Tíminn - 11.11.1977, Blaðsíða 11

Föstudagur 11. nóvember 1977
tíiiltíl'í
n
Wmwm
Ctgefandi Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm.), og Jón Helgason. Rit-
stjórnarfulltrúi: Jón Sigurösson. Auglýsingastjóri: Stein-
grímur Glslason. Ritstjórnarskrifstofur, framkvæmda-
stjórn og auglýsingar Siöumúla 15. Simi 86300.
Kvöldsímar blaöamanna: 86562, 86495. Eftir kl. 20.00:
86387. Verö i lausasölu kr. 80.00. Askriftargjald kr. 1.500 á
mánuöi. Blaöaprent h.f.
Til eftirdæmis
Gamalkunnugt úrræði öfgamanna er það aö
mála þann illa á vegginn og koma af stað úlfúð
með þvi að útmála einhverja stétt eða hóp
manna sem óvini samfélagsins. Siðan er reynt
með öllum tiltækum ráðum að beina óánægj-
unni i samfélaginu að þessum hópi.
Þetta hefur verið reynt að gera á íslandi að
undanförnu og hefur bændastéttin orðið fyrir
árásunum. Þvi er þá haldið fram að land-
búnaðarstefna lýðveldisins sé öllum almenn-
ingi til skaða.
Þessar árásir eru ómaklegar. Þessi mál-
flutningur öfgaaflanna er óskynsamlegur. Sér-
hvert sjálfstætt riki hefur mikla þörf fyrir eigin
framleiðslu sem flestra matvæla óg annarra
nauðþurfta. Ef höfð er i huga lega landsins og
náttúrulegar aðstæður sem hamlað geta að-
flutningum sjá menn það i hendi sér að sjálf-
stæði íslands og öryggi þjóðarinnar verða
nöfnin tóm án eigin landbúnaðarframleiðslu.
Jafnvel innhafsþjóð eins og Sviar viðurkenna
þarfir sinar fyrir mikla landbúnaðarfram-
leiðslu. Landbúnaðarstefnu sænskra stjórn
valda mun ekki hrósað hér en benda má þó á
það að þeir telja sjálfstæði sitt og utanrikis-
stefnu marklaus ef þeir eru ekki sjálfum sér
nógir um landbúnaðarafurðir að mjög veru-
legu leyti.
Vandamál islenzks landbúnaðar nú eru um
margt sambærileg við þann vanda sem at-
vinnulifið almennt stendur frammi fyrir. Verð-
bólgan hefur valdið þvi að fjármagns- og
vaxtakostnaður hefur stóraukizt. Verðhlutfall-
ið miðað við erlenda framleiðslu á sam-
keppnismörkuðum er orðið mjög óhagstætt og
birgðasöfnun hefur fyrir vikið orðið meiri en
áætlað var.
Aðstaða íslendinga er að þvi leyti örðugri
jafnframt að erlend stjórnvöld veita bændum
sinna landa mjög verulegan stuðning. í þvi
ljósi verður mönnum að spyrja hvort árásar-
mennirnir á landbúnaðinn á íslandi vilja frem-
ur gæta hagsmuna Efnahagsbandalagsins en
islenzkra bænda og almennings alls.
Aðstaða Islendinga er enn fremur að þvi leyti
örðugri að veðurfar og aðrar ástæður valda þvi
að við verðum að setja markið hátt i fram-
leiðslunni á hverju ári. Litið má út af bregða til
þess að unnt sé að fullnægja þörfum þjóðarinn-
ar án innflutnings.
í umræðunum um landbúnaðinn gleymist
það alltof oft að landbúnaðurinn er ekki
einangrað fyrirbrigði i atvinnulifinu, heldur er
hann mikilsverð undirstaða margháttaðs
iðnaðar sem hefur verið á miklu framfara-
skeiði og aflar þjóðinni gjaldeyristekna.
Á það hefur margsinnis verið bent að niður-
greiðslur búsafurða eru liður i kjaraákvörðun-
um i landinu miklu fremur en stuðningur við
landbúnaðinn.
Það er ástæða til að benda á það enn einu
sinni að bændur landsins skilja að við mikinn
vanda er að etja vegna útflutningsbóta. Þeir
hafa samþykkt að taka á sig sjálfa byrðar af
þessum sökum. Með þvi gengu þeir fram fyrir
skjöldu öðrum stéttum til eftirdæmis.
Maklegt er að fordæmi þeirra sé virt frekar
en að stinga þvi undir stól og halda uppi ósann-
gjörnum og óskynsamlegum áróðri gegn is-
lenzkum landbúnaði.
Carter f restar utanf erð vegna orkumálanna
CARTER forseti hefur
koma fram tveimur áður-
greindum markmiðum. Tak-
markið, sem stefnt er að, var i
meginatriðum það að oliuinn-
flutningur Bandarikjanna yrði
árið 1985 ekki nema f jórði hluti
þess, sem hann er nú. 1 þeim
tilgangi að koma þessari áætl-
un fram, létu Carter og
Schlesinger semja niu frum-
vörp, sem voru lögð fyrir báö-
ar þingdeildir. Þær fólu eink-
um I sér ýmsa skatta, sem
áttu að stuðla að orkusparn-
aði, einkum i sambandi við
oliunotkun, og aukinni nýtingu
annarra orkugjafa, t.d. kola.
Þá var stefnt að þvi, aö koma i
veg fyrir verðhækkanir á inn-
lendum orkugjöfum, einkum
þó oliu. Þá var gert ráð fyrir
að oliuframleiðendur yrðu að
taka á sig verulega skatta, ef
iðnaðarfyrirtæki notuðu
heldur oliu en kol eða aðra
orkugjafa. Þetta ákvæði var
innlendum oliuframleiðendum
mikill þyrnir i augum.
ákveðiö að fresta hinni fyrir-
hugaðri ferö sinni til niu
landa, sem átti að hefjast 22.
þ.m. Ástæðan er sú, að hann
telur sig ekki geta farið frá
Washington meðan þingið
fjallar um frumvörp hans um
orkumálin, en hann telur áhrif
sin sem forseta velta mjög á
þvi, hver verður endanleg af-
greiösla þeirra. Mál þessi eru
nú til athugunar hjá sameigin-
legri nefnd þingdeildanna, en
þær hafa afgreitt frumvörpin
á mjög ólikan veg. Fulltrúa-
deildin, þar sem O’Neill frá
Massachusetts, forseti
deildarinnar, ræður rikjum,
samþykkti frumvörp forset-
ans i megindráttum, en öld-
ungadeildin hefur hafnað
flestum höfuöþáttum þeirra,
svo að það sem er þar enn eft
ir af þeim er ekki nema svipur
hjá sjón. Fyrir Carter er úti-
lokað að sætta sig viö slika af-
greiðslu, enda hefur hann lýst
yfir þvi, að hann muni neita að
undirrita þau, ef hann fær þau
i þvi formi, sem öldunga-
deildin hefur gengið frá þeim.
Hin sameiginlega nefnd þing-
deildanna vinnur nú að þvi að
ná samkomulagi um mála-
miðlun milli deildanna, en það
verður hægara sagt en gert.
. Carter forseti mun heldur ekki
fallast á slika málamiðlun,
nema hann telji sig hafa
fengið mikilverðustu tillögur
sinar fram. Hann mun þá
neita að undirrita frumvörpin,
eins og áður segir, og freista
þess að taka þessi mál upp á
þinginu, sem hefur störf sin
eftir áramótin.
CARTER lýsti yfir þvi
skömmu eftir aö hann varð
forseti, að hann teldi orkumál-
in vera mikilvægasta verkefni
sitt. Framtið Bandarikjanna
ylti á þvi, að þau yrðu minna
háð oliuinnflutningi en þau
væru nú. Þess vegna yrði aö
stefna samtimis að orku-
sparnaði og aukinni notkun
annarra orkugjafa en oliu. Til
áréttingar þessu skipaöi hann
sérstakan orkumálaráðherra,
James Schlesinger, sem var
varnarmálaráðherra I ríkis-
stjórn Nixons og Fords.
Schlesinger lét það vera fyrsta
verk sitt að undirbúa sérstaka
áætlun, sem beindist aö þvi, að
Russel Long
Carter forseti
A SAMA HATT og O’Neill
hefur átt mestan þátt 1 þvi, að
frumvörp Carters hafa fengið
jákvæða afgreiöslu i fulltrúa-
deildinni, hefur formaöur
fjárhagsnefndar öldunga-
deildarinnar, Russel Long frá
Louisiana ráðið mestu um
hina neikvæðu afgreiðslu, sem
þau hafa fengið I öldunga-
deildinni. Veruleg oliufram-
leiösla er i Louisiana og hefur
Long löngum fengið orö fyrir
að vera einn helzti talsmaöur
ameriskra oliufrámleiðenda á
þingi. Long hefur átt sæti I öld-
ungadeildinni siðan hann var
þritugur, eða i 29 ár, en þá
erfði hann sæti föður sins,
Huey P. Long, sem var eins -
konar dýrlingur þar, m.a.
vegna þess, að hann var myrt-
ur. Long yngri þykir vera
öörum öldungadeildarmönn-
um fróðari og lagnari i þvi aö
tefja fyrir málum eöa koma
fram málum. Þetta þykir
hann þó einkum hafa sýnt eftir
að hann varð formaöur fjár-
hagsnefndarinnar, sem oft er
talin valdamesta nefnd
deildarinnar, fyrir 11 árum.
Um skeið stefndi hann að þvi
að verða formaður I þingflokki
demókrata I öldungadeildinni
og tókst honum að ná kosningu
sem varaformaður 1964, en
hann féll 1969 fyrir Edward
Kennedy. Long hafði gerzt
drykkfelldur á þessum árum
og spillti það fyrir honum.
Tveimur árum siöar hefndi
hann sin á Kennedy, en hann
átti þá mestan þátt i þvi, að
Kennedy féll fyrir Byrd, sem
nú er formaöur þingflokksins.
Það er ótvirætt, að Carter
forseti hefur Long I huga,
þegar hann segir, að afstaða
oliuhringanna hafi ráöið
mestu um afgreiðsluna, sem
orkumálafrumvörp hans hafa
hlotið I öldungadeildinni. Nú
er að sjá, hvort Long kemur
einnig sjónarmiöum sinum
fram i hinni sameiginlegu
nefnd þingdeildanna. En þó
honum takist það, mun Carter
ekki gefast upp. Hann hugsar
sér þá aö leita frumvörpum
sinum fylgis meöal þjóðarinn-
ar og að láta þingkosning-
arnar næsta haust snúast að
veruiegu leyti um þau.
ÞiÞ.
ERLENT YFIRLIT
Long verður Carter
erfiður viðureignar
JS