Morgunblaðið - 27.01.2006, Qupperneq 10

Morgunblaðið - 27.01.2006, Qupperneq 10
10 FÖSTUDAGUR 27. JANÚAR 2006 MORGUNBLAÐIÐ FRÉTTIR GEIR H. Haarde utanríkisráðherra ítrekaði á Alþingi í gær að ekkert hefði komið fram sem benti til þess að ólöglegt fangaflug hefði átt sér stað um íslenskt yfirráðasvæði. Hann sagði enn- fremur að íslensk stjórnvöld hefðu enga ástæðu fremur en önnur ríki til að rengja yfirlýsingu ut- anríkisráðherra Bandaríkjanna, Condolezzu Rice, um fangaflug Bandaríkjamanna. Þetta kom fram í máli ráðherra í upphafi þingfundar en þar fóru stjórnarandstæðingar fram á að íslensk stjórnvöld krefðu Bandaríkja- menn skýrra svara um það hvort flugvélar, á vegum bandarísku leyniþjónustunnar, CIA, hefðu flogið með fanga til landa þar sem pynt- ingar eru leyfðar, um íslenska lofthelgi eða ís- lenska flugvelli. Rice sagði m.a. í yfirlýsingunni sem Geir vitnaði til að Bandaríkin notuðu ekki lofthelgi eða flugvelli nokkurs lands í því skyni að flytja fanga til lands þar sem hann eða hún myndi sæta pyntingum. Össur Skarphéðinsson, þingmaður Samfylk- ingarinnar, var málshefjandi umræðunnar í gær. Hann gerði skýrslu Dicks Marty, sviss- neska öldungadeildarþingmannsins, að umtals- efni, en skýrslan hefur verið lögð fram í Evr- ópuráðinu. Össur sagði að Marty héldi því fram að um umfangsmikið fangaflug hefði verið að ræða á síðustu árum. „Hann bendir sérstaklega á að CIA hafi haft sérstaka heimild bandarískra stjórnvalda til að stunda slíkt flug síðan árið 2001.“ Össur sagði nauðsynlegt að íslensk stjórnvöld óskuðu skýrra og skriflegra svara um þessi mál frá Bandaríkjamönnum. Halldór Ásgrímsson forsætisráðherra varð fyrstur til svara. Hann sagði að íslensk stjórn- völd, þ.e. utanríkisráðherra, hefðu þegar tekið málið upp við bandarísk stjórnvöld. Auk þess hefðu svör komið frá bandaríska utanrík- isráðherranum, þar sem fullyrt væri að ekkert ólöglegt fangaflug hefði átt sér stað. Hann sagði ennfremur að skýrsla svissneska þingmannsins væri bráðabirgðaskýrsla. Ekkert nýtt hefði því komið fram í málinu. „Það er því ekkert nýtt í málinu sem krefst svara á þessu stigi,“ sagði hann. „Við munum að sjálfsögðu taka þátt í þessari athugun á vegum Evrópuráðsins og þegar sú skýrsla kemur út má vel vera að ástæða verði til að spyrja frekari spurninga. En ég held að rétt sé að bíða þangað til.“ Ögmundur Jónasson, þingflokksformaður Vinstri grænna, sagði eftir þessi svör ráðherra: „Hvenær skyldi koma að því að hæstvirtur for- sætisráðherra Íslands hætti að tala eins og fulltrúi og talsmaður Pentagon og Bandaríkjastjórnar og fara að tala í nafni íslensku þjóð- arinnar?“ Ögmundur sagði að það væri á allra vitorði að Bandaríkjamenn stunduðu pyndingar á föngum. „Þeir flytja fórnarlömb sín frá Bandaríkjunum til verktak- anna víðs vegar um heiminn. Þannig eru grimmdarverkin ekki framin innan bandarískr- ar lögsögu.“ Geir H. Haarde utanríkisráðherra sagði að viðbrögð íslenskra stjórnvalda gagnvart banda- rískum stjórnvöldum í þessu máli hefðu verið með sams konar hætti og hjá öðrum Evr- ópuríkjum. „Fulltrúar Íslands og Bandaríkj- anna höfðu átt níu sinnum samtöl um málið frá 13. október til 5. desember þegar ég tók þetta mál upp við aðstoðarutanríkisráðherra Banda- ríkjanna á fundi með honum í tengslum við ráð- herrafund ÖSE. Síðar þann dag [í byrjun des- ember sl.] gaf utanríkisráðherra Bandaríkjanna út afdráttarlausa yfirlýsingu um málið til að svara þeim ásökunum sem fram höfðu komið. Íslensk stjórnvöld hafa enga ástæðu fremur en önnur ríki til að rengja yfirlýsingu utanrík- isráðherra Bandaríkjanna sem hún síðan ítrek- aði á fundi með mér og öðrum utanrík- isráðherrum NATO-ríkjanna.“ Fleiri þingmenn tóku þátt í þessum um- ræðum. Þórunn Sveinbjarnardóttir, þingmaður Samfylkingarinnar, sagði að mikið væri talað um það hvað væri löglegt og hvað ekki í þessum efnum. „Hins vegar stendur hnífurinn þar í kúnni,“ sagði hún, „vegna þess að skilgreining Bandaríkjastjórnar á því hvað er löglegt og ólöglegt í þessum efnum er gjörólík því sem við- gengst samkvæmt alþjóðalögum og alþjóða- samningum. Bandaríkjamenn hafa end- urskilgreint pyndingar og reyndar hryðjuverk líka. Þeir hafa endurskilgreint pyndingar og telja það t.d. ekki til pyndinga að halda plast- filmu fyrir vitum manns og hella á hann vatni þangað til hann er um það bil að drukkna eða hann heldur það. Þetta eru ekki pyndingar sam- kvæmt bandarískum skilgreiningum. Þess vegna þurfum við að vita hvert þessar flugvélar fóru og hvað tók við þegar þeim hafði verið lent.“ Stjórnarandstaðan vill að Bandaríkjamenn verði krafðir skýrra svara um ólöglegt fangaflug Utanríkisráðherra segir enga ástæðu til að rengja yfirlýsingu Bandaríkjamanna Geir Haarde SJÁLFSTÆÐISFLOKKURINN er mesti skattpíningarflokkur Íslandssögunnar, sagði Jóhanna Sigurðardóttir, þingmaður Samfylk- ingarinnar, í umræðu utan dagskrár um skattamál á Alþingi í gær. Fjármálaráðherra, Árni M. Mathiesen, vísaði þessu á bug og sagði að skattar hefðu svo sannarlega lækkað. Jóhanna vitnaði í grein Stefáns Ólafssonar prófessors og sagði að hann hefði sýnt fram á það sem stjórnarandstaðan hefði reyndar lengi haldið fram, að skattbyrðin hefði aukist hjá fólki með lágar og meðaltekjur, eða hjá um níutíu prósent heimila í landinu. „Samt leyfir fjármálaráðherra sér að halda því fram að skattar hafi lækkað og þar hreinlega skrökvar hann að þjóðinni,“ sagði hún. „Fjármálaráð- herrar íhaldsins, þeir Friðrik Sophusson, Geir H. Haarde, og Árni M. Mathiesen hafa allir siglt undir fölsku flaggi og eiga Íslandsmet í skattpíningu á almenning í bullandi góðæri; skattpíningu á lífeyrisþega, skattpíningu á lág- tekjufólk, skattpíningu á fólk með með- altekjur, á raunar alla nema ofurforstjórana og efnafólkið. Fjármálaráðherrarnir þrír hafa allir sem einn á síðastliðnum tíu árum vísvit- andi aukið skatta á almenning í landinu eins og flokksbróðir þeirra háttvirtur þingmaður Ein- ar Oddur Kristjánsson hefur réttilega haldið fram og viðurkennt. Bæði ríkisskattstjóri og Gylfi Magnússon, dósent í viðskipta- og hag- fræðideild, taka undir með Stefáni Ólafssyni um að skattbyrði hafi aukist hjá almenningi og mest hjá þeim lægstlaunuðu. Að segja annað er hrein blekking og fjármálaráðherra á að viðurkenna þá staðreynd að Sjálfstæðisflokk- urinn er mesti skattpíningarflokkur Íslands- sögunnar gagnvart almenningi í landinu.“ Snýst um árangur hagkerfisins Árni M. Mathiesen sagði að þessi umræða snerist um árangur hagkerfisins og ávinning þjóðarinnar á undanförnum árum. Hann sagði að skattar hefðu svo sannarlega lækkað.„Hjón með tvö börn undir sjö ára aldri, bæði á vinnu- markaðnum og með 240 þúsund krónur í tekjur, greiddu á árinu 1994 31,9% í skatt, en núna á árinu 2006 18,4% og á árinu 2007 munu þau greiða 15,2% í skatt,“ sagði hann og nefndi fleiri dæmi. Ráðherra sagði ennfremur að það væri rétt að skatttekjur ríkisins hefðu aukist á und- anförnum árum, sem hlutfall af landsfram- leiðslu. „En skatttekjur ríkisins sem meðaltal á landsframleiðslu frá 1990, fram til dagsins í dag, voru að meðaltali 28,7%. Þær verða á þessu ári 28,8% og fyrir árið 2007 er gert ráð fyrir því að þær að verði 27,8%.“ Hann sagði að að stjórn- arandstaðan yrði að svara eftirfarandi spurn- ingum: „Eigum við að leggja af stighækkandi tekjuskatt? Og átti ríkisstjórnin ekki að borga skuldir um leið og hún lækkaði skattana eða átti hún að lækka skattana meira?“ Samfylkingin gagnrýnir harð- lega skattastefnu stjórnvalda Mesti skatt- píningarflokkur Íslandssögunnar DEILUR um málsmeðferð frum- varps iðnaðarráðherra, Valgerðar Sverrisdóttur, um breytingar á lögum um rannsóknir og nýtingu á auðlindum í jörðu töfðu þingstörf á Alþingi í gær. Þingfundum var frestað aftur og aftur en á meðan funduðu þingflokksformenn og for- seti þingsins og síðan iðnaðarnefnd þingsins um málið. Önnur umræða hófst að lokum síðdegis og stóð fram eftir kvöldi. Þingmenn Vinstri grænna vildu að umræðu yrði frestað fram yfir helgi, en við því var ekki orðið. Valgerður mælti fyrir frumvarp- inu fyrir jól, en í því er m.a. lagt til að gildissvið laga um rannsóknir og nýtingu á auðlindum í jörðu nái einnig til rannsókna á vatnsafli til raforkuframleiðslu. Önnur um- ræða um frumvarpið hófst snemma í desember sl. og kom þar m.a. fram að stjórnarandstæðingar hefðu áhyggjur af því að rannsókn- arleyfi á vatnsafli til raforkufram- leiðslu fylgdi vilyrði um nýtingar- leyfi. Vísuðu þeir til fimmtu greinar laga um rannsóknir og nýt- ingu á auðlindum í jörðu, en þar segir: „Ráðherra er heimilt í rann- sóknarleyfi að veita fyrirheit um forgang leyfishafa að nýtingarleyfi í allt að tvö ár eftir að gildistíma rannsóknarleyfis er lokið og að öðr- um aðila verði ekki veitt rannsókn- arleyfi á þeim tíma.“ Í kjölfar umræðnanna á þingi og úti í samfélagi, eða um miðjan des- ember, sendi iðnaðarráðherra frá sér yfirlýsingu þar sem sagði m.a. að misskilnings hefði gætt um efni frumvarpsins, sem rekja mætti til ónákvæmra upplýsinga frá ráðu- neytinu. „Frumvarpið gerir aðeins ráð fyrir breytingum sem varða rannsóknir á vatnsafli, en ekki nýt- ingu þess, þ.e. útgáfu virkjana- leyfa,“ sagði ráðherra m.a. í yfirlýs- ingu sinni. Samkvæmt dagskrá Alþingis átti önnur umræða um frumvarpið að halda áfram á þingi í gærmorg- un. Í upphafi umræðunnar kvaddi Valgerður Sverrisdóttir sér hljóðs og sagði m.a. að umræðan um mál- ið hefði farið í óheppilegan farveg og að sjálf ætti hún sinn þátt í því. „Við þinglega meðferð málsins hafa komið fram athugasemdir sem ég tel vert að skoða nánar og með þetta í huga óska ég þess að málið verði tekið aftur upp í hátt- virtri iðnaðarnefnd og vonast ég til þess að þar geti orðið gott samstarf um það.“ Skömmu síðar var þingfundi frestað og forseti þingsins fundaði með þingflokksformönnum. Ákveðið var að iðnaðarnefnd myndi funda aftur um málið sem hún og gerði. Afgreiddi hún síðdeg- is frá sér breytingartillögu, þar sem m.a. er lagt til að fyrrgreind fimmta grein laganna eigi aðeins við um hitaveitur. Verði tillagan samþykkt mun fimmta greinin m.ö.o. hljóða svo: „Ráðherra er heimilt í rannsóknarleyfi að veita fyrirheit um forgang leyfishafa að nýtingarleyfi fyrir hitaveitur í allt að tvö ár eftir að gildistíma rann- sóknarleyfis er lokið og að öðrum aðila verði ekki veitt rannsóknar- leyfi á þeim tíma.“ Tillagan var lögð fram á Alþingi og rædd síðdegis í gær, en til þess þurfti afbrigði frá þingsköpum, þar sem of skammt var liðið frá útbýt- ingu þingskjalsins. Þingflokkur Vinstri grænna greiddi atkvæði gegn því að afbrigði yrðu leyfð, en aðrir þingflokkar samþykktu þá málsmeðferð. Þingmenn Vinstri grænna vildu að þingmenn fengju meiri tíma til að kynna sér breyt- ingartillöguna. Jón Bjarnason, þingmaður Vinstri grænna, sagði m.a. ekki hægt að ætlast til þess að þing- menn áttuðu sig á breytingartillög- unni á örskömmum tíma í ljósi þess að það hefði tekið sjálfan iðnaðar- ráðherra fleiri vikur að átta sig á því um hvað hún væri að tala. Þingmenn Vinstri grænna eiga einungis áheyrnarfulltrúa í iðnað- arnefnd, en fulltrúar Samfylkingar og Frjálslynda flokksins studdu breytingartillögu nefndarinnar. Helgi Hjörvar, þingmaður Sam- fylkingarinnar, sagði að tillagan væri í samræmi við vilja Samfylk- ingarinnar, þ.e. með henni væri verið að skýra betur lög um rann- sóknir og nýtingu á auðlindum í jörðu. Sigurjón Þórðarson, þing- maður Frjálslynda flokksins, sagði sömuleiðis að breytingartillagan væri til mikilla bóta. „Hún bjargar þessu frumvarpi iðnaðarráðherra,“ sagði hann. Einar Oddur Kristjánsson, starfandi formaður iðnaðarnefnd- ar, sagði að nefndin hefði talið ástæðu til að taka tillit til þeirrar gagnrýni og tortryggni sem beint hefði verið að frumvarpinu. „Því flytjum við þessa tillögu um breyt- ingu á fimmtu greininni, þar sem öllum vafa er eytt. Þar er tekið fram að vilyrðin sem hæstvirtum iðnaðarráðherra er heimilt að veita eiga aðeins við um hitaveitur.“ Áfram deilt um frumvarp um rannsóknir á vatnsaflsvirkjunum Lagt til að nýtingarleyfi eigi aðeins við um hitaveitur Morgunblaðið/Ómar Þingfundum var frestað margsinnis í gær vegna deilna um frumvarp iðnaðarráðherra. Hér ræðast við þau Helgi Bernódusson, skrifstofustjóri Alþingis, og Jóhanna Sigurðardóttir, einn af varaforsetum þingsins. Þingfundum frest- að aftur og aftur vegna deilna um frumvarpið Eftir Örnu Schram arna@mbl.is

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.