Réttur - 01.10.1949, Side 7

HÉTTUR
199
Sovétríkin hafa farið fram úr öllum ríkjum í því að efla iðnaðar-
þróunina, og það þótt þau hafi orðið fyrir ægilegasta tjóni allra
ríkja. Iðnaðarframleiðsla þeirra, Bandaríkjanna og Bretlands, mið-
að við framleiðsluna 1937 sem 100, er sem hér segir árið 1948:
Sovétríkin 171
Bandaríkin 170
Bretland 110
Þessar staðreyndir allar þarf hver íslendingur að hafa í huga,
þegar hann ætlar að finna út, hvar ísland geti tryggt sér markaði,
sem ekki eyðileggist af kreppunum.
Ef ísland bindur framleiðslukerfi sitt eingöngu við England og
önnur þau lönd, sem þegar eru stöðnuð í iðnaðarþróun sinni og
jafnvel tekið að hnigna, þá þýðir það óhjákvæmilega að stöðva
framfarir íslands. Slík lönd gætu ekki tekið við vaxandi fiskfram-
leiðslu íslendinga, jafnvel ekki einu sinni við jafn mikilli fram-
leiðslu og áður. Og þau þverneita að taka við nýrri framleiðslu
íslands, t. d. ef við færum að framleiða áburð með því að koma
upp stóriðju í krafti fossanna, eins og þegar hefur komið í ljós í
fjandskap Marshall-landanna gegn áburðarverksmiðju á íslandi.
Hið sósíalistiska þjóðskipulag Sovétríkjanna og alþýðuríkjanna
í Austur-Evrópu þýðir fyrir íslendinga, að með stórfelldum við-
skiptasamningum við þau lönd er hægt að tryggja íslandi vaxandi
markaði bæði fyrir fisk- og síldarafurðir og einnig fyrir stóriðju-
framleiðslu, ef við sköpum hana. Slíkir viðskiptasamningar myndu
auðvitað vera á við-skipta-grundvelli, sem sé að ísland tæki við
vörum þessara landa í staðinn. Slík viðskipti myndu þýða, að ís-
land losnaði ekki aðeins út úr kreppunni, heldur og að miklu leyti
undan einokunarklóm þeirra auðhringa, sem nú arðræna þjóðina,
bæði er hún selur og kaupir. „Unilever“-hringurinn brezki hefði
ekki sömu aðstöðu til að græða á íslendingum við kaup á síldar-
olíu og freðfiski, né olíuhringarnir amerísku og brezku, gúmmí-
hringurinn, hveitihringurinn eða aðrir, ef mest öll olía, gúmmí og
korn væru keypt frá Sovétríkjunum fyrir þá vöru, sem Banda-