. JG
Nauðungaruppboð
Eftir kröfu tollstjórans I Reykjavik, ýmissa lögmanna,
banka og stofnana, fer fram opinbert uppboð laugardag-
inn 8. febr. kl. 1,30 að Sólvallagötu 79 (húsnæði bifr.st.
Steindórs) og verða þar seldar eftirtaldar bifreiðir:
R-203, R-3551, R-4580, R-4712, R-6288, R-7123,
R-7131, R-9468, R-11603, R-11633, R-13363, R-18044,
R-19238, R-19721, R-22777, R-25681, R-26472, R-27990,
R-28242, R-29523, R-29525, R-31125, R-31170, R-31579,
R-32741, R-32753, R-32931, R-33900, R-34055, R-35507,
R-36269, R-37000, R-37611, R-40005, R-41502, R-43358,
G-3658, G-4323, Y-1465, Y-2820, Y-3974, Y-4280,
X-3285, ennfremur óskrásettar bifr.: Plymouth fólksbif-
reið, og Chevrolet Blazer, ennfremur traktorspressa4grafa
á beltum.
GreiðsJa við hamarshögg.
Avisanir ekki teknar gildar nema með samþykki uppboðs-
haldara.
Borgarfógetaembættið I Reykjavik.
Kópavogur
Framsóknarfélögin i Kópavogi verða með sitt
árlega þorrablót i daglaugardag 1. febrúar
V
Halldór E. Sigurðsson landbúnaðarráðherra flytur ávarp. Karl
Einarsson eftirherma skemmtir. Trió 72 leikur fvrir dansi.
Nauðsynlegt er að fólk ákveði þátttöku sina strax vegna tak-
markaðs húsrýmis.
Nánari upplýsingar veittar i sima 41228, 42627 og 40656 og 41990. J
HOTEL LOFTLEIÐÍR
víninnDSDAR
BiómnsniuR
Fjölbreyttar veitingar.Munið kalda borðið.
Opiðfrá kl. 1 2—14.30 og 1 9—23.30.