Tíminn - 07.10.1987, Blaðsíða 5

Tíminn 5
Miðvikudagur 7. október 1987
(Tímamynd: Gudlaugur T. Kurlss.)
Tekið á móti Vigdísi Finnbogadóttur, Steingrími Hermannssyni og Eddu Guðmundsdóttur við komuna til Rómar
Steingrímur Hermannsson ræðirvið Andreotti utanríkisráðherra (talíu um
utanríkisviðskipti og valdatafl austurs og vesturs:
„Rússar eni skákmenn og
við þurf um að tef la vel
Steingrímur Hermannsson utanríkisráðherra átti í gærdag fund
með Andreotti utanríkisráðherra Ítaiíu. Tíminn náði tali af
Steingrími í gær í höll Francesco Cossiga Ítalíuforseta, þegar
strangri dagskrá var að ljúka. Steingrímur sagði fund sinn með
Andreotti hafa verið hinn gagnlegasta og margt hefði borið á
góma; viðskipti landanna, þar sem Steingrímur þurfti m.a. að
útskýra fyrir Andreotti að saltfiskur er ávalit hauslaus, afvopnun-
arviðræður stórveldanna, ræðu Gorbatsjovs í Murmansk þar sem
hann vék að Norðurslóðum og sitthvað fleira.
Ræða Gorbastjovs
í Murmansk
„Ég átti ágætan fund með And-
reotti sem stóð á annan tíma. Fyrst
ræddum við afvopnunarviðræður
stórveldanna og viðhorf Atlants-
hafsbandalagsins til þeirra. Við
voru mjög sammála um að fagna
því almennt sem þar er að gerast
sem fyrsta áfanga. Það virðist nú
vera almenn samstaða innan Atl-
antshafsbandalagsins um þetta
fyrsta skref, fækkun meðaldrægra
og skammdrægra eldflauga og
efnavopn. Einnig ræddum við um
hefðbundin vopn.
Ræðu Gorbatsjovs í Murmansk
bar mikið á góma, þar sem hann
vitnaði til Norðurslóða í tengslum
við afvopnunarviðræðurnar. Það
má segja að nokkuð aðrar skoðanir
séu hér syðra heldur en norðurfrá.
Andreotti gerði mér grein fyrir því
að utanríkisráðherrar Evrópu-
bandalagsins hefðu fjallað um
þetta og þeir væru þeirrar skoðunar
að þessu bæri að taka með mikilli
varúð og raun væri lítið nýtt í þessu
og ákaflega nauðsynlegt væri að
ræða afvopnun á alheimsmæli-
kvarða en ekki fyrir ákveðin svæði.
Ég er útaf fyrir sig alveg sammála
honum um það, en held hinsvegar
að það væri misskilningur að vísa
þessu á bug sem engu nýju, því
Gorbatsjov býður upp á viðræður
Atlantshafsbandalagsins og Var-
sjárbandalagsins um þessar hug-
myndir sem er nýtt út af fyrir sig.
■ Hann einangrar það ekki alveg við
löndin sem við Norður Atlantshaf-
ið eru. Við ræddum þessi mál fram
og aftur ásamt fleiri hugmyndum
Gorbastjov um samvinnu á sviði
mengunarmála og vísinda og nýt-
ingu náttúruauðlinda sem Andre-
otti taldi allt mjög áhugavert og
sjálfsagt að skoða. Hinsvegar var-
aði hann við því að Norðurlöndin
færu að draga sig út úr í sambandi
við kjarnorkuvopnalaus svæði,"
sagði Steingrímur.
Full mikið frumkvæði
í áróðursstríði
Hverju svaraðir þú þeirri viðvör-
un?
„Ég svaraði því að þó ég væri
honum sammála um að vinna þyrfti
að útrýmingu kjarnorkuvopna um
heim allan, og eins og ég hef alltaf
sagt, þá teldi ég það vera ákaflega
mikinn misskilning að vísa þessu
sem Gorbatsjov segir á bug sem
engu nýju, einsogþeirgeranánast.
Ég tjáði honum mína afstöðu, að
Atlantshafsbandalagið og Varsjár-
bandalagið ættu að setjast niður og
Atlantshafsbandalagið ætti að
þrýsta á og reyna að taka dálítið
frumkvæði í þessu. Ég gerði hon-
um grein fyrir minni skoðun að það
væri slæmt fyrir vestræn lönd
hversu mikið frumkvæði Rússarnir
hafa í þessum málum öllum, og
ræddi töluvert um þetta áróðurs-
stríð sem er. Hann kvaðst vera
sammála og sagðist líka hafa
áhyggjur af því hversu mikið frum-
kvæði þeir hefðu.
Ég benti honum á að Rússarnir
eru góðir skákmenn og að við
þurfum að passa okkur á þeim,“
sagði Steingrímur einnig og ítrek-
aði hversu gagnlegar þessar við-
ræður hefðu verið. En fleira var
rætt á fundi utanríkisráðherranna
tveggja. Viðskiptamál þjóðanna
voru til umræðu. Ráðherra utan-
ríkisviðskipta var fjarverandi og
komst því ekki, en hans menn voru
á fundinum. Hinsvegar ræddi
Steingrímur þau mál við Andre-
otti.
Besti fiskurinn • bestu kjórin
„Ég gerði honum grein fyrir
mikilvægi Evrópubandalagsins fyr-
ir okkur og gerði honum jafnframt
grein fyrir því að við vildum gjarn-
an sjá bandalaginu fyrir besta fiski
í heimi en þá yrðum við líka að fá
bestu kjör af tollum og þessháttar
og teldum að það væri báðum til
velfarnaðar að stefna að því.“
Hvernig tók hann þessu?
„Hann tók mjög vel í það og
sagðist myndu koma því á fram-
færi. Ég gerði honum einnig grein
fyrir því að eftir að Spánn og
Portúgal komu inn í bandalagið þá
er hinn fasti tolllausi kvóti orðinn
oflítill og sífelld óvissa með viðbót-
arkvótann.
Saltfiskur ávallt hauslaus
Eina vandamálið í verslun ríkj-
anna er misskilningur sem upp
kom vegna viðbótarkvóta á salt-
fiski, hvort hann ætti að vera með
haus eða hauslaus. Ég reyndi að
gera Andreotti grein fyrir því að
enginn saltfiskur er með haus. Það
hefur verið vandamál hér í tollin-
um. Á enskunni stendur fyrir við-
bótarkvótann, Whole salted fish,
eða heill saltaður fiskur. ítölsku
innflutningsyfirvöldin hafa skil-
greint það sem þorsk með haus.
Pað, er á mörkunum að hægt sé að
ræða þetta við utanríkisráðherra
en ég var búinn að lofa því heima
að gera það. Ég held ég hafi komið
því til skila sem þurfti.“
Viðraði hann einhverjar hug-
myndir í sambandi við aukin um-
svif í verslun ríkjanna?
„Já hann ræddi um það og sagði
vaxandi áhuga vera á fiski og ræddi
um það. Hann sagðist gjarnan vilja
stuðla að því að það gæti orðið í
vaxandi mæli og um leið vaxandi
viðskipti landanna í millurn."
Inn á fund utanríkisráðhcrranna
komu forsætisráðherra Italíu, Gi-
ovanni Goria og forsetin, Franc-
esco Cossiga. Einnig forseti
íslands, frú Vigdís Finnbogadóttir.
í viðræðum Steingríms við forseta
og forsætisráðherrann kom fram
áhugi á hvalamálinu. Steingrímur
gerði grein fyrir sjónarmiðum ís-
lendinga í því máli.
Áhugi á hvalamálinu
Hverskonar áhuga sýndu þeir
hvalamálinu?
„Þeir vildu fá að heyra okkar
sjónarmið og ég gerði þeim grein
fyrir okkar vilja að viðhalda hvala-
stofninum en nýta hann í hófi. Ég
held að þeim hafi þótt furðulegt að
veður skyldi gcrt út af því þótt
drepnir séu hundrað hvalir af
nokkrum þúsundum. Auðséð var
að þeir höfðu enga hugmynd uni
það sem vcrið var að ræða í þessu
sambandi, sem ekki er von, þctta
er svo fjarlægt þeim.“
Var eitthvað ákveðið á fundi
ykkar, sem unnið verður að hér
heima eftir þessa heimsókn?
„Ég mun fylgja þessu eftir, um
okkar viðskiptamál, með minnis-
punktum. Um það var rætt áður en
ég fór út. En eins og ég segi það
eru cngin vandamál á þessu sviði
og raun ekkert nema þetta hausa-
vandamál á milli okkar. Viðskiptin
eru í jafnvægi og góður markaður
verið fyrir okkar fisk.“
I viðræðum við forsætisráðherra
Ítalíu sagði Stcingrímur að komið
hefði fram sú skoðun forsætisráð-
herra að vestræn lönd yrðu að
standa saman í sínu bandalagi
þrátt fyrir þá slökun sem er að
verða, að menn sofnuðu ekki á
verðinum.
Þúsund herbergja höll
Vistarverum þeim sem forseta
íslands, frú Vigdísi Finnbogadótt-
ur, Steingrími Hcrmannssyni og
föruncyti hcfur vcrið úthlutað lýsir
Steingrímur scm einhverri fcgurstu
höll sem hann nokkurn tíma hcfði
séð. „Púsund hcrbergi og forsctinn
býr hér í einhverju horninu“ sagði
Steingrímur. Hann hafði ckki náð
að skoða höllina ncma að litlum
hluta, þrátt fyrir að snemma í
gærmorgun hafi verið farin skoð-
unarferð um hana. Höllin var áður
eign páfa og þar á cftir konunga.
Nú er hún notuð af forseta Ítalíu
og undir tigna gesti sem sækja
landið heim.
Steingrímur cr ekki væntanlegur
heim alveg strax því eftir heimsókn
til Sikileyjar í dag verður för hans
á föstudag heitið til Saint Paul í
Minneapolis þar sem hann flytur
erindi á ráðstefnu um hina nýju
rússnesku stefnu. Erindi Stein-
gríms verður flutt á laugardag.
- ES
Ítalíuheimsókn forseta íslands:
Vigdís heldur
til Sikileyjar
í dag lýkur opinberri heimsókn
forseta fslands, frú Vigdísar
Finnbogadóttur, til Ítalíu með
kveðjuathöfn á Ciampino flug-
vellinum, en að henni lokinni
mun hún stíga um borð í flugvél
Ítalíuforseta og halda til Sikileyj-
ar, þar sem hún mun dvelja næstu
tvo daga.
I gær lagði forsetinn blómsveig
á leiði óþekkta hermannsins, hitti
Signorello, borgarstjóra Róma-
borgar, fór í hádegisverðarboð til
Goria, forsætisráðherra ftalíu,
heimsótti hin ýmsu iðnfyrirtæki
og hélt loks kvöldverðarboð til
heiðurs forseta Ítalíu.
Kveðjuathöfnin á flugvellinum
tekur rúmar 50 mínútur og um 11
leytið mun forsetinn lenda á
Punta Raisi flugvellinum á Pal-
ermo. Háttsettir embættismenn
munu taka á móti forsetanum á
flugvellinum og að loknum marg-
víslegum formlegum athöfnum,
mun forsetinn m.a. fljúga með
þyrlu til Agrigento og skoða hin
víðfrægu Agrigentohof, m.a. í
fylgd borgarstjórans.
Á morgun mun forsetinn m.a.
skoða eldfjallið Etnu úr lofti,
hcimsækja vínbúgarð og grískt
leikhús. Vigdís mun síðan halda
heimleiðis á föstudagsmorgun.
- SÓL